2019-07-01, Kalendarium
1260 r. – na zjeździe w Poznaniu uzgodniono warunki wydania zanoteckiej części kasztelanii santockiej Brandenburczykom jako wiano księżniczki Konstancji; księciu Bolesławowi Pobożnemu towarzyszyli kasztelan międzyrzecki Świętomir i santocki Gosław; niebawem w Santoku odbył się ślub Konstancji z margrabicem Konradem
1834 r. (185 lat) – Gustav Wilmsen przejął księgarnię C. G. Ende’go i prowadził ją co najmniej do końca 1842; był to sklep z muzykaliami i sztuką oraz pierwszą w mieście wypożyczalnią książek, później tradycje tej placówki kontynuowała firma „Friedrich Schäfffer & Co.”, która przetrwała do 1945.
1905 r. – spłonął drewniany most na Warcie, zbudowany w l. 1865-66; pożar wybuchł ok. 10.30, w ciągu godziny z mostu pozostały tylko zwęglone filary.
1914 r. (105 lat) – Frydrychowo [Friedrichstadt] i Wieprzyce stały się samodzielną parafią ewangelicką, pierwszym proboszczem został Max Urban (1875-1962).
1929 r. (90 lat) – przysiółek Kłodno został przyłączony do Ulimia.
1949 r. (70 lat) – w miejsce Zarządu Okręgowego PNZ na Ziemię Lubuską w Poznaniu w Gorzowie powstał Okręgowy Zarząd PGR, który nadzorował gospodarstwa na terenie 11 powiatów: gorzowskiego, strzeleckiego, skwierzyńskiego, międzyrzeckiego, sulęcińskiego, gubińskiego, rzepińskiego, krośnieńskiego, świebodzińskiego, zielonogórskiego i wschowskiego.
1949 r. (70 lat) – w budynku PCK przy ul. Kosynierów Gdyńskich 21 powstała stacja Pogotowia Ratunkowego, kierowana przez dr. Józefa Letkiego (1915-1987), jego zastępcą administracyjnym został Adam Karasiński (1899-1952), który był jednocześnie pełnomocnikiem PCK; dla potrzeb pogotowia wygospodarowano pomieszczenia na ambulatorium i poczekalnię, zaś biuro umieszczono w jednym pokoju z biurem PCK, zatrudniono na początek 18 pracowników, w tym 1 pielęgniarkę dyplomowaną, 3 pielęgniarki przyuczone, 6 kierowców, 6 noszowych i 1 sprzątaczkę, lekarzem był tylko kierownik, z tego powodu do końca 1949 r. pełniono jedynie dyżury nocne od godz. 20 do 8 rano, tylko w niedziele i święta były dyżury całodobowe. Pogotowie dysponowało trzema karetkami marki „Skoda”, które tylko od 22 lipca, kiedy odbyło się uroczyste otwarcie stacji, do 31 lipca przejechały aż 10 tys. km, przewożąc 157 chorych.
1949 r. (70 lat)– powstał Komitet Organizacyjny Szkoły TPD, dziś II LO; w jego skład wchodzili: radna Elżbieta Dutkowska (1900-1949), wicewojewoda Jan Musiał (1908-1980), niejaki Łyskawa, radny i b. więzień Rudolf Rogosz (1908-1994), Józef a wł. Ryszard Białas (1912-1967), dziennikarz i działacz kultury, Tadeusz Szepelak (1904-1984), nowy inspektor oświaty i Karol Herma (1916-1985), przyszły dyrektor szkoły; w kronice szkolnej pod tą datą zapisano: Szkoła Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Gorzowie Wlkp. powstała w wyniku starań społeczeństwa gorzowskiego, dążącego do wychowania młodego pokolenia na zasadach naukowego, materialistycznego poglądu na świat. Szkoła T.P.D. ma być awangardą pracy przy budowie nowego życia, nowego ustroju, przy budowie Robotniczo-Chłopskiej, Sprawiedliwej, Socjalistycznej Polski.
1954 r. (65 lat) – wprowadzono ujednoliconą taryfę dla prywatnych taksówek: 2,80 zł z 1 km, 1,40 zł – za każde rozpoczęte pół km, godzina postoju 24 zł, w nocy – taryfa wyższa o 50 proc.
