Poczdam nieco inny, niż tylko pałacowy

2022-07-27, Na szlaku

Choć do królewskiego Poczdamu przyciągają przede wszystkim pałace, warto od czasu do czasu zajrzeć i na przedmieścia. Tam kryją się rzadko odwiedzane przez turystów skarby.

Kiedy się przyjeżdża do Poczdamu, jedzie się natychmiast do pysznego kompleksu parkowo-pałacowego Sanssouci założonego przez Fryderyka II Wielkiego domu panującego Hohenzollern. Tylko nielicznym turystom chce się pojechać na Telegrafenberg, czyli wzgórze Telegraf, gdzie kryje się Park Naukowy im. Alberta Einsteina. Ale jak tam człowiek trafi, to wyjść z zachwytu długo nie może. Warto poznać tę inna twarz królewskiego miasta.

Einsteinowi podobało się tak sobie

Park Naukowy im. Alberta Einsteina na wzgórzu Telegrafenberg w Poczdamie został nazwany na cześć wielkiego fizyka Alberta Einsteina w 1992 roku. Najbardziej znanymi budynkami w parku są Wieża Einsteina, obserwatorium astrofizyczne, które zostało zbudowane w celu sprawdzenia ogólnej teorii względności Einsteina, oraz Wielki Refraktor Poczdamski, które obecnie należą do Instytutu Astrofizycznego w Poczdamie. Budynki te, wraz z różnymi obserwatoriami astronomicznymi, meteorologicznymi i geofizycznymi, zostały wkomponowane w wiejski ogród w stylu angielskim.

Najsłynniejszą budowlą w tym parku jest Wieża Einsteina, którą zaprojektował około 1917 roku Erich Mendelsohn. Założeniem architekta było, by stworzony przez niego budynek był tak samo ekscentryczny i nietradycyjny jak pojęcia naukowe, z którymi był związany. Gdy architekt po raz pierwszy pokazał Einsteinowi swoje dzieło, usłyszał od niego jedno słowo: „organiczny”, co można zinterpretować jako: nie jestem zachwycony. Bo jak powszechnie wiadomo, Albert Einstein najbardziej lubił prostotę.

Niestety, obecnie słynną wieżę można oglądać jedynie na makiecie. Sam budynek jest bowiem szczelnie opakowany, ponieważ przechodzi kompleksową renowację.

Biblioteka, obserwatorium i coś jeszcze

Kiedy się chodzi uliczkami i ścieżynkami parku, w dociera się do zachwycającego gmachu z cegły. To obecnie biblioteka. Budynek zachwyca proporcjonalnością i elegancją. Uważne oko dostrzeże element zdobniczy – fryz z kwiatów, motyw zresztą obecny na wszystkich budynkach w parku. Jeszcze bardziej uważne oko dostrzeże podobieństwo do najsłynniejszego eksponatu w berlińskim Muzeum Pergamon, czyli do zdobień Bramy Ishtar. Po chwili spaceru zwiedzający odkrywają kolejne śliczne budynki. A to małe obserwatorium astronomiczne, a to duże obserwatorium astronomiczne, a to inteligentny, dostosowany do potrzeb współczesnych czasów budynek, który kryje instytut badań klimatu.

Mało tego, w całym kompleksie położone są ciekawie zaprojektowane budynki mieszkalne, które pełnią role kampusów dla naukowców i studentów spoza Poczdamu. I jak to w niemieckich instytucjach jest – nie mogło tu zabraknąć także kawiarenki, w której można zjeść lekki lunch, wypić kawę, sok.

Siedziba wielu instytutów

Od 1992 r. na terenie parku znajdują się: Niemieckie Centrum Badawcze Nauk Geologicznych, Instytut Astrofizyczny w Poczdamie, Instytut Alfreda Wegenera Badań Polarnych i Morskich, Instytut Badań nad Wpływami Klimatu w Poczdamie.

W latach 90. XX w. przeprowadzono gruntowną renowację zabytkowych budynków i wzniesiono wiele nowych obiektów.
W Wieży Einsteina i obserwatorium astronomicznym Wielkiego Refraktora w Poczdamie znajdują się również eksponaty.
Budynki przeplatają się z krajobrazem w stylu angielskiego ogrodu wiejskiego, a do lat 80. XX w. także z terenami ogrodów warzywnych.
Miejsce jest zwyczajnie zachwycające i kojarzy się ze wszystkim, ale nie z wielką i poważną nauką.

Roch

Warto wiedzieć:

W odległości 8 km od parku, w miejscowości Caputh mieści się Dom Alberta Einsteina. Jako że cała spuścizna po uczonym przypadła Uniwersytetowi Hebrajskiemu w Jerozolimie, dziś należy on właśnie do tej instytucji. Odbywają się w nim seminaria i spotkania naukowe. Z Poczdamu można tam dojechać autobusem miejskim. Uczony sam sobie działkę nad jeziorem kupił i wykłócił się z architektem co do kształtu domu.

Do parku naukowego można się dostać w dwojaki sposób. Pieszo, ulicą Einsteina, która wychodzi od głównego dworca kolejowego, albo jeden przystanek tramwajem – 91, 92,96, 98. Trzeba wysiąść przy starym cmentarzu i ścieżką obok niego wychodzi się do głównego wejścia. Spacer po parku jest bezpłatny.

Obecnie do Poczdamu najlepiej wybrać się Flixbusem – dojechać do Berlina, potem przesiąść się na kolejkę miejską S7, która dociera do dworca głównego. Powrót taką samą drogą.

Po zwiedzeniu parku warto się przejść uliczkami tego przedmieścia, bo zachwycają piękną miejską architekturą z przełomu XIX i XX wieku.

Jak na kawę czy przekąskę, to warto się wybrać do centrum Poczdamu. Lekki lunch to obecnie wydatek około 15 euro.

Na szlaku

Włoskie miasteczko na dzień, weekend lub cały urlop

Jedno z ulubionych przez rzymian na letni wypoczynek miejsc – niewielkie Anzio to nie tylko piaszczysta plaża i lazurowe morze. To także miejsce nasiąknięte historią i to taką z wyższej półki.