Wspomnienie Włodzimierza Ćwiertniaka

2015-07-23, Sport

25 lipca 2015 roku mija 10 lat od śmierci nauczyciela, trenera i wychowawcy - WŁODZIMIERZA ĆWIERTNIAKA - twórcy gorzowskiej koszykówki.

WŁODZIMIERZ ĆWIERTNIAK (1947-2005) - absolwent Liceum Ogólnokształcącego nr 19 (obecnie II LO) oraz Studium Nauczycielskiego w Gorzowie Wlkp. Absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu ze specjalizacją koszykówki.

W roku 1966 - trzeci strzelec mistrzostw juniorów w koszykówce województwa zielonogórskiego. Od 1969 roku nauczyciel wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 8, a od 1974 roku I Liceum Ogólnokształcącego.

W roku 1972 z drużyną chłopców (ur. 1957/58) SKS SPARTAKUS przy Szkole Podstawowej nr 8 zdobywa mistrzostwo województwa zielonogórskiego w koszykówce. Dwudziestopięcioletniemu szkoleniowcowi powierzono prowadzenie reprezentacji młodzików województwa zielonogórskiego w największej młodzieżowej imprezie sportowej - VI Ogólnopolskich Igrzyskach Młodzieży Szkolnej, z którą zdobywa brązowy medal. Najpierw w turnieju półfinałowym w Nowej Soli Lubuszanie wyprzedzili reprezentację województw - Łodzi - miasto (55:53), Bydgoszczy (51:41), Wrocławia (54:45) i Koszalina (71:38), a następnie w finale, w rozgrywkach grupowych wygrali z Kielcami (62:44) i Szczecinem (60:48) i po dramatycznym pojedynku przegrali z późniejszym mistrzem Igrzysk - Katowicami (37:38). Według opinii fachowców mecz tych drużyn należałoby uznać za finał turnieju. W meczu o brąz wygrali z gospodarzami - Łodzią miasto (47:45).

Do wyróżniających się zawodników lubuskiej drużyny należeli gorzowianie: Janusz Wojtczak - późniejszy reprezentant Polski w koszykówce, Andrzej Stanek - dzisiaj nauczyciel w-f w Zespole Szkół nr 13 i trener młodych koszykarzy w MKK BASKET Gorzów Wlkp. i Czesław Kolesiński. Pozostali gorzowianie w reprezentacji to: Paweł Niezborała, Andrzej Olszewski i Ryszard Świątek.

W turnieju finałowym VI OIMS w Łodzi uczestniczyła również reprezentacja województwa zielonogórskiego dziewcząt, która podobnie jak chłopcy również zdobyła brązowy medal po wygranej ze Szczecinem (37:36). Reprezentacja oparta była głównie na uczennicach Szkoły Podstawowej nr 5 ze Szprotawy, w której prym wiodła - Irena Linka - późniejsza gwiazda polskiej koszykówki, szkolona przez Ryszarda Kabzę-wychowawcę kilkunastu reprezentantek Polski.

Były trener koszykarek Szprotawi tak dzisiaj wspomina Włodzimierza Ćwiertniaka: „Byliśmy rówieśnikami, w tym samym 1969 roku rozpoczynaliśmy pracę w szkołach i szkolenie dzieci w koszykówkę. On zaczynał od szkolenia chłopców. Po trzech latach obydwaj doprowadziliśmy drużyny do finałów VI OIMS. 10 lat później przez kilka lat, jako trenerzy drużyn szkolnych i klubowych rywalizowaliśmy ze sobą w koszykówce dziewcząt. Obydwaj prowadziliśmy drużyny młodzieżowe, które na początku lat 90. ubiegłego wieku należały do czołówki krajowej. Ja przez ponad 40 lat szkoliłem szprotawskie koszykarki, Włodek poznał tajniki koszykówki, jako zawodnik i pracę trenerską rozpoczynał z myślą by dochować się jeszcze lepszych od siebie następców. Wielka szkoda, że talent Włodka, jako szkoleniowca koszykówki, Jego zaangażowanie i pasja do koszykówki nie zostały w pełni wykorzystane w gorzowskim środowisku sportowym, a kariera trenerska trwała zbyt krótko. Nie mniej jednak w ogólnopolskich rozgrywkach młodzieżowych zarówno w koszykówce chłopców jak i dziewcząt to On i Jego drużyny, jako pierwsze zdobywały medale dla Gorzowa, ale o 20 lat później aniżeli zielonogórskie, wschowskie czy też szprotawskie koszykarki."