1954 r. (65 lat) – Obwodowy Urząd Pocztowy, Rejonowy Urząd Telefonów i Telegrafów oraz radiowęzeł połączono w Powiatowy Zarząd Łączności w Gorzowie; naczelnikiem PZŁ został Stefan Pakuła, dot. naczelnik OUP, zast. ds. technicznych został Jerzy Piątek, zast. ds. pocztowych – Antoni Wleklik (1915-1993); zarząd ten funkcjonował do 1.09.1957.
1959 r. (60 lat) – w Santoku wznowiono prace archeologiczne pod kierownictwem mgr Zofii Hołowińskiej († 2010).
1959 r.(60 lat) – Dzielnicowy Dom Kultury przy ul. Wawrzyniaka 64 został przemianowany na „Dom Metalowca”, czyli Zakładowy Dom Kultury ZM „Gorzów”, dziś MCK „Zawarcie”.
pierwszym kierownikiem była zapewne Wanda Nogal (1909-1979).
1964 r. (55 lat) – Kazimierz Kamiński (1923-1980) zastąpił Janusza Gozdowskiego (1923-1991) na stanowisku dyrektora Państwowej Szkoły Muzycznej (PSM) i kierował nią do 1968 r.
1972 r. – erygowano parafię Niepokalanego Poczęcia NMP przy ul. Mieszka I, pierwszym proboszczem parafii został ks. Jerzy Płóciennik (1931-2007); była to szósta parafia katolicka w Gorzowie.
1979 r. (40 lat) – zorganizowano I Gorzowskie Dni Turystyki.
1984 r. (35 lat) – urząd pełnomocnika zielonogórskiej Izby Rzemieślniczej w Gorzowie przekształcił się w Oddział Izby Rzemieślniczej, dyrektorem oddziału został Feliks Witkowski, będący jednocześnie zastępcą prezesa zarządu IR w Zielonej Górze; oddział funkcjonował 5 lat do powołania samodzielnej izby w Gorzowie
1984 r. (35 lat) – w 9. kolejce DMP na żużlu doszło do derbowego spotkania „na szczycie”, w którym „Stal” Gorzów pokonała na wyjeździe „Falubaz” Zielona Góra 45:44; punkty dla „Stali” zdobywali: Jerzy Rembas – 13, Bogusław Nowak – 11, Edward Jancarz (1946-1992) – 10, Krzysztof Grzelak i Mieczysław Woźniak – po 5, Ryszard Franczyszyn – 1, Mirosław Daniszewski i Cezary Owiżyc – 0; 31. derby lubuskie miała dramatyczny przebieg, po dwóch biegach było już 9:3 dla gospodarzy, w 4. gonitwie Rembas z Grzelakiem pokonali Jaworka, i zrobiło się 13:11, potem nastąpiła seria remisów, a po zwycięstwie „Stali” w 9. biegu (Nowak, przed Jaworkiem i Franczyszynem) było 28:26, po 11. biegu wciąż minimalnie prowadzili zielonogórzanie (34:32), wtedy nastąpił kluczowy dla losów spotkania pojedynek: Grzelak, wyprowadzony na czoło stawki przez Nowaka, wspólnie pokonali 5:1 Pawlaka i Jaworka i prowadzenie objął Gorzów, 13. i 14. gonitwa zakończyły się podziałem punktów; przed decydującym biegiem emocje sięgnęły zenitu, w pierwszym podejściu najpierw przewrócił się Huszcza, a wykluczony został Grzelak, zielonogórzanie więc szaleli, gdyż popularny „Tomek” wraz z Żeromskim stanęli przed wielką szansą pokonania osamotnionego Nowaka, jednak kapitan zielonogórskiej drużyny nie wytrzymał nerwowo i bezpardonowo zaatakował „Bogusia”, za co został wykluczony, doszło do kolejnej powtórki, w której rezerwowemu Woźniakowi wystarczyło tylko dojechać do mety za Żeromskim, aby to Stal wygrała cały mecz 45:44.
1989 r. (30 lat) – przestało istnieć Państwowe Przedsiębiorstwo Gospodarstw Rolnych Wawrów, gospodarujące na 4,5 tys. ha użytków rolnych; status samodzielnych przedsiębiorstw uzyskały Zakład Ogrodniczy w Różankach oraz zakłady rolne w Wawrowie i Gralewie; zakłady w Ulimiu i Ciecierzycach przejęło WPPR w Gorzowie.
