2014-08-02, Czytaj ze mną
Książeczka jest niewielka, właściwie to broszura, ale moim zdaniem tak ważna, że włączam ją do zbioru regionaliów. Wydana została na zlecenie Przedsiębiorstwa Inżynieryjno-Budowlanego INFRA jako dodatek do właściwego prezentu. A prezentem tym, ofiarowanym Teatrowi im. Juliusza Osterwy, jest zbiór niemieckich afiszy teatralnych z lat 1920- 1921 miejskiego teatru w Landsbergu, czyli dzisiejszym Gorzowie.
Mamy w Gorzowie ładny teatr zbudowany w 1874 roku, któremu obecny wygląd nadano w 1923. Tu tętniło kulturalne życie miasta, o teatr dbali mieszkańcy i władze. Tymczasem po wojnie Polacy objęli budynek bez żadnej dokumentacji, bez pisanych śladów wcześniejszych dokonań. Dopiero niedawno odnaleziono kolekcję 45 afiszy z początku lat 20. XX wieku, tych, które zakupiła INFRA i ofiarowała teatrowi. Książeczkę towarzyszącą wydarzeniu przygotował pod względem tekstu i opracowania graficznego nieoceniony Robert Piotrowski, znawca historii miasta.
W 1874 roku mieszkańcy miasta Landsberg powołali spółkę, która wybudowała i prowadziła tzw. etablissement, czyli kompleks obiektów służących rozrywkom: ogródek piwny ze sceną oraz budynek tzw. teatru zimowego. Gdy w 1915 roku do Landsbergu przyjechał Otto Gerloff, późniejszy wieloletni burmistrz miasta, zachwycił się repertuarem teatru i jego atmosferą. Pewnie dlatego stanął na czele Towarzystwa Koncertowego i Teatralnego, które wykupiło obiekt i niespełna 10 lat później doprowadziło do generalnej przebudowy teatru zimowego, nadając mu obecny kształt, według projektu radcy budowlanego Wilhelma Meyera. Burmistrz zawsze też dbał o finansową pomoc miasta dla teatru.
Ale zanim do tego doszło, teatr odrodził się po zakończeniu wojny w 1918 roku jeszcze w dawnym kształcie. Rozpisano konkurs na dyrektora. Zgłosiło się 202 chętnych. Wybrano Carla Schneidera, Szwajcara z Bazylei, który przez 17 lat prowadził ten teatr. Musiał odejść po objęciu władzy przez Hitlera. Podarowane afisze pochodzą z początków jego dyrekcji. Informują o tygodniowym repertuarze teatru. Wydrukowała je miejscowa drukarnia Neumärkische Zeitung mieszcząca się na rogu ulicy Hawelańskiej i Starego Rynku. Na każdym afiszu jest jej znak graficzny. Rozwieszano je na słupach ogłoszeniowych stojących w najczęściej uczęszczanych miejscach. Była to najbardziej popularna forma kontaktu z odbiorcami. Na pewno zbiór ten pochodzi z jednego źródła, bo na afiszach są ręczne dopiski, jakby zmiany, które przyniosło życie. Może robił je ktoś z biura teatru? Afisze obejmują repertuar teatru od 16 września 1920 do 29 kwietnia 1922 roku. Przeanalizowanie, co było grane, czy oferta teatralna była ciekawa i jak się miała do najlepszych, późniejszych lat dyrekcji Carla Schneidera – to oddzielny rozdział do badań przeszłości teatru. Na pewno dar firmy INFRA otwiera szansę poznania jego historii.
***
Robert Piotrowski, „Kolekcja afiszy teatralnych 1920 – 1922, Stadt-Theater Landsberg a. W. / w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wlkp.” s. 24.
Książeczka w dyspozycji Teatru im. J. Osterwy, na pewno chętnie udostępniana zainteresowanym.
Po raz pierwszy zapraszam do czytania „Pegaza Lubuskiego” online, a nie na wydruku. Bo nie ma wydruku, nie było także zwyczajowej promocji numeru z udziałem autorów tekstów i osób zainteresowanych literaturą tworzoną w Gorzowie. Takie czasy. Ale czytać można.