W roku 1975 Włodzimierz Ćwiertniak przejmuje do dalszego szkolenia zdolne koszykarki z grupy trenera Ignacego Zalewskiego, które po ukończeniu nauki w SP nr 8 przeszły do I LO. Wspomnę też, Jana Maćkowiaka, który również prowadził szkolenie dziewcząt w koszykówce. Ta grupa dziewcząt stanowiła zaczątek gorzowskiej seniorskiej koszykówki kobiet. Przy wsparciu Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego przystępuje do prowadzenia szkółki koszykarek złożonej z uczennic IV i V klas gorzowskich szkół podstawowych nr 1, 3, 5, 8 i 9. Tak w kwietniu 1984 roku (po awansie drużyny do II ligi) w wywiadzie dla „Gazety Lubuskiej" Włodzimierz Ćwiertniak wspominał tamte lata oraz oceniał swoją drużynę: „W zajęciach, które odbywały się cztery razy w tygodniu u regularnie po 30 dziewcząt. Znikoma część z nich - co naturalne - wykruszyło się ze składu ale większość pozostawała do dziś. Trenowaliśmy w dość trudnych warunkach. Każdy trening odbywał się w innej sali. Dziewczyny po lekcjach chodziły z piłkami po mieście, ale zapału im nie brakowało. Już na pierwszym treningu powiedziałem dziewczętom, że chcemy osiągnąć coś w koszykówce. Jeśli będziemy solidnie pracować, stać nas na zdobycie medalu w Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży. O II lidze nie mówiliśmy, bo szło głównie o Spartakiadę

Po dwóch latach treningów we własnym gronie zaczęliśmy jeździć od turnieju do turnieju po całym kraju. Ku zaskoczeniu kolegów „z branży" wygrywaliśmy imprezy. Jedynym zespołem, z którym przegrywaliśmy była Szprotawia. Dopiero w finale ubiegłorocznej X OSM pokonaliśmy Szprotawię zdobywając wymarzony srebrny medal. Szybkością, wybieganiem i dobrym wyszkoleniem technicznym nas dziewczęta wygrywały już niejeden mecz. Jedynym mankamentem jest niezbyt wysoka przeciętna wzrostu. Znając możliwości zespołu wiedziałem, że stać i pokuszenie się na awans do II ligi. Szkoda było grać następny sezon w III lidze, bo przyniósłby żadnych korzyści szkoleniowych, toteż trzeba było wejść do II ligi. W turnieju finałowym w Łodzi, dziewczęta udowodniły rywalkom, że potrafią grać w koszykówkę i po pięknych meczach wywalczyły pierwszą lokatę. Naszym podstawowym celem w II lidze będzie, oczywiście utrzymanie się, a uda się wtedy, jeśli w miarę szybko poznamy zespoły rywalek i styl ich gry. Naszym podstawowym atutem jest młodość i szybka gra. Jeszcze w ligowej historii koszykówki nie zdarzyło się chyba, żeby tak młodziutki zespół wywalczył samodzielnie awans bez wsparcia rutyniarek."

