To nie drzewa jeżdżą za szybko i nie one są winne wypadków

2016-12-19, Trzy pytania do...

Trzy pytania do Roberta Piotrowskiego, historyka i gorzowskiego regionalisty

- Historia polsko-niemiecka jest skomplikowana z różnych powodów. Czy przez minione lata zdołaliśmy się do siebie bardziej zbliżyć i zrozumieć nawzajem?

- Jeżeli mówimy o tysiącu lat sąsiadowania dwóch organizmów państwowych to w tym czasie nie tylko prowadziliśmy wojny, ale były okresy dobrej współpracy. Polacy uczestniczyli w różnych aspektach budowy państwowości niemieckiej i odwrotnie. Jeżeli spojrzymy na statystyczne dane tego sąsiedztwa wyjdzie nam, że zdecydowanie więcej czasu poświęciliśmy na współpracę niż wojowanie. Polacy i Niemcy potrafią ze sobą rozmawiać i te ostatnie 25 lat to pokazują, choć nie wszyscy są z tego zadowoleni. Nie chcę oceniać teraźniejszości, lepiej jak uczynią to następne pokolenia. Spojrzą one na naszą historię bez obciążeń i zapewne część zbieranej w tej chwili wiedzy wykorzystają, część odrzucą, wzbogacając materiał o własne zbiory. To jest naturalne. Szczególnie w przypadku Gorzowa. My nie mamy wyjścia, jesteśmy skazani na dobre sąsiedztwo, bo od granicy dzieli nas niespełna 50 kilometrów. Mnóstwo naszych mieszkańców ma bliskie kontakty z Niemcami. Nie tylko tam pracują, ale nawet się przeprowadzają. Jak spojrzymy na nasze ulice, parkingi, zobaczymy mnóstwo samochodów z niemieckimi rejestracjami. I to wcale nie są Niemcy, a Polacy, którzy przyjeżdżają na zakupy lub święta, spotkania rodzinne.

- Na ile historia przedwojennego Gorzowa i regionu została już poznana?

- Odpowiedź jest prosta. Jako historycy zrobiliśmy naprawdę gigantyczną pracę, ale to wciąż kropla tego, co można jeszcze wykonać. Ruszając dany temat i wchodząc w niego coraz głębiej można szybko się zorientować, jak wiele jest jeszcze do zrobienia. Z każdym kolejnym rokiem jest jednak trudniej. Przed 25 laty mogliśmy jeszcze liczyć na pomoc świadków, czyli mieszkańców Landsberga. Dzisiaj musimy głównie posiłkować się materiałami znajdującymi się w archiwach.

- Ludzie w większości żyją teraźniejszością, przyszłością. Co więc nam daje badanie przeszłości?

- Przede wszystkim wiedzę, poczucie, że nie wzięliśmy się znikąd. Badanie pozwala inaczej postrzegać pewne sprawy, zrozumieć również własne losy. Oczywiście, można wszystko pozostawić nietknięte, nie wracać do przeszłości, nie badać jej szczegółów. Życie codzienne w takiej sytuacji stanie się uboższe, ale tu nawet nie o to chodzi. W każdym społeczeństwie znajduje się grupa dociekliwych ludzi, którzy chcą wiedzieć, co było przed ich urodzeniem. Wiedza ta pozwala na inne odbieranie świata, bardziej precyzyjnie i zrozumiale. Nie mam wątpliwości, że wiedza historyczna w dużej mierze ułatwia kształtowanie przyszłości. Poznanie przeszłości pozwala nabrać ponadto szacunek do tego, co zostało zbudowane przez naszych przodków. I to dosłownie. Jak zrozumiemy wysiłek włożony przez ludzi wydobywających glinę, którą potem ubijali, formowali i palili z niej cegły, trzy razy zastanowimy się, czy jedną decyzją administracyjną powinniśmy burzyć powstałe z tych cegieł budynki. Jak zrozumiemy, ile wysiłku kosztowało kiedyś sadzenie i pielęgnowanie drzew, to może zastanowimy się, czy warto jednym cięciem wyrzucać je z naszego pejzażu. Bo może to jednak nie drzewa jeżdżą za szybko i nie one są winne wypadków. Niestety, ale dzisiaj bardzo łatwo przychodzą nam decyzje o pozbywaniu się różnych rzeczy tylko dlatego, że brakuje zwykłej świadomości o ich wartości.