Zakładowy Oddział PTTK „Stilon” ma 50 lat

2017-10-04, Na szlaku

30 września 2017 roku swoje 50-lecie obchodził Zakładowy Oddział PTTK „Stilon” w Gorzowie.

Historię Oddziału można podzielić na trzy okresy. Pierwszy to czas wspaniałego rozwoju w bezpośrednim związku z zakładem, drugi – spowolnienie działań wynikające z restrukturyzacji zakładu oraz trzeci – czas samodzielnej działalności jako organizacji pozarządowej.

Wspaniale lata

Zakłady Włókien Chemicznych „Stilon” jeszcze miały w nazwie dodatek „w Budowie”, gdy w 1956 roku grupa zapalonych motocyklistów powołała koło PTTK, które z numerem 12 weszło do miejskiego oddziału. Ale choć miało ono na swoim koncie wiele rajdów motorowych, a później także pieszych, nie od tej daty swoją historię liczy Oddział, a od formalnego powołania w dniu 9 maja 1967 roku jako jednostki samodzielnej w strukturze PTTK. Potrzeba istnienia takiej placówki była oczywista, co podkreślają liczby: 31 grudnia 1967 roku Oddział liczył 1057 członków skupionych w 13 kołach wydziałowych, a imprezach turystyki kwalifikowanej tylko w tamtym roku wzięło udział 650 osób. Powstały także komisje lub sekcje: piesza, kajakowa, żeglarska, narciarska, motorowa i rowerowa.

Zakłady Włókien Chemicznych „Stilon” ogromnie wspierały turystykę. Oddział otrzymywał dofinansowanie na funkcjonowanie biura, zatrudnienie pracownika, zakup sprzętu, organizację własnych imprez oraz na udział członków w imprezach branżowych lub ogólnopolskich. Co roku w czerwcu organizowane były dwudniowe Gorzowskie Rajdy Chemików dla wszystkich pracowników. Każdego roku liczne reprezentacje gorzowskich turystów uczestniczyły w ogólnopolskich Rajdach Chemików, w Rajdach Dostawców i Odbiorców Celwizkozy z Jeleniej Góry, w Centralnych Rajdach Przyjaźni „Szlakami Lenina” i wielu innych. Ambicją każdego turysty było zdobycie kolejnych szczebli odznak turystycznych. W 1986 roku kadra posiadała następujące uprawnienia: przodownik turystyki pieszej – 8 osób, przodownik turystyki górskiej i przodownik turystyki motorowej – po 4 osoby, przodownik turystyki kolarskiej – 5 osób, przewodnik zakładowy – 17 osób, jachtowy sternik morski – 1 osoba. Złotą Honorową Odznakę PTTK posiadało 6 osób. Prowadzono rywalizację, w której każdy dzień udziału w imprezie turystycznej liczono jako jeden punkt. W roku 1981 najlepszym piechurem był Jacek Buczyński, który zdobył 40 punktów, drugie miejsce zajęła jego żona Krystyna Męclewska-Buczyńska – 38. W 1982 roku Juliusz Kuźma zdobył 39 punktów. A pamiętać trzeba, że w tamtych latach nie było wolnych sobót, turyści więc musieli wykorzystywać niemal każdą wolną chwilę na realizację swoich pasji.

Przy Oddziale działało Biuro Obsługi Ruchu Turystycznego, które dla całej załogi zakładu organizowało liczne wycieczki krajoznawcze po Polsce, a także do pobliskich lasów na grzyby. Gdy na początku lat 70. złagodzono przepisy graniczne, w ciągu dwóch lat 1972-73 zorganizowano 133 wycieczki do Berlina i Drezna za symboliczną opłatą.

W Oddziale PTTK przygotowywano przewodników, którzy oprowadzali grupy po zakładzie, szeroko informując o pracy „Stilonu”.

Oddział funkcjonować w PTTK-owskiej strukturze turystyki w zakładach pracy. W październiku 1989 roku był organizatorem bardzo udanego IX Ogólnopolskiego Turnieju Oddziałów Zakładowych PTTK w Lubniewicach, w którym uczestniczyły drużyny z całej Polski. Stilonowska grupa ciągle jest obecna, teraz w strukturze oddziałów środowiskowych.

Okres od powołania Oddziału do połowy lat 80. To były wspaniałe lata pod opieką bardzo dobrego sponsora rozlicznych imprez.

Trudne lata

Trudne lata rozpoczęły się już od 1980 roku, ale dobrze dotąd funkcjonujący Oddział jeszcze przez kilka lat działał siłą rozpędu. Choć zmniejszyła się liczba turystycznych wypraw, wtedy właśnie rodziły się nowe formy, niektóre praktykowane do dziś. W 1985 roku nawiązano współpracę z turystami z Niemiec. Od 1981 roku organizowane są rodzinne zloty nad morzem (19 imprez), a od 1984 roku długie wyprawy z cyklu „Góry i Parki Narodowe”, których odbyło się już 29. W 1985 roku zainicjowano imprezy „Z plecakiem przez kraje Europy”, także cykliczne były wycieczki do europejskich stolic.

Ale Oddział już nie otrzymywał funduszy na działalność, zlikwidowano etat pracownika, nawet siedzibę przeniesiono do prywatnego mieszkania. Za udział we wszystkich imprezach trzeba było płacić z własnej kieszeni.

Wraz ze zmniejszaniem liczby pracowników, odchodzili członkowie PTTK. Ale ci wierni turystycznej idei postanowili dalej działać jako organizacja pozarządowa. W grudniu 1991 roku Sąd Rejonowy w Gorzowie wpisał do Krajowego Rejestru Stowarzyszeń Zakładowy Oddział PTTK „Stilon”. Związki z macierzystym zakładem pracy ciągle były tak bliskie, że nie zmieniono nazwy oddziału.