W latach 1980 - 1984 drużyna koszykarek MKS „ZNICZ" Gorzów Wlkp. (ur. w r. 1966 i młodsze) prowadzona przez Włodzimierza Ćwiertniaka uczestniczyła w rozgrywkach III ligi seniorek i drużyn młodzieżowych w strefie wielkopolskiej (województwa: poznańskie, pilskie, koszalińskie, szczecińskie i gorzowskie) oraz kilkudziesięciu ogólnopolskich turniejach w zdecydowanej większości wygrywając. Najlepszymi zawodniczkami niektórych z nich były m.in.: H. Ignatowicz (Zielona Góra i Gorzów Wlkp.), J. Orłowska (Gorzów Wlkp., Łódź, Leszno), M. Rembacz (Wrocław, Katowice), T. Butrym (Katowice i Gorzów Wlkp.), D. Renk (Leszno).

W roku 1983 drużyna Wł. Ćwiertniaka zdobyła dwa srebrne medale, w marcu w Lesznie w Mistrzostwach Młodzieży Szkolnej przegrywając w finale z MDK Warszawa 65:71 oraz w miesiącu maju w Łodzi w X Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży wygrywając w półfinale ze Szprotawią 57:53 i przegrywając w finale z Włókniarzem Białystok 49:52.

W październiku 1984 r. w finałach Mistrzostw Polski Szkolnego Związku Sportowego w Gorzowie Wlkp. MKS Znicz zdobył złoty medal wyprzedzając MKS Chełm, MKS MDK Warszawa MKS Olimpia Strzegom. W r. 1983 drużyna wystąpiła w składzie: T. Butrym, K. Grabowska, M. Górniak, E. Guz, A. Jabłońska, J. Orłowska, M. Pruszyńska, A. Pohl, M. Rembacz, D. Renk, M. Sobiesińska. W turnieju w Gorzowie Wlkp. nie grały: E. Guz i M. Pruszyńska, a przybyły E. Dyczek, A. Oziembłowska, D. Pawłowska. Były to pierwsze tak znakomite osiągnięcia w historii gorzowskiej, żeńskiej koszykówki - pierwsze medale dla Gorzowa w mistrzowskich rozgrywkach krajowych.

Sezon sportowy w 1983/84 w rozgrywkach strefowych seniorek o awans na szczebel centralny był kolejnym w rywalizacji MKS ZNICZ, a najgroźniejszym pretendentem był AZS Szczecin. W turnieju finałowym o wejście do II ligi w Łodzi gorzowianki wygrywając z AZS Toruń (50:47), ŁKS II Łódź (63:51) i Stomilem Olsztyn (78:65) po 22 latach przerwy awansowały do II ligi (w sezonie 1961/62 drużyna Unii Stilonu prowadzona przez Tadeusza Gawlińskiego uczestniczyła w rozgrywkach I ligi). Po Szprotawie, Wschowie, Zielonej Górze - Gorzów Wlkp. stanie się kolejnym środkiem koszykówki żeńskiej na Ziemi Lubuskiej, a od 30 lat wiodącym.

„Gazeta Lubuska" 18.04.1984 r. pisała: „LICEALISTKI W II LIDZE” Koszykarki Znicza Gorzów po raz pierwszy w dziejach sportu nadwarciańskiego grodu w II lidze ... Głównym twórcą tego osiągnięcia jest Włodzimierz Ćwiertniak, który całe serce oddał koszykówce". Miasto Łódź stało się dla Włodka najszczęśliwszym miastem w Polsce. Tam zdobywał brąz z chłopcami w Ogólnopolskich Igrzyskach Młodzieży zkolnej, srebro z dziewczętami w finale X Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży i historyczny awans do II ligi.

Drużynę MKS Znicz reprezentowały: Teresa Butrym - kapitan drużyny, Elżbieta Dyczek, Małgorzata Górniak, Katarzyna Grabowska, Alicja Jabłońska, Irena Mazurek, Julita Orłowska, Alicja Oziębłowska, Aneta Pohl, Marlena Rębacz, Dorota Renk, Monika Sobiesińska. Funkcję kierownika drużyny pełnił Jerzy Stańko. W drużynie wystąpiło 6 juniorek i 6 kadetek. A średnia wieku to zaledwie 17,3 lata a średnia wzrostu 1,70 m. Sześć z nich to uczennice I LO, trzy - Zespołu Szkół Ekonomicznych, dwie - Studium Wychowawczyń Przedszkoli, jedna - z Zespołu Szkół Gastronomicznych.

