więcej

więcej
Echogorzowa logo

wiadomości z Gorzowa i regionu, publicystyka, wywiady, sport, żużel, felietony

Jesteś tutaj » Home » Trzy pytania do... »
Marka, Wiktoryny, Zenona , 29 marca 2024

Przy pomocy komputera może sobie oglądać i czytać do woli

2019-03-01, Trzy pytania do...

Trzy pytania do Kazimierza Ligockiego, specjalisty ds. digitalizacji w Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej

medium_news_header_24146.jpg

- Na czym polega digitalizacja bibliotecznych zbiorów i czemu właściwie służy?

- Najprościej mówiąc jest to proces, polegający na przerobieniu materiału papierowego na materiał cyfrowy. Dotyczy to praktycznie wszystkiego, co znajduje się na papierze, czyli gazet, książek, fotografii i innych wydawnictw. Proces ten jest realizowany poprzez odpowiednio do tego przygotowany skaner, posiadający głowicę z bardzo czułą lampą. Całość polega na wykonaniu zdjęcia digitalizowanego obiektu. Tego rodzaju działania mają na celu nie tylko zabezpieczenie starych, archiwalnych materiałów, ale zwiększenie do nich dostępności. Często mamy do czynienia, że stara książka jest dostępna tylko w jednym egzemplarzu. Do tego znajduje się pod ochroną w określonym miejscu, na przykład w muzeum. Przez to powszechna dostępność do niej jest mocno utrudniona lub wręcz zakazana ze względów konserwatorskich. Po digitalizacji każdy praktycznie przy pomocy komputera może sobie ją oglądać i czytać do woli.

- Czy skanowanie danej pozycji przypomina skanowanie zwykłego zdjęcia czy innego dokumentu na domowym urządzeniu?

- Samo skanowanie jest oczywiście podobne, ale jak wspomniałem, skaner musi być wysokiej jakości. Dlaczego? Jako instytucja kultury jesteśmy zobowiązani do skanowania historycznych rzeczy zgodnie z przyjętymi światowymi normami. Nie możemy danego obiektu zmniejszyć, odchudzić, retuszować czy zmieniać kolorystykę. Jeżeli w oryginale kartki są żółte po digitalizacji musi zostać zachowany ten sam kolor. Jeżeli gdzieś coś jest niedodrukowane, na zdjęciu musi wyglądać tak samo, ponieważ jest to ważne do badań naukowych. Papier sam w sobie zawiera mnóstwa ważnych informacji i kto go bada nawet za pomocą zdjęcia w komputerze również musi mieć możliwość powzięcia jak najszerszej wiedzy. Dodam jeszcze, że tych trudności przy skanowaniu jest więcej. Choćby pojemność danego pliku i wielkość. Wszystkie elementy skanowane muszą być w skali 1:1. Chodzi o to, żeby istniała możliwość odtworzenia danego obiektu w oryginale, poza papierem oczywiście. W przypadku gazet sam proces skanowania nie stanowi większego kłopotu. W przypadku książek każdą kolejną zeskanowaną kartką plik robi się coraz większy, bo wszystko musi być w całości. Finalnie bywają zbiory liczące po kilkadziesiąt gigabajtów. Żeby potem z tego skorzystać komputer musi najpierw pobrać plik na dysk komputera i wtedy mogą pojawić się poważne problemy. Kolejna sprawa to dbałość o oryginał. Często mamy do czynienia z materią bardzo kruchą. Nie wszystkie egzemplarze dają możliwość całkowitego rozłamania stron, jak to jest w przypadku gazet czy fotografii.

- Jak wyglądają w tym przypadku sprawy praw autorskich czy własnościowych, bo nie wszystkie archiwalne pozycje można chyba zdigitalizować i umieścić w Internecie do swobodnego użytku?

- Nie ma problemu, jeżeli te prawa już wygasły, a następuje to po stu latach. Natomiast faktem jest, że w przypadku młodszych dzieł takie kłopoty już się pojawiają i są powszechne. Szczególnie w sytuacji, kiedy trudno jednoznacznie ustalić, do kogo należą prawa autorskie. W wielu przypadkach te sprawy są naprawdę mocno zagmatwane. Jeżeli mamy rzecz czytelną, to wtedy następuje kwestia porozumienia się z właścicielem praw. Ponadto istnieje zasada, że placówki kultury, mowa głównie o bibliotekach, skanują dany obiekt jeden raz. Chodzi o niepowtarzanie tej samej pracy, słowem niedublowanie tych samych obiektów, bo poprzez Internet można do nich dotrzeć bez względu na miejsce ich przechowywania. Skoro więc jednak biblioteka ma zeskanowane takie a takie ksiązki, druga już tego nie czyni.

RB

X

Napisz do nas!

wpisz kod z obrazka

W celu zapewnienia poprawnego działania, a także w celach statystycznych i na potrzeby wtyczek portali społecznościowych, serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu wyrażasz zgodę na przechowywanie cookies na Twoim komputerze. Zasady dotyczące obsługi cookies można w dowolnej chwili zmienić w ustawieniach przeglądarki.
Zrozumiałem, nie pokazuj ponownie tego okna.
x