Nie wzięło się to samo z siebie, ale z szeregu działań

2016-02-08, Prosto z miasta

Znamy już wyniki audytu, jaki w październiku 2015 roku rada nadzorcza Zakładu Utylizacji Odpadów zleciła jednej ze szczecińskich firm w wybranych obszarach działalności.

Decyzja ta była również związana z zawieszeniem ówczesnego wiceprezesa ZUO, wcześniej wieloletniego prezesa Marka Wróblewskiego, który w połowie stycznia ostatecznie złożył rezygnację z funkcji wiceprezesa, a obecnie jest prezesem jednej ze spółek wchodzących w skład holdingu – BioEnergy Farm, która w Stanowicach buduje elektrociepłownię na biomasę, a także szefem Gorzowskiego Ośrodka Technologicznego Parku Naukowo-Przemysłowego.

Audyt został przeprowadzony w listopadzie i grudniu 2015 roku przez firmę Zarzecki, Lasota i Wspólnicy. W ramach zakresu prac przeanalizowano pięć umów cywilnoprawnych zawartych przez ZUO m.in. pod kątem rozkładu korzyści i ryzyka ekonomicznego, możliwości ich rozwiązania, zgodności z prawem oraz regulacjami wewnętrznymi. Dodatkowo zbadano proces sprawowania przez spółkę nadzoru właścicielskiego nad jedną ze spółek należących do ZUO - Wastrol oraz czy ZUO właściwie zabezpieczyła swoje prawa jako mniejszościowy udziałowiec w spółce BioEnergy Farm (obecnie ZUO ma już w niej większościowy pakiet 51 procent).

W ocenie audytorów w większości przebadanych zagadnień zidentyfikowano pewne nieprawidłowości. Jak tłumaczył Miłosz Kołodziejczyk z firmy Zarzecki, Lasota i Wspólnicy, w przypadku umów, gdzie wartość przekraczała milion złotych każdorazowo musi być podjęta uchwała zgromadzenia wspólników, a tego przy niektórych umowach brakowało. Jak choćby w przypadku umowy z niemiecką firmą Langer za zakup kotłowni na biomasę wartości blisko 11 mln złotych. W tym przypadku pominięto także postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, co stanowiło naruszenie przepisów Prawa Zamówień Publicznych.

- To była umowa przedwstępna, natomiast cały przetarg razem ze specyfikacją, potem z rozstrzygnięciem nastąpił zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych – wtrącił Marek Wróblewski, na co audytorzy wyjaśnili, że nie wolno tych dwóch procesów rozłączać, czyli umowy przedwstępnej i przyrzeczonej, dlatego potrzebna była uchwała zgromadzenia wspólników. Inna sprawą jest, że Langer nie przystąpił do przetargu i nie zwrócił 600-tysięcznej kaucji. Do chwili obecnej trwają starania o odzyskanie tych pieniędzy przez ZUO.

- Jeżeli chodzi z kolei o brak uchwał zgromadzenia wspólników w sytuacjach umów dzierżawy na kwotę powyżej miliona złotych to mamy spór, gdyż w mojej ocenie dzierżawa nie niesie w sobie kosztów inwestycyjnych i nie wymaga uchwały – zaznaczył.

Podobnie negatywną ocenę audytorzy wyrazili w przypadku umowy dzierżawy ziemi firmie Starke Wind, dodając jeszcze brak zapisów chroniących interes ZUO na wypadek opóźnień lub zaniechania budowy farmy wiatrowej. Mało tego, mimo negatywnego wpływu umowy na zdolność kredytową spółki (spadek wartości zabezpieczenia) ZUO nie jest w stanie rozwiązań umowy bez zgody drugiej strony. Ocenie poddano także umowy zwanymi Łąki 2013 i Łąki 2014. W tym przypadku chodziło o dzierżawę nieruchomości gruntowych pod uprawę miskanta olbrzymiego, czyli rośliny energetycznej. Zdaniem Miłosza Kołodziejczyka już w chwili podpisywania pierwszej z umów widoczne na rynku biomasy były symptomy pogarszania się koniunktury, w tym istotny spadek cen.

- Zmaterializowanie się tego ryzyka, w tym niezadowalające wyniki uprawy spowodowane prawdopodobnie niewłaściwym nadzorem operacyjnym nad inwestycją, wobec braku rozwiązania umowy przed 2018 rokiem spowodowało, że w chwili obecnej spółka właściwie nie dysponuje skutecznym narzędziem umożliwiającym przeprowadzenie częściowej lub pełnej dezinwestycji – czytamy w raporcie.

W przypadku poznańskiej spółki Wastrol, w której to ZUO za 750 tysięcy złotych zakupiło 91,25 procent akcji audytorzy zwrócili uwagę, że od czasu nabycia spółki jej kondycja finansowa pogorszyła się do takiego stopnia, że od dwóch lat przynosi poważne straty. Doszło do sytuacji, że ZUO musiało udzielać pożyczek na bieżącą działalność i choć zostały podane terminy ich spłaty (koniec 2015 roku) nie było na to praktycznie szans.

- Proces udzielenia pożyczek był niewłaściwy, gdyż nie opierał się na analizie zdolności pożyczkowej Wastrol, a był jedynie narzędziem doraźnego podtrzymywania płynności finansowej tego przedsiębiorstwa – skomentował Miłosz Kołodziejczyk.

Były prezes ZUO zwrócił uwagę, że przedstawiona prezentacja to jest własna, subiektywna ocena dokonana przez firmę audytującą.

- Z mojego punktu widzenia jest to ocena jednostronna, która nie uwzględniła moich uwag przekazanych w trakcie prowadzonego audytu ani zastrzeżeń zgłoszonych przez mojego prawnika – mówi Marek Wróblewski. – Ponadto zwracam uwagę, że audyt obejmuje jedynie fragment działania spółki w ostatnich czterech latach i mam nadzieję, że nie jest to ocena funkcjonowania całej spółki w okresie, w którym byłem prezesem. Bo jeżeli tak, to przypomnę, że tylko w omawianym okresie ZUO wraz ze wszystkimi swoimi spółkami przynajmniej dwukrotnie zyskał na wartości. Nie wzięło się to samo z siebie, ale z całego szeregu działań – podkreślił.

Co dalej z audytem? Dla obecnego prezesa ZUO Artura Czyżewskiego jest to temat zamknięty, a sam dokument stanowi dla niego bilans otwarcia.

- Z tego powodu, że reprezentuję spółkę a nie właściciela, trudno jest mi się wypowiadać, co dalej? Dla mnie jest to dokument stanowiący punkt wyjścia i określający, w jakim miejscu znajduje się spółka oraz co trzeba dalej zrobić, żeby poprawić obecną sytuację. I na tym się koncentruję. O wszelkich zmianach już informowałem na wcześniejszym spotkaniu, liczę też na społeczną ocenę zaprezentowanego dokumentu – powiedział prezes Artur Czyżewski.

Robert Borowy