Nowy Rok nastaje, każdemu ochoty dodaje

2023-12-31, Prosto z miasta

Nowy Rok to czas przełomu. Jedni witają go na balach, inni na tak zwanych domówkach, jeszcze inni w salach koncertowych lub innych miejscach.

Fot. pixabay.com

Ale każdy wierzy, że coś się w jego życiu z tą datą zmieni.

Od kiedy istnieje kalendarz, Nowy Rok, noc sylwestrowa to było coś magicznego. Momenty przełomu zawsze tak są traktowane. Warto więc przyjrzeć się, jak kiedyś spędzano tę magiczną noc, jak robi się to teraz oraz jak robią to inni.

Od przysłów czas zacząć

W danej Polsce, jeszcze tej chłopskiej, w sylwestra nikt nie sprzątał, aby nie wymieść nadchodzącego szczęścia. W każdym gospodarstwie nie mogło zabraknąć płonącego ognia oraz świeżej wody. Miało to gwarantować pomyślność i bogactwo na przyszły rok. Mało tego, w każdej chacie każdy cytował przysłowie, które mówi, że „Na Boże Narodzenie przybywa dnia na kurze przestąpienie, a na Nowy Rok na barani skok”. Tak prosto chłopi tłumaczyli sobie przybywanie dnia po równonocy zimowej. Owe kurze przestąpienie to malutki ślad, jaki robi drobiąca po podwórku kura, czyli sekundy. Bo widocznie dzień zaczynał rosnąć dopiero właśnie od Nowego Roku.

A takie oto były inne przysłowia wiążące się z Nowym Rokiem:

Co Nowy Rok nakaże, to wrzesień pokaże.

Do Trzech Króli od Nowego Roku przybyło dnia o baranim skoku.

Gdy Nowy Rok mglisty – zjedzą kapustę glisty.

Gdy Nowy Rok w progi, to stary rok w nogi.

Gdy w Nowy Rok skwar i upał, baran wilka będzie chrupał.

Gdy w Nowy Rok pluta, ze żniwem też będzie pokuta.

Jak Nowy Rok jasny i chłodny – cały roczek pogodny i płodny.

Jaki Nowy Rok, taki cały rok.

Jak się Katarzyna głosi, tak się Nowy Rok nosi.

Na Nowy Rok pogoda, będzie w polu uroda.

Nowy Rok nastaje, każdemu ochoty dodaje.

Nowy Rok pochmurny, zbiór będzie durny

Nowy Rok pogodny, zbiór będzie dorodny.

Rok miniony zawsze lepszy.

A tak we współczesności

Do dziś zachowało się kilka przesądów, które jeszcze śladowy sposób można zauważyć. I tak jeśli chcemy się uwolnić od przykrych wspomnień, to w sylwestrową noc warto spisać zmartwienia na czerwonym papierze, żeby później móc je spalić. Może to być również kosmyk włosów, bilecik albo list miłosny. Noworoczny płomień unicestwi raz na zawsze pamiątki po niemiłych wspomnieniach.

Wszelkie długi i pożyczki najlepiej uregulować jeszcze przed sylwestrem, żeby nie wchodzić w nowy rok z długami, bo te zaczną się mnożyć. A żeby gotówki nam nie zabrakło, 31 grudnia do portfela warto włożyć łuski z wigilijnego karpia.

Pomyślność przynosi nakręcenie zegarów tuż po północy. Kiedy zegar wybije północ, wówczas najstarsza osoba w rodzinie powinna szeroko otworzyć okno lub drzwi; w ten sposób zaprosi do środka Nowy Rok i życzliwe domowi duchy, a to, co stare, szybko opuści cztery ściany.

Rozwiedzione kobiety i panny, które chcą dowiedzieć się, jakie będzie imię ich przyszłego wybranka, po północy powinny pilnie nasłuchiwać prowadzonych dookoła rozmów. Pierwsze męskie imię, które usłyszą będzie prawdopodobnie imieniem przyszłego męża.

Ponieważ w sylwestrową noc również gwiazdy zapowiadają przyszłość, warto zwrócić uwagę, co dostrzeżemy na nocnym niebie. Jasne i piękne gwiazdy, a rankiem nad horyzontem promienne słońce na bezchmurnym niebie, wróżą bardzo pomyślny rok.

A tak jest u innych

Sylwester to jedna noc w roku obchodzona przez wszystkich na całym świecie. Portale podróżnicze i rozrywkowe pokazują najciekawsze tradycje z innych krajów.

Brazylia

W sylwestra w Rio de Janeiro nawet do dwóch milionów osób bawi się wspólnie na plaży Copacabana. Na tę noc organizatorzy przygotowują każdego roku około 150 ton petard. Brazylijczycy w ostatnią noc roku ubierają się na biało, wierzą, że biały strój zapewni im szczęście i spokój w kolejnych 12 miesiącach. Inny brazylijski zwyczaj mówi, że przed kolejnym rokiem należy złożyć ofiarę bogini morza Yemanji. W dniu poprzedzającym sylwestra na plażach mieszkańcy wrzucają na fale bukiety białych kwiatów i wypuszczają łodzie z podarunkami, co ma zapewnić im dostatek.

