18 grudnia

2018-12-17, Kalendarium

Zdarzyło się:

1910 r. – rozpoczęła się budowa wiaduktu kolejowego; jednym z argumentów za jego budową był fakt, iż na odcinku 1,4 km Kolej Wschodnia [Ostbahn] aż 9-krotnie krzyżowała się z ruchliwymi ulicami miasta, zaś przeniesienie torów poza miasta miało być zbyt kosztowne i ze stratą dla gospodarki miasta; rząd krajowy przeznaczył na ten cel 500 tys. marek, miasto wniosło grunt pod budowę wartości 735 tys. marek; wiadukt ukończono w 1914 r., a w międzyczasie – też w grudniu 1912 r. – oddano do użytku rozbudowaną stację kolejową; stacyjne tory sięgały odtąd Placu Słonecznego.

1948 r. (70 lat) – włoskim filmem „Dzieci wojny” zainaugurowało działalność kino „Słońce”, drugie w mieście kino, zamknięte w 2007 r.

1948 r. (70 lat) – przy ul. Nadbrzeżnej 17 otwarto świetlicę PZGS „Samopomoc Chłopska”; budynek ten, zbudowany w l. 1890-1893 przez Maxa Bahra (1848-1930) dla potrzeb swej fabryki, w okresie powojennym kojarzył się głównie jako siedziba PZGS, a od 1975 – WZGS, dziś to centrum biurowe „Wildom”.

1953 r. (65 lat) – w Gorzowie powstała Spółdzielnia Pracy Usług Porządkowych „Czystość”, później Gorzowska Usługowa Spółdzielnia Pracy.

1953 r. (65 lat) – na łamach „Trybuny Ludu” ukazał się reportaż Wilhelminy Skulskiej (1918-1998) z GZWS, czyli „Stilonu”: W sortowni i pakowni znajdziemy mnóstwo śmieci, a na wielu szpulach odciski palców tak wyraźne, że niewiele musiałby się nabiedzić kontroler, żeby znaleźć winowajcę. Umywalnia dla działu przędzalni znajduje się o piętro wyżej, niż pomieszczenie oddziałowe. Przejście przez chłodny korytarz, szczególnie zimą, jest faktycznie kłopotliwe, nie zachęca do czystości... Jeżeli mowa o planie postępu technicznego – ani planu, ani sprawozdania z realizacji zadań w roku 1952 na zakładzie nie mogliśmy znaleźć. Podobno jest gdzieś w Centralnym Zarządzie?

1958 r. (60 lat) – „Gazeta Gorzowska” poinformowała, iż projekt zabudowy gorzowskiego śródmieścia, autorstwa Hanny (1922-1999) i Włodzimierza (1921-2011) Gierałtowskich uzyskał nagrodę państwową III stopnia.

1963 r. (55 lat) – do rejestru zabytków wpisano m.in. kościoły w Karninie, Janczewie, Kamieniu Wielkim. Chwałowicach, Jeninie, Stanowicach, Włostowie, Boleminie i Santocznie oraz dzwonnicę w Santoku i młyn w Bogdańcu.

1988 r. (30 lat) – powstał Komitet Obywatelski przy Lechu Wałęsie; w 140-osobowym gremium znalazła się Stefania Hejmanowska (1937-2014) z Gorzowa.

1990 r. – bp Józef Michalik poświęcił kaplicę szpitalną pw. Jezusa Miłosiernego w Specjalistycznym Psychiatrycznym ZOZ, zorganizowaną staraniem ks. proboszcza Jana Pikuły (1954-2003) i kapelana o. Cyrala Niksy (1921-2007); po uroczystej mszy biskup poświęcił także nowy Wojewódzki Oddział Chorób Płuc.

2016 r. – w Alei Sław Żużlowych Stadionu im. Jancarza odsłonięto tablicę pamiątkową Andrzeja Pogorzelskiego; była to siódma tablica w tej galerii.

Urodzili się:

1603 r. (415 lat) – Samuel Redtel, organista w Stargardzie, od 1628 w Gorzowie, rajca i prowizor kościelny, zm. w 1651 r.

1908 r. (110 lat) – dr Ryszard Braun, wybitny gorzowski kardiolog, pionier miasta, zm. w 1995 r.

Zmarli:

1978 r. (40 lat) – Stanisław Mozol (82 l.), ślusarz, pionier miasta i „Stilonu”, pierwszy gorzowianin zasiadający w Sejmie (1952-1957).

1971 r. – mgr inż. Czesław Majewski (51 l.), główny projektant „Stilonu”; zaprojektował m.in. Wydziału Folii (1959-1960), w tym urządzenia do produkcji taśmy magnetofonowej.

1975 r. – Władysław Buczyński (76 l.), młynarz, pierwszy po wojnie dzierżawca tzw. Młyna Tylnego przy ul. Owocowej .

1980 r. – Kazimierz Dziekański (58 l.), działacz związkowy w Stilonie, współzałożyciel ZKS „Transportowiec” w 1949 r.

1995 r. – Mamert Borowski (67 l.), kierowca, pionier miasta i ZM „Gorzów”, wędkarz i myśliwy.

2007 r. – Wojciech Jurasz (70 l>), pionier gorzowskiego żużla, członek drużyny „Stali”, która w 1961 r. awansowała do I ligi, a w 1969 r. zdobyła mistrzostwo Polski.

2009 r. – Józef Cieleń (68 l.), żeglarz i płetwonurek, założyciel klubu „Marlin”.

2013 r. (5 lat) – Artur Stasiak (79 l.), b. nauczyciel kłodawski, w l. 60. – przewodniczący ZMiP ZMW w Gorzowie.

Urodziny obchodzą:

80. – Władysław Gordzijewski, matematyk, em. nauczyciel w ZSE (1961-1981) i ZSMech. (1983-1991), moderator chóru katedralnego „Adoramus Te”.

Kalendarium

Jaromir

26 kwietnia

1599 r. (425 lat temu) – odbył się przegląd uzbrojenia mieszczan, drugi znany w historii Gorzowa; na przegląd stawiło się 533 mieszczan zobowiązanych do obrony, w tym 7 dowodzących, 158 z długimi lufami, 91 – w zbrojach, 82 z halabardami, 58 z bronią nieprzydatną, 137 – z toporami i rydlami.