Nasze dźwiękowe bogactwo

2019-07-02, Kultura

Niedawno podczas spotkania z przyjaciółmi z Zielonej Góry rozmawialiśmy o różnych formach upamiętnienia ludzi i zdarzeń.

Odbył się mniej więcej taki dialog:

Ja z Gorzowa: - U was wszystkie ronda noszą imiona ludzi zasłużonych dla miasta.

Oni z Zielonej Góry: - Macie dużo rzeźb ciekawych ludzi z waszego miasta, a nawet postaci literackiej.

Ja: - Robicie filmy dostępne na płytach o waszych najważniejszych pisarzach.

Oni: - Macie Izę Patek, która w reportażach dokumentuje dawnych i obecnych ludzi ważnych dla historii i kultury Gorzowa.

I tym mnie przyjaciele zaskoczyli. Wiem, że Izabela Patek, dziennikarka Radia Zachód przygotowuje reportaże, które są emitowane, a nawet czasami powtarzane, ale nie sądziłam, że dla zielonogórzan urosły już do przyczyny zazdrości.

Reportaż radiowy na antenie ma krótki żywot. Czasami najlepsze reportaże są powtarzane, ale to nie zmniejsza ich ulotności. Na stronie internetowej Radia Zachód (najpierw zakładka ,,Audycje", potem zakładka ,,Czas na reportaż") znajdują się informacje o wszystkich reportażach nadawanych w tym cyklu. By wyłowić te Izy Patek o gorzowianach, trzeba przejrzeć kilkanaście stron. A i tak reportażu się nie usłyszy. Można tylko przeczytać informację i obejrzeć kilka lub kilkanaście zdjęć dotyczących jego tematyki. A przecież radio to głos, to emocja w nim zawarta, to jedyna forma, która zachowuje indywidualny ton każdego człowieka.

W reportażach o ludziach, których już nie ma, Izabela Patek pokazała księdzaWitolda Andrzejewskiego, Stefanię Hejmanowską,Jana Korcza, Irenę i Tadeusza Byrskich, Zbigniewa Herberta, Włodzimierza Korsaka, Stanisława Kirkora, Józefa Unruga, Irenę Dowgielewicz niedawno zmarłą Elżbietę Kuczyńską. Przygotowała również dźwiękowe portrety aktorów: Beaty Chorążykiewicz, Cezarego Żołyńskiego, Karoliny Miłkowskiej-Prorok, plastyczek - Zofii Bilińskiej, Anny Szymanek, Iwony Markowicz-Winieckiej, Romany Kaszczyc, także Bogusława Dziekańskiego z Jazz Clubu i Małgorzaty Pytlak z muzeum. Zajmowała się również zasłużonymi dla Gorzowa rodzinami Szembeków i Unrugów. Z tej ostatniej wywodził się główny bohater jednego z jej reportaży admirał floty Józef Unrug.

Inny cykl reportaży poświęciła najważniejszym gorzowskim zabytkom: katedrze,Domowi Biskupów, spichlerzowi, will Schroedera, kolekcji ,,Galeria Arsenału". Reportaże o tych ludziach i obiektach pamiętam. Zapewne było ich jeszcze więcej.

Izabela Patek jest rodowitą gorzowianką.Po ukończeniu I Liceum Ogólnokształcącego imienia Tadeusza Kościuszki w Gorzowie, podjęła studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierunek - nauki polityczne ze specjalnością dziennikarską. Po otrzymaniu dyplomu ukończenia studiów przez rok pracowała w oddziale TVP Kraków, a następnie w katolickim Radiu „Gorzów”. Od roku 1994, czyli od 25 lat jest dziennikarką Rozgłośni Polskiego Radia „Radio „Zachód” S.A. Pracuje w redakcji reportażu, zajmuje się głównie przygotowywaniem reportaży, relacjonowaniem wydarzeń artystycznych oraz recenzowaniem pozycji książkowych, w ramach Klubu Dobrej Książki. Najważniejszym nurtem jej twórczości radiowej są reportaże artystyczne, zwane także reportażami literackimi. Ma na swoim koncie ponad 150 reportaży radiowych.