Do rozgrywek II ligi drużyna koszykarek Włodzimierza Ćwiertniaka przystąpiła, jako Zakładowy Klub Sportowy Stilon, po przejęciu jej od MKS ZNICZ. Pierwszy rok w II lidze koszykarki Stilonu rozpoczęły od dwóch przegranych ze Zniczem Pruszków (42:75) w Gorzowie Lz AZS (58-50) w Toruniu. Następnie przyszły dwie wygrane ze Startem Gdańsk (65:63) w Gorzowie i z ŁKS II (70:58) w Łodzi. Sezon sportowy 1984/85 gorzowianki zakończyły z siedmioma wygranymi w 22 meczach, zajmując trzecie miejsce od końca. Po zwycięskim barażu z Polonią II Warszawa drużyna zajęła 9 miejsce i utrzymała się na „drugim froncie" dzięki korzystniejszemu bilansowi małych punktów. Najwięcej punktów w sezonie zdobyły M. Rębacz, J. Orłowska, A. Jabłońska, T. Butrym.

Również w kolejnych trzech sezonach sportowych drużynę prowadzili Włodzimierz Ćwiertniak i Marian Gołąb a drużyna koszykarek ZKS STILON zajmowała coraz wyższe lokaty (VI, V, III).

W sezonie sportowym 1988/89 funkcję pierwszego trenera drużyny powierzono Tadeuszowi Wierzbickiemu. Pierwszy w nowym sezonie drugoligowy mecz (06.10.1988) ze spadkowiczem z ekstraklasy AZS z Poznania wywołał w Gorzowie duże zainteresowanie. Przed meczem koszykarki Stilonu, żegnając Włodzimierza Ćwiertniaka, swojego byłego trenera wręczyły bukiet kwiatów a publiczność w hali przy ul. Czereśniowej ten sympatyczny gest nagrodziła oklaskami na stojąco.

Za zaangażowanie w działalność sportową i osiągnięcia w koszykówce Włodzimierz Ćwiertniak uhonorowany został srebrną i złotą odznaką Polskiego Związku Koszykówki oraz wyróżnieniami Zarządu Głównego oraz Zarządów Wojewódzkich Szkolnego Związku Sportowego w Zielonej Górze i Gorzowie Wlkp.

W plebiscytach Zakładowego Klubu Sportowego STILON kilkakrotnie był jego laureatem, a w roku 1984 wybrany został trenerem roku. W 1997 roku, z okazji 50-lecia Klubu Sportowego STILON wyróżniony został medalem 50-lecia „Za szczególne zasługi w rozwoju sportu stilonowskiego". Wyróżnienie otrzymali również trenerzy: Tadeusz Aleksandrowicz, Zbigniew Andersz, Jerzy Stańko i Tadeusz Wierzbicki oraz koszykarki - Teresa Butrym (Cyfer), Helena Ignatowicz (Rutkowska), Agata Sakson-Bartosz, Beata Szamyjer, Beata Wieczorek i Lucyna Wierzbicka.

Począwszy od roku 1987 kiedy zapoczątkowano organizowanie corocznych plebiscytów na 10 najpopularniejszych sportowców ZKS STILON koszykarki, w tym wychowanki Włodzimierza Ćwiertniaka, wielokrotnie wybierano laureatkami plebiscytu.

Również w plebiscytach „Gazety Lubuskiej" na najpopularniejszych sportowców województwa gorzowskiego czytelnicy wielokrotnie wybierali koszykarki Stilonu.

