O dzieciństwie i radościach życia dojrzałego

2014-05-05, Czytaj ze mną

Obecnie, gdy książkę łatwo wydać, dużo osób właśnie w takiej formie zachowuje swoje wspomnienia dla dzieci, wnuków lub przyjaciół. Przedstawię dziś dwie książki, które nie pretendują do wielkiej literatury, lecz są osobistymi dokumentami różnych etapów życia.

Łączy je również ta sama wieś, Zaszczytowo, w której mieszkały autorki, ale w innych latach i dlatego się nie znają. Ta dawna olenderska wieś leży w gminie Krzeszyce, a wyróżnia się dużą ilością różnych cieków wodnych i sporym oddaleniem od siebie poszczególnych gospodarstw.

Waleria Jaworska-Jaźwińska w 1946 roku zamieszkała w Zaszczytowie z rodzicami, po przyjeździe z rodzinnych stron na Kresach. Po latach w książce pod tytułem „Przygoda z życiem” opisała swoje dzieciństwo do 1953 roku, czyli do ukończenia szkoły podstawowej. Proste, zwykłe, w kochającej dużej rodzinie, wtopione w przyrodę, a jednocześnie bardzo trudne. Choćby samo chodzenie do szkoły. Ponieważ w jej wsi była tylko trzyklasówka, musiała uczęszczać do sąsiednich, w Głuchowie lub w Przemysławiu, położonych dość daleko. A do siódmej klasy chodziła aż do Krzeszyc. Codziennie siedem kilometrów w jedną stronę. Na przełaj przez lasy i pola, kanały i rzeczki, bo drogą było jeszcze dalej. Dziś nie wyobrażamy sobie takiego wysiłku dla dziecka. W domu nie było wtedy światła elektrycznego, natomiast rosły obowiązki najstarszej córki, która musiała zajmować się młodszym rodzeństwem. Główna bohaterka, Weronka, była dzieckiem nieśmiałym, cichym, z trudem pokonywała trudne dla niej psychiczne przeszkody. W tamtych latach niewielu jej rówieśników kończyło szkołę podstawową. Dla niej najważniejszym sukcesem tamtych lat było dostanie się do szkoły średniej w Gorzowie. Ciąg dalszy, czyli opowieść o nauce w gorzowskim technikum – w przygotowaniu.

Autorka drugiej książki, Catherine Griefenow-Mewis, zamieszkała w Zaszczytowie w 1999 roku, bo jej mąż lubił łowić ryby w rzeczce płynącej obok domu. Jest Niemką, mieszkała już w kilku krajach, była wykładowczynią języków afrykańskich na uniwersytecie im. Humboldtów w Berlinie. Zna 15 języków, więc bardzo szybko nauczyła się jeszcze języka polskiego. Książkę „Polsko-niemieckie opowieści o psach” napisała po niemiecku, jednak bardzo kontrolowała jej polski przekład. To urocza książeczka o spokojnym życiu starszych Niemców w polskim pejzażu, gdy najważniejszą sprawą staje się towarzystwo psów. Bo państwo Mewis zawsze mieli kilka psów. Właśnie ich losy, charaktery, odnoszenie się do właścicieli to główny temat książki. Jeden pies żył z nimi w Niemczech, ale gdy tylko przeprowadził się do Polski, natychmiast wszystko rozumiał po polsku. Innego odziedziczyli razem z kupionym tu gospodarstwem. Wcześniej żył na łańcuchu, więc musieli go uczyć wolności, a taka przemiana nawet dla psów nie jest łatwa. Najmniejszy i najbardziej jazgotliwy był znakomitym profesorem dla tych większych. Wszystkie psy lubiły towarzyszyć panu w łowieniu ryb, bo zawsze dostały jakąś rybkę, ale prawo jej zjedzenia przysługiwało według psiej hierarchii. Takich opowiastek jest w tej niewielkiej książeczce dużo, a wszystkie utrzymane w serdecznym, pogodnym tonie.

Podobno każdy może być autorem co najmniej jednej książki: książki o sobie. Więc piszcie i wydawajcie swoje książki. One nie muszą być wiekopomne, one powinny zachować nasze wspomnienia i nasz czas.

***

Waleria Jaworska-Jaźwińska – „Przygoda z życiem. Dzieciństwo Weronki”. Gorzów Wlkp. 2014 r. wydawca – ZO ZLP, s. 100.

Catherine Griefenow-Mewis - „Deutsch-Polniche Hudegeschichten. Polsko-niemieckie opowieści o psach”, Witnica 2013, wyd. Sonar, s. 56

Książki dostępne tylko u autorek.

Czytaj ze mną

Jaromir

„Pegaz Lubuski” nr 80

Po raz pierwszy zapraszam do czytania „Pegaza Lubuskiego” online, a nie na wydruku. Bo nie ma wydruku, nie było także zwyczajowej promocji numeru z udziałem autorów tekstów i osób zainteresowanych literaturą tworzoną w Gorzowie. Takie czasy. Ale czytać można.