Pułkownik Czesław Chmielewski umarł po raz drugi

2015-04-30, Mija dzień

W wieku 91 lat 12 dni zmarł płk rez. Czesław Chmielewski, najbardziej znany mieszkaniec i honorowy obywatel Witnicy, założyciel jedynego w Polsce prywatnego muzeum wojskowego. Odszedł rankiem 29 kwietnia, dokładnie 70 lat po tym, jak został ciężko ranny nad Nysą, uznany za zmarłego, „pochowany” na cmentarzu w Zgorzelcu i pośmiertnie odznaczony Virtuti Militari.

Ppłk Chmielewski urodził się 17 kwietnia 1924 r. w Łucku. W czasie II wojny światowej wstąpił do AK, jako kapral „Mały” był żołnierzem 27. Dywizji Wołyńskiej. W 1943 zmobilizowany do LWP i skierowany do szkoły oficerskiej w Riazaniu, gdzie otrzymał w 1944 promocję na podporucznika, służył następnie w 17 pp V DP II Armii WP. Dowodząc plutonem, brał udział w forsowaniu Nysy Łużyckiej, 29 kwietnia został ciężko ranny, nigdy już nie wrócił do swej jednostki, dlatego został uznany zmarłego.

Tymczasem raniony 28 odłamkami, z których pięć tkwiło w nim do końca życia, został odnaleziony przez patrol sowiecki i ewakuowany samolotem na tyły, sam ocknął się dopiero w szpitalu wojskowym w Kijowie, gdzie przebywał do 20 czerwca 1945 r. Po rehabilitacji w Otwocku został skierowany do WOP, a 20 lipca 1945 objął dowództwo strażnicy WOP w Cedyni. Później służył ponownie w 5. Saskiej DP, zdemobilizowany w 1949 w stopniu kapitana, trafił następnie do Witnicy, gdzie pracował w POM, od 1974 na emeryturze.

Dopiero w 1971 r., z książki Kazimierza Kaczmarka Przez trzy granice (Warszawa 1967) dowiedział się, że został uznany za poległego. W 1972 r. całą rodziną odwiedził cmentarz wojenny w Zgorzelcu, gdzie odnalazł grób „podporucznika Chmielewskiego”, zaś w 1973 w WSzW w Gorzowie odebrał insygnia orderu VM. Te okoliczności stały się inspiracją do tworzenia kolekcji niezwykłej kolekcji wojennych pamiątek i militariów, tak powstała zrazu izba tradycji, oficjalnie otwarta 12 października 1972 r., następnie prywatne muzeum, które decyzją MON otrzymało miano Muzeum Regionalnego Chwały Oręża Polskiego. To jedyne tego typu prywatne muzeum w Polsce mieści się na prywatnej posesji założyciela przy ul. Sikorskiego 35, pamiątki wypełniają niemal wszystkie pomieszczenia domu, armaty, haubice, pojazdy wojskowe zajmują całe podwórko i ogród, wypełniają też pozostałe pomieszczenia w obejściu. Zbiory podzielone są na cztery okresy: Wojsko Polskie 1914-1939, Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, Ludowe Wojsko Polskie i armia współczesna.

Ppłk Chmielewski został w 2007 r. honorowym obywatelem Witnicy, odznaczony był ponadto m.in. Krzyżem Oficerskim OOP, Medalem Zwycięstwa i Wolności” (1946), Odznaką Grunwaldzką (1946), Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej, Srebrnym medalem za zasługi dla ZIW, odznaką honorową „Za zasługi w rozwoju woj. gorzowskiego”, honorowym dyplomem MKiS. Był też laureatem Nagrody Gorzowskiej (1985) i nagrody GTK (1987).

„Drugi” pogrzeb pułkownika odbędzie się 2 maja na cmentarzu komunalnym w Witnicy.