Twierdze kiedyś pruskie, a teraz polskie

2014-10-06, Czytaj ze mną

O królu pruskim Fryderyku Wielkim napisano już bardzo dużo książek, a przecież Grzegorz Podruczny twierdzi, że najważniejsze jego dokonania ciągle nie są wystarczająco poznane.

Pisze: Budowle poczdamskie i berlińskie Fryderyka są na pewno ciekawe, jednak z perspektywy europejskiej pozostają tylko przykładem regionalnej architektury przełomu baroku i klasycyzmu. Natomiast architektura obronna tego okresu miała się okazać jednym z najistotniejszych czynników kształtujących fenomen nowoczesnej fortyfikacji. A więc Grzegorz Podruczny, młody doktor historii sztuki z Collegium Polonicum w Słubicach napisał opasłą księgę pod tytułem „Król i jego twierdze. Fryderyk Wielki i pruskie fortyfikacje stałe w latach 1740 – 1786”.

Zanim król Fryderyk wstąpił na tron, był przez swojego ojca więziony w twierdzy w Kostrzynie, jednej z najstarszych w jego kraju. Poznał wtedy jej architektoniczne założenia, plusy i minusy rozwiązań umożliwiających prowadzenie walki i obronę. Tu zobaczył, jak ważne są kazamaty, czyli podziemne schrony. I choć w jego czasach kazamat już nie budowano, w swoich nowych twierdzach król zawsze kazał je formować.

Twierdze istniejące do dziś w województwie lubuskim zbudowano znacznie przed Fryderykiem Wielkim. Król dbał o ich remonty i stan gotowości do walki lub obrony, ale najbardziej interesowały go nowe, budowane na wschodzie jego kraju. Historia sprawiła, że teraz wszystkie znajdują się na terenie Polski. Najważniejsze i najnowocześniejsze wybudowane na podstawie projektów króla Fryderyka to: Grudziądz, Świdnica, Srebrna Góra, Kłodzko, Koźle, Nysa, Kołobrzeg, Głogów, Wrocław, Brzeg. Autor omawia kolejne twierdze podkreślając nowatorskie rozwiązania architektoniczne wprowadzane przez inżynierów, związek form budowlanych ze stanem uzbrojenia, przedstawia ich znaczenie w historii.

Tradycje ziemi lubuskiej zdecydowały, że rozwija się u nas turystyka militarna. Polecam więc wszystkim zainteresowanym tę książkę, choć o twierdzach z naszego regionu tu stosunkowo niewiele. Ale o innych – bardzo dużo i ciekawie. Do tego pisze człowiek z pobliskich Słubic – Grzegorz Podruczny.

***

Grzegorz Podruczny, „Król i jego twierdze. Fryderyk Wielki i pruskie fortyfikacje stałe w latach 1740 – 1786”, wyd. Wydawnictwo „Napoleon V”, Oświęcim 2013. Korzystałam z egzemplarza z Działu Regionalnego WiMBP, dla zainteresowanych kontakt z wydawnictwem: www.napoleonv.pl, e-mail: napoleonv@o2.pl

Czytaj ze mną

Jaromir

„Pegaz Lubuski” nr 80

Po raz pierwszy zapraszam do czytania „Pegaza Lubuskiego” online, a nie na wydruku. Bo nie ma wydruku, nie było także zwyczajowej promocji numeru z udziałem autorów tekstów i osób zainteresowanych literaturą tworzoną w Gorzowie. Takie czasy. Ale czytać można.