Pałac, w którym mieszkali Łemkowie

2016-06-24, Na szlaku

Ogardy to mała, ale jakże interesująca wieś zatopiona w lasach strzeleckich.

I warto się tam wybrać, po to, aby obejrzeć kościół, dwór i pałac. A potem zafundować sobie krótki spacer do Ogardzkiego Młyna, też ciekawostki architektonicznej, ale i urokliwego miejsca.

Do Ogard jedzie się na północny zachód od Strzelec Krajeńskich. Ta stara, bo już wzmiankowana w Księdze Ziemskiej margrabiego Ludwika z 1337 roku, to typowa owalnica. Po lewej kamienny kościół pw. św. Stanisława Kostki z XIII wieku zachwyca regularną bryłą. Dalej widać ciekawe szachulcowe, albo bardziej uczenie, ryglowe domy. Ale celem naszym jest pałac.

Osadzili tu Łemków

Klasycystyczna budowla ma się nadzwyczaj dobrze, przynajmniej z zewnątrz. W porównaniu do innych tego typu budowli nie chyli się ku upadkowi, choć widać, że do magnackiej świetności jest jej daleko. Obecnie mieszczą się tu mieszkania komunalne, którymi zarządza miejska spółka ze Strzelec Krajeńskich.

A przecież budowla ma za sobą lata świetności. Powstała po 1870 roku według projektu nierozpoznanego architekta. Inicjatorką budowy była hrabina Marie von Blankensee-Firks. W latach 1885-1905 majątek należał do hrabiny Aleksandry von Blankensee-Pückler, z domu baronowej Firks zu Ohlau. Potem budynek trafił w posiadanie banku ziemskiego. Od 1908 roku majątek znajdował się w posiadaniu rodziny Kretzschmer. Ostatnim właścicielem, do 1945 roku był Karl Kretzschmer.

Po II wojnie światowej majątek ziemski został znacjonalizowany. W pałacu urządzono mieszkania pracowników Państwowego Gospodarstwa Rolnego, natomiast na parterze budynku wydzielono pomieszczenia na bibliotekę, stołówkę, przedszkole oraz świetlicę. Okresowo mieszkali tutaj przesiedleńcy, pracownicy sezonowi, a po 1947 roku rodziny łemkowskie, przesiedlone na Ziemie Zachodnie w ramach akcji „Wisła”.

Od frontu pałacu widać zaniedbany maksymalnie park, który był kiedyś ozdobą majątku.

Jest jeszcze dwór

Pałac to nie jedyny ciekawy obiekt w Ogardach. Zachował się jeszcze XIX-wieczny dwór, ale ten niestety nie miał takiego szczęścia, jak pałac i dziś jest w niekoniecznie dobrym stanie. Po II wojnie mieściła się w nim dyrekcja Strzeleckiego Kombinatu Rolniczego i biura. Po zmianie ustrojowej dwór poszedł w prywatne ręce i z lekka niszczeje.

Warto się jednak przejść po samej wsi, bo można zobaczyć ciekawostki, jak choćby stodołę kamienną z początków XX wieku, ciekawą kolekcję lekkich narzędzi rolniczych używanych w jeszcze w latach 60. i 70. wieku.

A jak nam mało, to zawsze możemy się przejść do Ogardzkiego Młyna. To zaledwie 2 km od Ogard, ale jakże zaczarowane i magiczne miejsce. Tam jest miejsce piknikowe, gdzie w naprawdę ładnym otoczeniu można zjeść przyniesione ze sobą kanapki.

Renata Ochwat

Na szlaku

Włoskie Hollywood na przedmieściach Rzymu

Cinecittà zastąpiło mi świat – przyznał ponad pół wieku temu Federico Fellini. To tu nagrywano część scen do słynnego filmu ,,La dolce vita” z Marcello Mastroiannim i Anitą Ekberg.