2019-01-22, Czytaj ze mną
Lubimy Irlandię, bo mieszka tam wielu Polaków, także gorzowian. To ona jako pierwszy kraj (obok Wielkiej Brytanii) otworzyła dla nas swoje granice w 2004 r., od razu po wejściu Polski do Unii Europejskiej.
Irlandia jest niepodległym krajem od 1921 roku, a swoją niezależność wywalczyła w długiej wojnie ze Zjednoczonym Królestwem. W granicach Królestwa pozostała część wyspy, czyli Irlandia Północna. Na początku związana była z Macierzą wieloma silnymi więzami, ale w ostatnich latach wyraźny jest proces zbliżania się Irlandii Północnej do Irlandii.
Jeszcze dwadzieścia parę lat temu przez Irlandię Północną przetaczały się ostre walki, nawet o charakterze terrorystycznym. Walczyli z sobą nacjonaliści opowiadający się za zbliżeniem do Irlandii i lojaliści, czyli zwolennicy probrytyjskich związków. Siłę tego konfliktu utrwaliły filmy „Krwawa Niedziela”, „Gra pozorów”, „Zdrada”. W 1998 roku podpisano Porozumienie Wielkopiątkowe, które zakończyło zbrojną fazę konfliktu. Teraz spory są rozstrzygane na drodze prawnej.
*
Prof. nadzw. Akademii im. Jakuba z Paradyża Paweł Leszczyński pokazał proces tamtych przemian w pracy „Irlandia Północna. Między przeszłością a nadzieją trwałej regulacji pokojowej”. Autor jest kierownikiem Katedry Problemów Bezpieczeństwa Europy Północnej i Środkowo-Wschodniej na Wydziale Administracji i Bezpieczeństwa Narodowego Akademii im. Jakuba z Paradyża, a od września 2017 r. także prorektorem ds. nauki.
*
Konflikt między Irlandią Północną a Irlandią miał wiele aspektów: ekonomiczny, polityczny, społeczny, kulturowy, a duże znaczenie odgrywała także religia. Irlandia jest krajem katolickim, a w Irlandii Północnej przeważają wyznawcy protestantyzmu, przede wszystkim Prezbiteriańskiego Kościoła i Kościoła Irlandii. Dużą rolę w zjednoczeniu ekumenicznym odegrał Jan Paweł II, który gościł w Irlandii w 1979 roku. Jedną z mszy św. odprawił niemal na granicy z Irlandią Północną, by mogli w niej uczestniczyć mieszkańcy tego państwa. Spotkał się z blisko setką reprezentantów Kościołów niekatolickich obecnych w Irlandii Północnej. Jego homilie zalecające przezwyciężenie terroryzmu i doprowadzenie do pokoju były bardzo ważnym głosem w samym jądrze walk politycznych.
*
Pracę nad książką Paweł Leszczyński zakończył w grudniu 2017 roku. Już było wiadomo, że obywatele Wielkiej Brytanii zdecydowali o wyjściu z Unii Europejskiej. Decyzja ta stwarza dla Irlandii Północnej wiele kwestii do rozwiązania. Czy wolna do tej pory granica między obu częściami wyspy ma być nadal wolna? Przecież to będzie granica między Unią Europejską a krajem pozostającym poza jej obszarem. Jak wypracować ograniczenia, a nawet zakazy, gdy ludzie przyzwyczaili się do wolności m. in. gospodarczej. Funkcjonowanie obu krajów (Irlandii i Wielkiej Brytanii) w ramach Unii Europejskiej stopniowo łagodziło konflikty, prowadziło do wspólnoty. Paweł Leszczyński jest zdania, że Irlandia Północna połączy się z Irlandią, choć trudno określić, w jakim to będzie czasie. Jednak taki fakt znacząco wpłynie na pomniejszenie znaczenia Wielkiej Brytanii. Czy szykuje się nowy konflikt?
*
Czytałam naukowe rozważania Pawła Leszczyńskiego o dalekich, podzielonych granicą dwóch Irlandiach w atmosferze żałoby po śmierci Pawła Adamowicza, zamordowanego przez terrorystę burmistrza Gdańska. Jeszcze 20 lat temu w Irlandii Północnej takie zdarzenia często miały miejsce. Tam potrafili się otrząsnąć, wypracowali pokój i warunki do spokojnego życia. Nas nie dzielą ani granice, ani religia, dlaczego więc tak trudno o jedność i pokój? Bardzo by się przydał pojednawczy głos Kościoła, podobny do tego, jaki Irlandczykom dał Jan Paweł II.
Dziękuję Autorowi za mądrą i ciekawą książkę, która może być drogowskazem do rozwiązania polskich problemów.
***
Paweł Leszczyński, „Irlandia Północna. Między przeszłością a nadzieją trwałej regulacji pokojowej”, wyd. Wojewódzki Ośrodek Metodyczny, Gorzów Wlkp. 2018, 116 s.
Jaromir
Po raz pierwszy zapraszam do czytania „Pegaza Lubuskiego” online, a nie na wydruku. Bo nie ma wydruku, nie było także zwyczajowej promocji numeru z udziałem autorów tekstów i osób zainteresowanych literaturą tworzoną w Gorzowie. Takie czasy. Ale czytać można.
Polskie Macondo
Gorzów gospodarczy naprawdę ciekawy
Jak piosenki disco polo
Publikacje o regionie w 2018 r.
Wawrów po sąsiedzku
To co pszczoły lubią najbardziej
Wnioski z polsko-niemieckiego jubileuszu
Pamięci Maxa Bahra
Fantasy po raz czwarty