Nowe życie

W 1995 roku funkcję prezesa objął Juliusz Kuźma i od tej daty należy liczyć nowe życie Oddziału. Był on inicjatorem niezliczonej liczby imprez i kierunków turystycznego rozwoju Oddziału. Wokół niego skupiło się coraz liczniejsze grono czynnych uczestników, a przede wszystkim organizatorów życia turystycznego. W międzyczasie zmieniły się warunki i styl imprez, a także – co naturalne – wiek stałych członków. Dawniej więcej chodziło się pieszo, teraz jeździ się autokarami, nocowało się w namiotach, a teraz w hotelach, gotowało się na kocherach – teraz jada się w restauracjach. Ale ciągle jest w członkach Oddziału chęć do poznawania świata w sposób świadomy, głęboki, jest otwartość dla turystycznej idei.

Obecnie Oddział liczy 200 członków, ale jego imprezy są także otwarte dla przyjaciół, tym samym więc krąg oddziaływania jest znacznie szerszy. Co roku organizowanych jest ok. 60 imprez, w tym większość z turystyki kwalifikowanej. Zazwyczaj są to wycieczki autokarowe, zawsze jednak z elementami turystyki, w tym dziewięciodniowe wyprawy w góry lub do parków narodowych, rodzinne zloty nad morzem, czterodniowe wyprawy w góry. Na ok. 30 jednodniowych rajdów jeżdżą rowerzyści, dla piechurów jest ok. 10 wycieczek pieszych po okolicy. Dużym zainteresowaniem cieszą się wyjazdy na imprezy kulturalne, przede wszystkim muzyczne do Szczecina, Poznania, Wrocławia, a nawet Warszawy, zawsze połączone z elementami poznawczymi.

Od marca 2017 roku na czele Zarządu Oddziału stanął nowy prezes – Ryszard Bronisz, zaś Juliusz Kuźma po 22 latach prowadzenia Oddziału otrzymał tytuł Honorowego Prezesa.

Jubileusz 50-lecia

Obchody jubileuszu odbyły się 30 września. Podczas oficjalnego spotkania były wspomnienia przeszłości, odznaczenia, życzenia i promocja książki „Nasze życie turystyczne”. O przeszłości mówił wieloletni prezes Juliusz Kuźma. Odznakę Honorową Miasta Gorzowa Wlkp. Rada Miasta przyznała Oddziałowi oraz członkom: Marii Karbowskiej, Aleksandrowi Grabowskiemu i Kazimierzowi Kamińskiemu. Wręczał je wiceprzewodniczący Rady – Jan Kaczanowski. Złotą Odznakę PTTK otrzymał Roman Glapa. Oddział oraz dziesięć osób otrzymało Odznakę „50 lat w PTTK“, wśród nich Członek Honorowy PTTK Adam Wiśniowski, który do tej organizacji wstąpił w 1953 r.

Z okazji jubileuszu członkowie i sympatycy Oddziału ufundowali okazały proporzec, do którego uroczyście przypinano odznaczenia i medale. Wszyscy członkowie otrzymali okolicznościowe znaczki i specjalnie wydaną książkę „Nasze życie turystyczne”. Zawiera ona historię Oddziału, wspomnienia sprzed lat oraz sylwetki zasłużonych członków. Wcześniej ogłoszony był konkurs „Oddział PTTK „Stilon” w mojej pamięci”. Najlepsze wypowiedzi nadesłali Jacek Buczyński i Stefan Cieśla, za co otrzymali nagrody, a wszystkie zgłoszone prace zostały opublikowane w książce. Dopełnieniem tekstów jest 228 zdjęć czarno-białych z przeszłości i kolorowych z lat ostatnich.

W budynku biblioteki, gdzie odbywały się uroczystości, przygotowano trzy wystawy: znaczków i odznak turystycznych, zdjęć z imprez oraz prac plastycznych członków Oddziału. Można było także oglądać co najmniej 15 tomów kronik z różnych lat.

Wielu zaproszonych przyjaciół życzyło Oddziałowi następnego owocnego półwiecza.

W części artystycznej turystyczne piosenki śpiewali Elżbieta Kuczyńska i Cyryl Dembiński, na skrzypcach grała Blanka Pałys, a na fortepianie Zosia Doś i Bruno Pałys – młodsze pokolenie członków PTTK. Oni z rodzicami i dziadkami także jeżdżą na wycieczki organizowane przez Oddział. Cygańskie tańce tańczyły Zuzia i Hania, Polki z Gorzowa specjalizujące się w tym repertuarze, jako że żadna gorzowska impreza nie może się odbyć bez cygańskich akcentów.

A wieczorem był wspaniały bal w hotelu „Gorzów”.

We wstępie do książki czytamy: Gdyby zliczyć przemierzone przez nas kilometry, pewnie trzeba by było kilka razy powtórzyć drogę z Ziemi do Słońca. A dodać do tego trzeba godziny spędzone przy nocnych ogniskach, opowieści, piosenki. Dziesiątki przyjaźni, miłości, małżeństw…

Jubileusz przywołał te wspomnienia, był też okazją do serdecznych spotkań. No i rozpoczął kolejny okres działalności Oddziału, bo nowy prezes ma mnóstwo pomysłów.

Krystyna Kamińska

Fot. Aleksander Grabowski

Na szlaku

Włoskie miasteczko na dzień, weekend lub cały urlop

Jedno z ulubionych przez rzymian na letni wypoczynek miejsc – niewielkie Anzio to nie tylko piaszczysta plaża i lazurowe morze. To także miejsce nasiąknięte historią i to taką z wyższej półki.