W sezonie sportowym 1988/89 koszykarki ZKS STILON po dramatycznej walce z Widzewem Łódź odniosły błyskotliwe zwycięstwo w swojej grupie - awansując do najwyższej klasy rozgrywek - I ligi. Gorzowianki wyprzedziły drużyny Widzewa Łódź, AZS-y z Wrocławia, Poznania, Gdańska i Szczecina, Włókniarza Białystok, Huraganu Wołomin, Stomilu Olsztyn, AZS AWF Warszawa, Startu Gdańsk i Stali Grudziądz.

Historyczny awans do ekstraklasy był udziałem ośmiu wychowanek Włodzimierza Ćwiertniaka, w tym czterech, które przed pięcioma laty wywalczyły awans do II ligi: Teresy Butrym (Cyfer), Alicji Oziembłowskiej, Anety Pohl i Julity Orłowskiej (Robak), pozostałe to: Anna Raubo, Helena Ignatowicz (Rutkowska), Marzena Sebastyańska i Anna Świątkowska. Skład uzupełniały: Maria Chomiak, Agata Sakson-Bartosz, Beata Wieczorek i Lucyna Wierzbicka. Przez 9 sezonów (1989-1998) gry w pierwszej lidze koszykarki ZKS STILON trzykrotnie zajmowały VI miejsce i nie było drużyny w lidze z którą by gorzowianki nie odniosły zwycięstwa. Najdłużej wierną stilonowskim barwom pozostawała Helena Rutkowska, grająca w Stilonie od 1986 do 1998 roku, która zdobyła największą ilość - 4640 punktów w zawodach II i I ligi oraz Alicja Oziembłowska (1984-1994) i Teresa Butrym (Cyfer) (1984-1993). Dwie wychowanki Włodzimierza Ćwiertniaka - Helena Ignatowicz (Rutkowska) i Julita Orłowska (Robak) dostąpiły zaszczytu udziału w reprezentacji Polski w zawodach międzypaństwowych w różnych kategoriach wiekowych. Ponadto Helena Rutkowska wraz z Beatą Szamyjer wystąpiły w 1992 roku w reprezentacji Polski w VIGO, w turnieju przedolimpijskim do Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie.

Znaczący wkład w rozwój stilonowskiej koszykówki wnieśli m.in. Jerzy Pogorzelski - prezes ZKS STILON w latach 1982-1992, Jerzy Kaszyca - prezes Gorzowskiego Związku Koszykówki w latach 1980-1990 i Jan Korniejczuk - kierownik drużyny koszykarek w latach 1986-1998. Na potrzeby koszykówki rozbudowano halę sportową ZKS STILON przy ulicy Czereśniowej, w której w roku 1987 (w 40-lecie założenia klubu) odbyły się VII Mistrzostwa Europy Kadetek w Koszykówce.

Powierzenie przez Polski Związek Koszykówki organizacji turnieju (z udziałem 12 drużyn) dla miasta Gorzowa Wlkp. było wielkim kredytem zaufania dla młodego, ale prężnie rozwijającego się ośrodka koszykówki żeńskiej, Zakładów Włókien Chemicznych „Stilon" oraz działaczy sportowych ZKS STILON i Gorzowskiego Związku Koszykówki. Wzorowa praca z młodzieżą trenerów ZKS STILON - Tadeusza Wierzbickiego, Jerzego Stańki, Zbigniewa Andersza i Dariusza Maciejewskiego zaowocowała w latach 1992-98 czteroma tytułami mistrza i jednym wicemistrza Polski kadetek i juniorek oraz wcześniejszym awansem drużyny seniorek do I ligi.

Na promocję koszykówki kobiet w Gorzowie Wlkp. wpływ miało szereg imprez o zasięgu krajowym i europejskim, organizowanych przez Gorzowski Związek Koszykówki i ZKS STILON - w roku 1977 Pucharu Polski, w 1987 Mistrzostw Europy kadetek, w roku 1986 finałów Mistrzostw Polski juniorek, w roku 1992 finałów Mistrzostw Polski kadetek, w r. 1992 turnieju półfinałowego XV Mistrzostw Europy juniorek, w 2002 finałów VIII Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w koszykówce juniorek młodszych.