Argentyna

W Argentynie jest kilka noworocznych przesądów. Najsympatyczniejszy wydaje się ten, wymagający wejścia w nowy rok prawą nogą. W tym celu wszyscy zebrani na sylwestrowej imprezie trzymają kieliszki i stojąc na lewej nodze wraz z wybiciem północy stawiają prawą stopę na ziemi. Podobnie jak u nas, rozpoczęcie dnia od wstania z łóżka prawą nogą ma gwarantować, że wszystko będzie ok.

Francja

Francuzi lubią bowiem spędzać ostatnią noc w roku w towarzystwie przyjaciół i rodziny, relaksując się przy szampanie i kosztując specjalnie na tę okazję przygotowanych potraw. Pośród sylwestrowych specjałów znajdziemy m.in. dania z kaczki, ostrygi, sery oraz słynną foie gras.

Wielka Brytania

Mieszkańcy Wielkiej Brytanii spędzają Sylwestra w pubach lub na tzw. „domówkach”, w gronie przyjaciół. Zanim zegar wybije dwunastą, większość z nich włącza radio lub telewizor, aby wspólnie odliczać ostatnie sekundy do nadejścia nowego roku. Szczęśliwcy tę wyjątkową noc spędzają w Londynie, gdzie przy akompaniamencie dzwonów słynnego Big Bena niebo rozbłyska setkami kolorowych fajerwerków. Niezapomniane wrażenia nie kończą się jednak wraz z nadejściem świtu, bowiem 1 stycznia odbywa się w Londynie wielka noworoczna parada, w której uczestniczą tysiące osób.

Włochy

Przez większą część wieczoru sylwestrowego Włosi bawią się we własnych domach, w towarzystwie znajomych. Zgodnie z tradycją, tuż przed północą każdy mieszkaniec Italii powinien zjeść swoją porcję zupy lub potrawki z soczewicy, bowiem dania te symbolizują pomyślność i dobrobyt. Po takim posiłku większość Włochów udaje się na rynek swojego miasta, aby tam przywitać Nowy Rok i obejrzeć pokaz fajerwerków. Ci, którym zależy na szczęściu w nowym roku, powinni podczas nocy sylwestrowej mieć na sobie czerwoną bieliznę – inny kolor jest absolutnie niedopuszczalny! Mało kto wie, ale także przed północą pustoszeją wszystkie restauracje. I co ważne, już potem żaden lokal nie otwiera swoich podwojów dla turystów.

Grecja

Zwyczaje sylwestrowo-noworoczne w Grecji są mocno związane z postacią św. Bazylego, który słynął ze swej szczodrości i dobrego serca dla biednych. W specjalnym sylwestrowym przysmaku, zwanym „Vassilopitta” lub „ciastem św. Bazylego” ukrywa się złotą lub srebrną monetę. Szczęśliwiec, który natrafi na porcję z „niespodzianką” może być pewien, ze czeka go rok obfitujący we wszelką pomyślność.

Hiszpania

Wieczór 31 grudnia Hiszpanie spędzają na różne sposoby. Hiszpańską tradycją jest zakładanie na tę okazję czerwonej bielizny, w plenerze często czerwonych czapek lub szalików. Hiszpanie zaopatrują się również w tzw. cotillón czyli torbę z zestawem balowych gadżetów, na które składają się przeważnie czapeczka, szal boa, piszcząca trąbka i maska.

Imprezy sylwestrowe najczęściej odbywają się w domach, w rodzinnym gronie lub w towarzystwie najbliższych przyjaciół. Na tą okazję przygotowuje się specjalne jedzenie. Przed północą ogląda się w telewizji transmisję z placu Puerta del Sol, wyczekując na bicie dzwonu umieszczonego nad zegarem nazywanym Reloj de Gobernación na budynku Casa de Correos. Każdemu z jego 12 uderzeń musi towarzyszyć zjedzenie jednego winogrona. Chwilę potem strzelają korki od cavy, wznoszone są toasty i składane są życzenia pomyślności w Nowym Roku. Później Hiszpanie mieszkający w miastach i miasteczkach zwykle wychodzą z domów na place by spotkać się ze znajomymi i wspólnie świętować, przeważnie do białego rana. Spora część z nich wychodzi na miasto na krótko przed północą.

Jak widać, wszędzie się obchodzi tę magiczna chwilę przejścia. W wielu miastach jeszcze w niebo szybują fajerwerki, ale coraz częściej zamiast ogni sztucznych organizatorzy zapraszają na pokazy laserów. Mało kto wybiera sylwestra w samotności, choć i tacy się zdarzają.

Roch

Korzystałam z „Księgi przysłów polskich” oraz portali podróżniczych.