2017-07-14, Na szlaku
Zielona, słabiutka, gorzka i sypana – taką właśnie herbatę pije ponad miliard Chińczyków.
Ojczyzną herbaty – podobnie jak prochu, druku czy… makaronu – jest Państwo Środka. Konkretniej – wyżynne tereny prowincji Yunnan.
W 2737 roku przed naszą erą w jednym z dzikich ogrodów Chin wypoczywał w cieniu kwitnących drzew cesarz Shen Nong. Gdy poczuł pragnienie, polecił służącemu zagotować wodę. Powiał wiatr i z pobliskiego krzewu do naczynia z wodą wpadło kilka listków. Władca zachwycił się subtelnym smakiem i zapachem. Wkrótce wszyscy dworzanie w cesarstwie ze smakiem popijali herbatę, doceniając jej orzeźwiający smak i właściwości lecznicze.
Wśród ludu początkowo liści krzewu herbacianego używano jako pożywienia. Gotowano je z ryżem, mlekiem i owocami, przyprawiano korzeniami, solą, cebulą lub czosnkiem. Z czasem nauczono się przygotowywać napar, doceniono jego dobroczynne działanie przy dolegliwościach żołądkowych. Zauważono także, że ułatwia koncentrację. Rośliną uprawną herbata stała się dopiero w III wieku naszej ery.
Mimo że o herbacie wspomina Marco Polo w swojej książce ,,Opisanie świata’’, do Europy dotarła dopiero w XVI wieku. Najwcześniej smak królowej ziół poznali Rosjanie w czasie podboju Syberii, gdy prowadzili negocjacje z chińskimi dyplomatami. Do dziś herbata uchodzi zresztą za tradycyjny rosyjski napój.
W 1658 r. powstał w Anglii pierwszy sklep z herbatą i akcesoriami do jej zaparzania.
Jako anegdota – choć to fakt historyczny – brzmi dziś stwierdzenie, że to właśnie herbata dała początek Stanom Zjednoczonym Ameryki. Korona Brytyjska blokowała otóż przywóz herbaty do Nowego Świata, nakładając nań olbrzymie podatki. Przebrani za Indian mieszkańcy nowych ziem wtargnęli na statek cumujący w Bostonie i aż 342 skrzynie z herbatą wyrzucili do morza. Było to słynne bostońskie picie herbaty. Wówczas Anglicy obniżyli cła, a więc i ceny nowego napoju. Mieszkańcy Nowego Świata mogli więc raczyć się nowym napojem.
W Polsce herbatę na swój dwór wprowadził ostatni król Polski Stanisław August. Lecz polskie dwory na długo umieściły herbatę nie w kuchni, lecz w apteczce jako ziółko na ból głowy. Z tego też powodu kupowano ją jak na receptę, parzono z goździkami lub podawano pół na pół z arakiem, rumem lub czerwonym winem. Dopiero na początku XIX wieku modne stało się picie herbaty na sposób angielski.
Jako ziołu leczniczemu skonstruowano jej polską nazwę – herba tea, co po łacinie oznacza ziele herbaciane.
Podczas niedawnego 12. dniowego pobytu na wycieczce w Chinach nie napiłem się sporo tego naparu. Raz, że rano wolałem kilka filiżanek dobrej mocnej kawy z mlekiem na orzeźwienie, zaś do obiadu i kolacji coś konkretniejszego, schłodzonego w kapslowanej butelce. Po drugie – nie przepadam za cieniutką, gorzką herbatą zieloną. A taką właśnie pije większość Chińczyków. Uwielbiam za to angielską herbatę czarną, nie podam nazwy, by nie uprawiać kryptoreklamy.
Chińczycy piją herbatę zaparzaną luzem, tzw. sypaną, torebki ekspresowe są właściwie jedynie w hotelach dla turystów zagranicznych.
Herbata luzem w chińskich sklepach jest bardzo droga, 30 – 40 zł za 200 gramową paczuszkę. A w sklepiku, gdzie zorganizowano nam pokaz parzenia herbaty, jej ceny oraz akcesoria do zaparzania są wręcza horrendalne, o czym na poniższych zdjęciach.
Walutą chińską jest juan, za dolara płacą 6,5 – 6,8 juanów, w uproszczeniu, aby otrzymać cenę w złotówkach, należność w juanach należy podzielić na pół.
Andrzej Włodarczak
P.S. W swojej publikacji korzystałem z książki ,,Herbata’’ wydanej przez Pascala.
Na zdjęciach:
Jedno z ulubionych przez rzymian na letni wypoczynek miejsc – niewielkie Anzio to nie tylko piaszczysta plaża i lazurowe morze. To także miejsce nasiąknięte historią i to taką z wyższej półki.
Włoskie Hollywood na przedmieściach Rzymu
Kluczowa rola polskich gości w tym sukcesie
Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu
Valletta – małe cudo na Morzu Śródziemnym
Polscy laureaci także wyróżnieni
Miasto muzykantów i małej Pragi
Królowa Mórz, najbogatsze niegdyś miasto świata
Bergamo to coś więcej niż lotnisko przesiadkowe
Pięć razy więcej rowerów niż samochodów