Niespodziewanie w maju 1998 roku, po czternastu latach funkcjonowania, decyzją zarządu KS STILON rozwiązano sekcję koszykówki kobiet przy braku zainteresowania miejskich i wojewódzkich władz samorządowych. Gorzowski Związek Koszykówki zwrócił się z apelem o ratowanie gorzowskiej koszykówki. Działacze koszykówki powołali Gorzowskie Towarzystwo Koszykówki - klub sportowy, który przez trzy lata kontynuował szkolenie dziewcząt i zapewniał im udział w rozgrywkach młodzieżowych.

Wiosną 2001 r. powstała sekcja koszykówki kobiet AZS PWSZ, która przejęła grupy młodzieżowe od GTK, otwierając kolejny rozdział w historii gorzowskiej koszykówki.

Dla uczczenia pamięci Włodzimierza Ćwiertniaka - twórcy gorzowskiej koszykówki, Lubuski Związek Koszykówki organizował turnieje memoriałowe młodziczek. W roku 2007 we Wschowie zwyciężył AZS PWSZ Gorzów Wlkp., w roku 2008 w Szprotawie - KS Szprotawia, w roku 2009 we Wschowie - MUKS Spartakus - 2004 Wschowa, w roku 2010 w Gorzowie Wlkp.- KS Sokół Międzychód, w roku 2011 we Wschowie - WULKS „Korona" Wschowa, w roku 2012 w Gorzowie Wlkp. - Basket Ostrów Wlkp.

W dniach 7-9 maja 2010 r. Lubuski Związek Koszykówki niezależnie od turnieju memoriałowego koszykówki im. Włodzimierza Ćwiertniaka zorganizował uroczystości 25-lecia awansu gorzowskich koszykarek do rozgrywek centralnych. Historyczny awans wspominali i świętowali byłe koszykarki MKS ZNICZ i KS STILON oraz działacze sportowi. Życie i działalność sportowa Włodzimierza Ćwiertniaka opisane zostały w pracy magisterskiej byłej zawodniczki GTK i AZS PWSZ - Moniki Soroczyńskiej, wykonanej w Katedrze Teorii i Metodyki Sportów AWF w Poznaniu, Zamiejscowego Wydziału Kultury Fizycznej w Gorzowie Wlkp.

Dzisiaj trudno wyobrazić sobie gorzowskie środowisko sportowe bez żeńskiej koszykówki i to jest historyczna zasługa Włodzimierza Ćwiertniaka, że był jej prekursorem.

Dzięki kontynuacji Jego dzieła gorzowskie koszykarki od ponad dwudziestu lat podobnie jak za Jego czasów zdobywają medale w ogólnopolskiej rywalizacji i szczycą się tytułami wicemistrzyń i mistrzyń Polski a Gorzów Wlkp. jest znaczącym ośrodkiem koszykówki żeńskiej w Polsce. Dzisiaj koszykówka żeńska obok żużla jest wiodącą dyscypliną sportu w Gorzowie Wlkp.

Jeszcze na początku lat 90. minionego stulecia brakowało w Gorzowie Wlkp. dyscypliny sportu, jaką jest żeńska koszykówka, popularnej już w tym czasie na Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, Wschowie, a przede wszystkim Szprotawie - to Włodzimierz Ćwiertniak wypełnił tę lukę.

Pamiętamy i dziękujemy Ci Włodku, za wkład, jaki wniosłeś w powstanie i rozwój gorzowskiej koszykówki oraz promocję Gorzowa Wlkp.

Jerzy Kliczewski

Członek honorowy LZ Kosz

***

27 lipca br. o godz. 18.00 w dziesiątą rocznicę śmierci Władysława Ćwiertniaka dla uczczenia Jego pamięci przy grobie na cmentarzu w Gorzowie odbędzie się spotkanie koszykarek, koszykarzy, działaczy sportowych i przyjaciół.