2020-05-29, Leśnym tropem
Słonka – tajemniczy, osobliwie wyglądający ptak, którego można spotkać w pod gorzowskich lasach.
Słonka /Scolopax rusticola/ dawniej nazywana słomką czy słąką jest największym europejskim przedstawicielem bekasowatych, jest gatunkiem przelotnym, typowo leśnym. Gniazduje u nas, ale po wyprowadzeniu lęgów odlatuje na zimę.
Jak wygląda słonka?
Ptak wielkością zbliżony do gołębia o krępej budowie ciała z charakterystycznym, nieproporcjonalnie długim dziobem oraz wysoko osadzonymi, stosunkowo dużymi i ciemnymi oczami. Charakterystycznym dla słonki jest to, że w locie ma dziób opuszczony w dół. Samiec i samiczka mają jednakowe, typowo ochronne upierzenie w kolorze rdzawobrunatnym ze skomplikowanym wzorem plam płowych, rdzawych, szarych i czarniawych. Na wierzchu głowy charakterystyczne, szerokie, poprzeczne pręgi.
Gdzie można spotkać słonkę?
Słonka zamieszkuje wilgotne lasy liściaste i mieszane: olsy, łęgi, grądy i wilgotne bory z bogatym podszytem jeżyn, paproci i borówek. Często żeruje wzdłuż strumieni, przy rozlewiskach i źródliskach. Gniazdo buduje na ziemi, ukryte jest w gęstej roślinności pod gałęziami drzew lub krzewów. Jest to płytkie zagłębienie o średnicy kilkunastu centymetrów wysłane suchymi trawami, zeschłymi liśćmi, igliwiem i piórami w którym znajduje się 2-5 jaj. Dzień spędza w ukryta w gęstwie podszytu lub runa leśnego rozpoczynając żerowanie o zmroku. Miejsce bytowania, nocny tryb życia i ochronne upierzenie sprawia, że słonkę dla niewprawnego obserwatora trudno ją wypatrzeć. U nas słonkę można spotkać np. w Puszczy Gorzowskiej, wzdłuż doliny Kłodawki.
Czym się żywi słonka?
Podstawą pożywienia słonki stanowią drobne bezkręgowce, głównie dżdżownice, pająki owady i ich larwy oraz ślimaki zdobywając je w sposób szczególny, zagłębiając raz po raz długi dziób w pulchnej glebie. Nadmienić trzeba, że słonka ma bardzo wyjątkowy dziób, jego końcowa część jest silnie unerwiona i zaopatrzona w ciałka dotykowe dzięki czemu pożywienie znajduje nie wzrokiem a dotykowo. Ponadto dziób wyposażony jest w swoisty mechanizm umożliwiający tylko częściowe rozwarcie szczęk. Dzięki niemu słonka może lekko unieść sam koniec górnej części dzioba i jak za pomocą pęsety może pochwycić i wyciągnąć z ziemi swoją zdobycz.
Okres godowy ptaków zwany tokami – czy u słonki jest on jakiś charakterystyczny?
Okres godowy u słonki rozpoczyna się zaraz po powrocie tych ptaków z zimowisk na przełomie marca i kwietnia. Rozpoczynają go lotem tokowym zwanym ciągami. Są to szczególne loty samców, które w poszukiwaniu samic okrążają tereny lęgowe, przelatując niezbyt wysoko nad wierzchołkami drzew wydając charakterystyczne dźwięki chrapania i psykania. Przy spotkaniu się dwóch rywali dochodzi między nimi do drobnych starć powietrznych. Loty odbywają się przed wschodem słońca u schyłku dnia, kiedy samiec początkowo lata wysoko i szybko do 50 km/h i stopniowo wraz z zapadaniem zmroku niżej i wolniej, zmniejszając prędkość do 18 km/h, jest to najwolniejszy ptasi lot. Samice zwykle w tym czasie zazwyczaj przebywają na ziemi wabiąc samców swoistym zachowaniem i głosem. Na odzew samicy samiec przerywa ciąg dalej tokując już na ziemi z nastroszonymi piórami i rozłożonym ogonem oraz przyciśniętym do piersi dziobem obiega wokół samicę z cicha chrapiąc. Po wszystkim samiec odlatuje pozostawiając samicy dalszą troskę o gniazdo i wychowanie potomstwa, bowiem słonki nie tworzą trwałych par lęgowych.
Witold Marciniak – członek ZO PZŁ w Gorzowie Wlkp.
Przed nami jubileuszowa piąta edycja konkursu fotograficznego. Urzekło Cię piękno otaczającej przyrody, wykonałeś ciekawe ujęcie przedstawiające zwierzęta łowne, przyrodę Ziemi Lubuskiej lub Rejonu Solecznickiego podziel się z innymi.