1995 r. – 12 Kołobrzeski Pułk Zmechanizowany w Gorzowie przeformowany został w 4. Brygadę Zmechanizowaną; trzy lata później jednostka została rozformowana
1996 r. – w Świerkocinie otwarto Safari–ZOO, które istniało do 2017 r.
1997 r. – firma Telefonia Polska-Zachód „TeleTon” uruchomiła w Gorzowie własną centralę telefoniczną.
2005 r. – rozpoczął działalność Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie; prezesem WSA został sędzia Jan Grzęda
2005 r. – z połączenia Domu Dziecka i Domu Małego Dziecka powstał Ośrodek Wsparcia Rodziny.
2006 r. – premier Kazimierz Marcinkiewicz otworzył obwodnicę w Witnicy z czterema rondami oraz zakład szwajcarskiej firmy Steinform.
2007 r. – przebudowany i zmodernizowany Most Staromiejski został otwarty dla ruchu pieszego.
2007 r. – odbyła się promocja pierwszego w Polsce i Europie elementarza cygańskiego (romskiego) „Miri szkoła”, napisanego przez Karola Parno Gierlińskiego (1938-2015) w dialekcie „polska Roma”.
2010 r. – Izba Wytrzeźwień została przekształcona w Ambulatorium Kontrolowanego Trzeźwienia i wydzierżawiona stowarzyszeniu „Przełom”.
2017 r. – w następstwie zwarcia elektrycznego na wieży kościoła katedralnego wybuchł pożar, który strawił najwyższą kondygnację budowli; pożar powstał w sobotę podczas wieczornej mszy w kościele, straż pożarna przyjęła zgłoszenie o pożarze o godz. 18.28, akcja gaśnicza z udziałem 329 strażaków trwała 14 godzin, poprzez transmisje w TV i internecie śledziła ja cała Polska; z powodu pożaru przerwano obchody 760-lecia miasta, od tej pory katedra pozostaje zamknięta, a na wieży trwa remont.
1869 r. (150 lat) – dr Artur Niemier, Sanitätsrat, lekarz w Santoku, zm. ok. 1922.
1934 r. (85 lat) – Marian Górnikiewicz, b. nauczyciel matematyki i fizyki w Technikum Ekonomiczny (1958-1965) i Technikum Gospodarczym (1958-1967), b, dyrektor ZSB przy GPB (1967-1969), zm. w 1971 r.
1904 r. (115 lat) – Franz Koenig (70 l.), kupiec i bankier, posesjonat, radca miejski, jeden z fundatorów Parku Siemiradzkiego.
1957 r. – Stefania Zielińska (66 l.), nauczycielka muzyki, pionierka miasta; była jedną z pierwszych nauczycielek gry na fortepianie w Miejskiej Szkole Muzycznej.
1963 r. – Stanisław Miłostan (61 l.), b. I sekretarz KP i KMP PZPR w Gorzowie (1949-1950) później poseł na sejm z województwa poznańskiego (1957-1961) i zastępca członka KC PZPR (1959-1963).
1970 r. – Helena Szalewiczowa (72 l.), pionierka miasta, jedna z pierwszych nauczycielek I LO, gdzie uczyła j. angielskiego do 1964 r.
1977 r. – Mieczysław Sawicki (58 l.), b. kierownik USC w Gorzowie (1958-1973).
2008 r. – Stanisław Mikołajko (77 l.), b. dyrektor Zasadniczej Szkoły Zawodowej przy ZM „Gorzów” (1962-1971), organizator i pierwszy przewodniczący (1958-1962) koła SIMP przy ZM „Gorzów”,
81. – dr Zbigniew Szafkowski, nauczyciel i trener, em. wykładowca AWF, historyk sportu.
Jaromir
1789 r. (235 lat temu) – aptekarz Johann Samuel Lebrecht Ollenroth otrzymał przywilej na drugą w mieście aptekę; została ona urządzona 200 metrów od pierwszej apteki, w budynku dawnego zajazdu i stacji pocztowej przy obecnej ul. Sikorskiego, naprzeciw „Kokosa” i istniała do 1945 r.
22 kwietnia
21 kwietnia
20 kwietnia
19 kwietnia
18 kwietnia
17 kwietnia
16 kwietnia
15 kwietnia
14 kwietnia