W ubiegłym roku i na początku bieżącego w gorzowskiej bibliotece odbyło się kilka spotkań z radiowym reportażem Izabeli Patek. Najpierw autorka prezentowała ok. 40-minutowy reportaż, potem o nim rozmawiano. Okazało się, że wysłuchanie w ciszy tak długiego nagrania wcale nie jest kłopotliwe, zebrani z zaciekawieniem je odbierali. A potem były długie rozmowy o bohaterze lub o podjętej sprawie.

Nagrania są znakomitym źródłem wiedzy o bohaterze, niosą przecież nie tylko informacje o nim samym, ale przekazują jego sposób mówienia, tembr głosu, emocję zawartą w dźwięku. Bardzo wielu autorów książek biograficznych bazuje na zachowanych reportażach, np. Angelika Kuźniak w swojej ,,Papuszy" przywołała wiele nieznanych, a zapisanych na taśmach wypowiedzi poetki.

Podczas wszystkich dyskusji pobrzmiewała prośba, aby takie materiały nie były schowane gdzieś głęboko, lecz powinny być dostępne jeśli nie przez internet, to przynajmniej w bibliotece. Niestety, autorka nie mogła pozostawić nagrań nawet tych emitowanych na spotkaniu, bo są one własnością Radia Zachód.

Biblioteka jest zainteresowana włączeniem do swoich zbiorów nie tylko reportaży Izabeli Patek, ale wszystkich nagrań dotyczących Gorzowa i regionu. Podobno rozmowy między dyrekcjami naszej biblioteki i Radia Zachód trwają od dłuższego czasu. Kiedy i jaki będzie ich rezultat?

Krystyna Kamińska

Fot. Kazimierz Ligocki

Reportaże Izabeli Patek z cyklu ,,Poczet znamienitych gorzowian":

(nazwisko bohatera i tytuł)

1. Anna Szymanek - ,,Nie mam żalu do życia'',

2. Zofia Bilińska - ,,Zosia'',

3. Irena i Tadeusz Byrscy - ,,Teatr nieprowincjonalny''

4. Zbigniew Herbert w Gorzowie - ,, Nie powrócę do źródła spokoju'' -,

5. Józef Unrug i jego gorzowska rodzina - ,, Testament admirała''

6. Szembekowie - gorzowski odłam tej rodziny - ,,Historia rodzinna z Czerkiesem w tle''

7. Włodzimierz Korsak - ,,Las mu powiedział" i„Spotkajmy się w Korsakówce”

8. Elżbieta Kuczyńska - ,,Nie żądam od życia zbyt wiele''

9. Stanisław Kirkor - ,,Niezwykłe przypadki profesora Kirkora''

10. Beata Chorążykiewicz - ,,Przyszłam tu na chwilę''

11. Cezary Żołyński - ,,Niech moc będzie z Tobą''

12. Karolina Miłkowska-Prorok - ,, Aktorka do zadań specjalnych''

13. Jan Korcz - ,,Ostatni taki artysta''

14. Małgorzata Pytlak - ,,Odkryć czego nie widać''

15. Irenie Dowgielewicz - ,,Przyjadę do Ciebie na białym koniu''

16. Iwona Markowicz-Winiecka - ,,Malowany świat Iwony"

17. Romana Kaszczyc - ,,Odnaleźć siebie'', ,,Nie naprawiajcie zegara'', ,,Przelewickie opowieści"

Reportaże z cyklu ,,Portrety"

(cykl obejmował ludzi z całego województwa lubuskiego, już zamknięty):

1, Ksiądz Witold Andrzejewski - ,,Portret księdza i aktora"

2. Stefania Hejmanowska - ,,Drobna kobieta o wielkim charakterze"

3. Bogusław Dziekański - ,,Portret człowieka jazzu"

Kultura

Robert
Borowy

Nestorka gorzowskiej kultury obchodzi urodziny

Okrągłą rocznicę 90 lat obchodzi Ewa Mazur - od zawsze związana z gorzowską kulturą. W okolicznościowym spotkaniu, które już za nami, udział wzięli byli pracownicy różnych instytucji.