2016-07-16, Czytaj ze mną
Poprzednią zachęcałam do zapoznania się z książką o psach, teraz będzie o kotach. Wiadomości czerpię z książek „Pies w kulturach świata” i „Kot w kulturach świata” wydanych przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie. Jest to pokłosie dwóch sesji naukowych.
Niebawem odbędzie się trzecia z koniem w roli głównej. Organizuje je Zakład Języka Polskiego i dlatego – mimo bardzo szerokiego tytułu – dominują tematy związane z językiem lub literaturą. Taki też jest podział 16 artykułów w tej książce. Choć sesje i książki mają charakter naukowy, jednak wakacyjny nastrój sprawia, że wybieram tylko ciekawostki.
*
Kot był świętym zwierzęciem w starożytnym Egipcie. Do dziś w muzeach można oglądać mumie kotów. A były koty Egipcjanom bardzo potrzebne, bo chroniły ich wypełnione zbożem spichlerze przed plagami myszy. Kotom oddawano boski hołd, za zabicie kota groziła kara śmierci, od której uwolnić nie mógł nawet sam król. Po naszej stronie Alp przed wiekami funkcję kota pełniła udomowiona łasica, a zboża do pilnowania było znacznie mniej, więc kot z trudem zdobywał sobie nowe tereny.
*
W sztuce europejskiej kot jest obecny dopiero od XVII wieku. Ale już na trwałe. Co prawda Kota w butach wymyślił Charles Perrault, ale dopiero niemiecki romantyk, Ludwig Tieck na trwałe wprowadził go do europejskiej kultury. Ludwig Tieg kilka lat spędził w Cybince i dlatego pokaźna figura Kota w butach stoi obok Urzędu Miasta i Gminy. Lubimy tego kota, który jest zabawny, inteligentny, dystyngowany, a jednocześnie przebiegły, zuchwały, pyszny. Ma mnóstwo negatywnych cech, jednak ratuje pozytywnego bohatera.
*
W ubiegłym tygodniu zastanawiałam się, dlaczego 20 tysięcy Polaków nosi nazwisko Kot, a nikt nie nazywa się Pies. Z książki o kotach dowiedziałam się, że jest jeszcze ze sto nazwisk urobionych od kota, np. Kott przez dwa „t”, Kotkowski, Kotela, Kocoń, Kotas i tak dalej. Bo słowo „kot” to – cytuję: produktywna baza antropomorficzna. Ach, ten język naukowy!
W „Nowej księdze przysłów” pod hasłem kot znajduje się aż 107 przysłów i wyrażeń. Wypisuje tylko jedno: prorocze: Gdy kot trawę je, będzie deszcz. Ciekawa jestem, czy umiecie przywołać choć 20? Proszę spróbować. W przysłowiach zawarte są cechy zewnętrzne kota, a również jego niezależny charakter.
Właściciel psa może się cieszyć, bo to on, pan, ma psa. Natomiast właściciel kota nigdy nie może tak powiedzieć. To kot ma jego, pana, do służenia sobie. Wiem coś o tym jako, mimo wszystko, miłośniczka kotów.
***
„Kot w kulturach świata”, seria Gorzowskie studia bestio graficzne, cz. II, red. Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Joanna Rutkowska, Wojciech Kuska, wyd. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wlkp.192 s.
Jaromir
Po raz pierwszy zapraszam do czytania „Pegaza Lubuskiego” online, a nie na wydruku. Bo nie ma wydruku, nie było także zwyczajowej promocji numeru z udziałem autorów tekstów i osób zainteresowanych literaturą tworzoną w Gorzowie. Takie czasy. Ale czytać można.
Polskie Macondo
Gorzów gospodarczy naprawdę ciekawy
Jak piosenki disco polo
Publikacje o regionie w 2018 r.
Wawrów po sąsiedzku
To co pszczoły lubią najbardziej
Wnioski z polsko-niemieckiego jubileuszu
Pamięci Maxa Bahra
Fantasy po raz czwarty
