Inżynier bezpieczeństwa z AJP - atrakcyjny zawód obecnie i w przyszłości

2017-12-16, Akademia im. Jakuba z Paradyża

Szeroko pojęte bezpieczeństwo jest podstawą prawidłowego i stabilnego funkcjonowania zorganizowanego społeczeństwa, a więc urzędów, banków, komunikacji, handlu, szkół i przedsiębiorstw, działających w celu wzrostu gospodarczego i poprawy życia obywateli.

Sprawne funkcjonowanie wszystkich tych instytucji pozwala lepiej żyć. Aby stało się to możliwe, muszą one działać niezawodnie, a to z kolei jest uwarunkowane jakością środków technicznych i kwalifikacjami zatrudnionej kadry. Takie credo jest podstawą działania Wydziału Technicznego Akademii im. Jakuba z Paradyża (AJP) w Gorzowie Wielkopolskim.

Pod nazwą inżynieria bezpieczeństwa rozumie się praktyczny kierunek profesjonalnego zabezpieczenia prawidłowego funkcjonowania wszelkich instytucji wymienionych wyżej z ich strukturą informatyczną (IT). Zakres takiego zabezpieczenia obejmuje stronę techniczną i sprzętową, a więc związaną z działalnością inżynierską. Skutecznie rozwijające się branże naszego województwa: mechaniczna, informatyczna i energetyczna potrzebują fachowców posiadających umiejętności zapewnienia ciągłości pracy.

Ta stosunkowo nowa dziedzina kształcenia jest oferowana przez gorzowską Akademię im. Jakuba z Paradyża jako kierunek studiów inżynierskich na Wydziale Technicznym. Przewidując znaczne zapotrzebowanie na taką kadrę inżynierską na Ziemi Lubuskiej zaproponowano studentom do wyboru trzy specjalności. Pierwszą z nich jest bezpieczeństwo maszyn, urządzeń i systemów przemysłowych.

W ramach specjalności przyszli inżynierowie zdobywają wiedzę i umiejętności w zakresie bezpiecznego wykorzystania środków produkcji z zachowaniem bezpiecznej obsługi dla osiągnięcia optymalnego efektu ekonomicznego produkcji.

Przebieg kształcenia obejmuje treści związane z przyczynami i mechanizmami powstawania szkód, teorią i praktyką zagrożenia technicznego, środkami zaradczymi oraz z ekonomiką bezpieczeństwa technicznego.

Studiowanie omawianej specjalności umożliwia poznanie zasad bezpiecznej obsługi urządzeń, maszyn, linii technologicznych i systemów wytwarzania. Studenci poznają zasady funkcjonowania systemów bezpieczeństwa. Ta wiedza jest następnie ugruntowana przez praktyczną ocenę różnych sytuacji zagrożenia na przykładach przemysłowych oraz przez realizację zadań projektowych dotyczących nowych i modernizowanych konstrukcji technicznych tak, aby były one funkcjonalne i bezpieczne w użytkowaniu.

W efekcie studenci nabywają umiejętności samodzielnej identyfikacji problemów i zagrożeń dla ludzi oraz jakości produkcji, potrafią monitorować procesy produkcyjne i oceniać stan techniczny środków produkcji. Dzięki temu mogą formułować założenia do rozwiązywania i powstających problemów, i ich likwidacji. Ogólne przygotowanie techniczne czyni absolwentów inżynierii bezpieczeństwa dobrymi partnerami w zespołach „utrzymania ruchu”, czyli w zespołach czuwających nad ciągłością procesów technologicznych, sprawnością maszyn i urządzeń. Potrafią zarządzać ekonomicznym przebiegiem eksploatacji urządzeń, maszyn i linii technologicznych. We współczesnych przedsiębiorstwach są to funkcje inżyniera produktu lub procesu, w zależności od rodzaju produkcji. Nie bez znaczenia są też umiejętności inżyniera bezpieczeństwa w obszarze usług i serwisu. Nadzorowane i właściwie wykonane prace w tym zakresie poprawiają funkcjonalnośći żywotność użytkowanych produktów.

Specjalistyczna wiedza z obszaru bezpieczeństwa maszyn, konstrukcji i urządzeń, analizy ryzyka, a także z obszaru bezpieczeństwa pracy i ergonomii daje dobre podstawy do współpracy z projektantami nowych maszyn i urządzeń technologicznych, które powinny spełniać wszystkie certyfikaty dopuszczające do ich produkcji i wykorzystania.

Drugą specjalnością oferowaną przez Wydział Techniczny Akademii im. Jakuba z Paradyża, rzadko oferowaną w skali kraju, jest bezpieczeństwo systemów informatycznych.

Warto tu zaznaczyć, że z systemami informatycznymi mamy obecnie do czynienia na każdym kroku: korzystając z bankomatów, w handlu, w urzędach, w pracy i często w naszych domach, gdy posługujemy się komputerem i Internetem. O zagrożeniach donosi czasem prasa, gdy „hakerzy dobrali się” do sieci informatycznych urzędów państwowych i wojska. Na co dzień mamy do czynienia z zagrożeniem „wirusami” lub „końmi trojańskimi” w naszych laptopach. To wszystko wymaga zabezpieczeń odpowiednim oprogramowaniem, które musi być stale aktualizowane do tworzonych nowych zagrożeń. Studenci specjalności bezpieczeństwo systemów informatycznych kształcą się w zakresie przeciwdziałania tym zagrożeniom.

