2017-10-03, Kultura
Papusza – poetka, kobieta samotna i smutna, ale bohaterka – takie oblicza Lalki wyłaniają się z książki wydanej przez Archiwum Państwowe. Wysmakowany tom można już kupić u wydawcy.
- Pisanie biografii jest rzeczą bardzo trudną. Wiem o tym dobrze, bo sam jestem autorem kilkudziesięciu – mówi prof. Dariusz A. Rymar, dyrektor Archiwum Państwowego i redaktor naczelny najnowszej książki wydanej przez archiwum, czyli „Bronisława Wajs-Papusza (1908-1987) – biografia i dziedzictwo”. Wydawać się może, że o Lalce, bo tak z romskiego na polski tłumaczy się Papusza, już nic nowego napisać nie można. Ta książka pokazuje, że jednak można.
Cały czas wielka tajemnica
Najnowsza książka jest naukowym i popularnonaukowym opracowaniem tego, co wiadomo o najsłynniejszej romskiej poetce, Bronisławie Wajs-Papuszy. Od pierwszej książki, czyli „Papusza – wielka tajemnica” Krystyny Kamińskiej minęło prawie 20 lat. Od tego czasu Lalka doczekała się wielu książek i opracowań, powstał o niej film, no i teraz wyszła książka, która jest pokłosiem konferencji naukowej, jaka wiosną odbyła się w Archiwum, ale jest ona uzupełniona o dodatkowe, wzbogacające ją teksty.
Wartością niezbywalną jest to, że najnowszy tom prostuje pewne legendy, które narosły wokół Papuszy. Tak jest z datą i miejscem urodzin poetki, pokazują wiele innych faktów, o których dotychczasowe źródła milczały. Ale jak podkreśla prof. Dariusz Rymar, Papusza to stale jednak tajemnica. – Okazuje się bowiem, że Papusza została ochrzczona kilka godzin po narodzinach, a matka nie była przy tym obecna. To jest ciekawa sprawa, która musi poczekać na odkrycie, o ile to się komuś jeszcze uda – mówi Dariusz A. Rymar.
Edytorstwo na medal
Osobną wartością książki jest jej kształt. Książka bowiem wyszła w twardej okładce, jej stylistyka utrzymana jest w stylu wszystkich wydawnictw Archiwum Państwowego. Podzielona jest na kilka części. Osobną wartością książki jest jej szata graficzna, mnóstwo reprodukcji zdjęć, dokumentów, niekiedy rzeczy całkowicie już zapomnianych. Książka ma walor naukowy – niektóre teksty mają bowiem przypisy i bywają one większe niż sam tekst. Poza tym opatrzona jest bibliografią oraz indeksem nazwisk, co zwyczajnie ułatwia korzystanie z tego źródła.
Książka powinna się znaleźć w biblioteczce każdego regionalisty i to jako źródło podstawowe wiedzy odkrytej o Lalce, czyli Bronisławie Wajs-Papuszy. Książkę nabyć można u wydawcy, czyli w Archiwum Państwowym przy ul. Grottgera.
Roch
„Bronisława Wajs-Papusza (1908-1987) – biografia i dziedzictwo”, red. Dariusz A. Rymar, wydawnictwo Państwowego Archiwum w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2017, ss. 304, ISBN 978-83-942955-5-4.
W galerii Na Mansardzie otwarto wystawę plastyczną „Podwodny świat”. Galeria zapełniła się podobiznami ryb, krabów, ośmiornic i żółwi: tęczowych, bajkowych i radosnych.