W trakcie studiów młodzi ludzie poznają prawne aspekty zabezpieczania informacji, szeroko pojęte bezpieczeństwo w systemach komputerowych oraz zagadnienia bezpieczeństwa w projektowaniu i eksploatacji oprogramowania; nabywają wiedzę podstawową w zakresie technologii informacyjnych oraz organizacji systemów i sieci komputerowych; uczą się podstaw programowania i architektury komputerów.

Równolegle poznają organizację i funkcjonowanie systemów bezpieczeństwa komputerów i sieci komputerowych. W tym zakresie nabywają umiejętności związane z kontrolą i audytem zasobów informatycznych, prowadzeniem polityki bezpieczeństwa w firmie oraz organizacją systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji. Skutkuje to możliwością tworzenia bezpiecznych baz danych i zarządzania nimi.

Absolwenci kierunku inżynieria bezpieczeństwa potrafią rozwiązywać problemy bezpieczeństwa w inżynierii oprogramowania, utajniać wiadomości i dane oraz je deszyfrować, monitorować ataki i wykrywać włamania w sieciach; znają cyfrowe systemy i narzędzia uwierzytelniania informacji oraz hardwarowe (sprzętowe) systemy zabezpieczeń w sieciach.

Powyższa wiedza, przyswajana na specjalności bezpieczeństwo systemów informatycznych Wydziału Technicznego AJP, wzbogacana jest praktycznym poznaniem metod sprawnego funkcjonowania firm, które potrzebują zarówno bezpiecznego przechowywania informacji, jak i kontroli dostępu oraz bezpieczeństwa polegającego na zapewnieniu nieprzerwanej pracy systemów informatycznych.

Mający taką wiedzę i umiejętności absolwenci AJP, są przygotowani do wykonywania samodzielnych zadań zabezpieczających systemy komputerowe przedsiębiorstwa.

Trzecią specjalnością, oferowaną przez Wydział Techniczny gorzowskiej Akademii im. Jakuba z Paradyża, jest inżynieria bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ponieważ bezpieczeństwo każdego człowieka jest koniecznym wymaganiem w otoczeniu jego funkcjonowania w pracy, w domu i w życiu publicznym, każda działalność musi brać je pod uwagę. Dlatego tak silny nacisk na bezpieczeństwo jednostki ludzkiej kładzie Unia Europejska. Kształcenie w tym kierunku jest i będzie jednym z podstawowych obszarów wiedzy potrzebnej na rynku pracy.

Program kształcenia w zakresie specjalności inżynieria bezpieczeństwa i higieny pracy na Wydziale Technicznym AJP jest skonstruowany tak, aby absolwent miał wiedzę o zagrożeniach powstających w miejscu pracy, czynnikach uciążliwych i szkodliwych związanych z tym środowiskiem oraz o sposobach eliminowania niesprzyjających i niebezpiecznych warunków wykonywania pracy. Podobnie jak dla pozostałych specjalności, część zajęć w postaci wizyt studyjnych i zajęć warsztatowych odbywa się w rzeczywistych warunkach działalności przedsiębiorstwa, co sprzyja lepszemu zrozumieniu i ugruntowaniu wiedzy oraz nabywaniu umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów szkoleniowych.

Przydatne jest wykształcenie wśród absolwentów umiejętności stosowania zasad bezpiecznego wykonywania pracy, które ułatwiają naturalne prowadzenie szkoleń i kierowanie zespołami pracowników w życiu zawodowym.

Absolwenci są przygotowani do identyfikacji zagrożeń i kształtowania właściwych, bezpiecznych warunków pracy oraz ich weryfikacji. Kształcenie w tej specjalności obejmuje także zagadnienia z zakresu ergonomii, w tym kształtowania struktury przestrzennej, biomechaniki, medycyny pracy, a także ekonomiki i psychologii pracy. Takie umiejętności są przydatne inżynierom w projektowaniu nowych stanowisk pracy i linii technologicznych oraz w przygotowaniu nowej produkcji, aby uniknąć szeregu trudności związanych z jej uruchomieniem.

Ogólne wykształcenie techniczne absolwentów powyższej specjalności wraz z wiedzą specjalistyczną z zakresu BHP predysponują ich do uczestniczenia w przedsiębiorstwach i instytucjach realizujących nowoczesne procedury zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, ośrodkach szkoleniowych realizujących problematykę bezpiecznych zachowań człowieka oraz różnych szczebli zarządzania i kontroli związanej z BHP.

Posiadana wiedza z zakresu prawa pracy uprawnia absolwenta do prowadzenia szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, pełnienia funkcji inspektorów, starszych inspektorów oraz specjalistów i starszych specjalistów do spraw BHP w przedsiębiorstwach i innych jednostkach, np. w Państwowej Inspekcji Pracy.

Praktyczny profil kształcenia inżynierów bezpieczeństwa realizowany jest we współpracy z przedsiębiorstwami w regionie. Tam studenci odbywają praktyki zawodowe i realizują zadania inżynierskie prac dyplomowych. A oto przykłady tematyki kilku prac dyplomowych: Modernizacja frezarki pod kątem zwiększenia bezpieczeństwa użytkownika (firma: Recaro); Uwzględnienie zagadnień bezpieczeństwa w procesie wibracyjnego szlifowania (firma: ZM ZM MESTIL Sp. z o.o. – Gorzów Wielkopolski); Bezpieczeństwo w przygotowaniu produkcji wkładów kominowych (firma: Spartherm Polska – Gorzów Wielkopolski).

Prof. dr hab. inż. Mirosław Urbaniak