Rynek w Gorzowie to przestrzeń o wyjątkowej historii

2025-10-07, Prosto z miasta

Wydział Urbanistyki i Architektury Urzędu Miasta Gorzowa Wielkopolskiego zaprezentował koncepcję modernizacji elewacji Starego Rynku opracowaną przez architekta Bogusława Barnasia z biura BXB studio.

BXB studio Bogusław Barnaś

- To pierwszy krok w pracach nad Miejscowym Planem Rewitalizacji dla Śródmieścia, który pozwoli na opracowanie szczegółowych zasad kompozycji zabudowy, elewacji, zagospodarowania przestrzeni publicznych, oraz określenie funkcji lokali w Śródmieściu - wyjaśniła na spotkaniu Miejska Architekt Marta Bejnar-Bejnarowicz.

Miejska Konserwator Zabytków Agnieszka Dębska przedstawiła rys historyczny architektury centrum miasta, począwszy od historycznego układu, po współczesną zabudowę ukształtowaną w czasach PRL.

Autor projektu wielokrotnie nagradzany architekt Bogusław Barnaś przedstawił swoją wizję otoczenia gorzowskiego Starego Rynku.

- Rynek w Gorzowie Wlkp. to przestrzeń, w której trudna historia powojennej odbudowy spotyka się z nowoczesną wizją miasta. Projekt rewitalizacji podkreśla autentyczność architektury PRL, nadaje jej nową estetykę poprzez modularne mozaiki, światło i zieleń, a jednocześnie tworzy elegancką ramę dla zabytkowej katedry – prezentował arch. Bogusław Barnaś.

ZOBACZ: Koparki już nie wrócą, posadzimy za to kolejne rośliny

Rynek w Gorzowie Wielkopolskim to przestrzeń o wyjątkowej historii. Całkowicie zniszczony podczas II wojny światowej, został odbudowany w epoce PRL w formie wielkopłytowych bloków mieszkalnych i obiektów o prostych, mało estetycznych formach. Dziś rynek tworzą pierzeje z tamtego okresu, w tym charakterystyczny Spółdzielczy Dom Handlowy „Kokos”, a w jego centrum dominuje zabytkowa katedra Wniebowzięcia NMP – najstarszy kościół miasta. Jest to unikatowy przykład rynku starego miasta, którego ramy wyznacza architektura PRL.

Celem rewitalizacji nie jest ukrycie tej przeszłości, lecz podkreślenie jej autentyczności i nadanie nowej jakości. Fałszywe dekoracje i atrapy dodane w późniejszych latach zostaną usunięte, a modernistyczne pierzeje odzyskają spójność. „Kokos” ma powrócić do pierwotnego kształtu – bez zbędnych żaluzji – i zostać objęty ochroną konserwatorską, z możliwością nadania mu nowej funkcji, np. kulturalnej.

Nową estetykę rynku wyznaczą modularne fasady z betonowych płytek. Dedykowane elementy (25 × 25 cm) układają się w mozaiki kwadratów 3 × 3 m, co nawiązuje do rytmu wielkiej płyty i charakterystycznej elewacji Kokosa. Subtelne gradienty powstałe z połączenia dwóch odcieni płytek w module tworzą elegancki i nowoczesny efekt. Kolorystyka oparta jest na neutralnych szarościach z ciepłymi pastelami (piaskowy, ceglany, szary), które harmonizują z katedrą i Kokosem, nie konkurując z nimi.

Modularność fasad podkreślą punkty LED umieszczone w narożnikach kwadratów. Oświetlenie to pozwoli tworzyć animacje świetlne – od subtelnych rozproszeń po dynamiczne sekwencje – nadając przestrzeni futurystyczny, a zarazem symboliczny wymiar. Na południowej pierzei przewidziano dodatkowo geometryczny zegar LED, inspirowany rytmem mozaiki, stanowiący nowy punkt orientacyjny rynku.

Ważnym elementem projektu jest ożywienie parteru. Wzdłuż ulicy Obotryckiej zaproponowano nowoczesne, przeszklone pawilony gastronomiczne z otwieranymi ścianami i dachami. Ich lekka, transparentna forma będzie spójna z fasadami bloków, a całoroczne użytkowanie zwiększy atrakcyjność usług i dochód miasta. Od strony ul. Sikorskiego wprowadzone zostaną drewniane podesty, ogródki i meble, które nadadzą przestrzeni kameralny, przyjazny charakter.

Projekt przewiduje również wprowadzenie zieleni komponującej się z monumentalnością katedry oraz monolitycznymi pierzejami. Ważnym akcentem będzie rzeźba-urbanistyczna w formie makiety dawnego rynku, zlokalizowana przy południowej części placu, obok kościoła. Wykonana w skali umożliwiającej wejście, pozwoli zobaczyć zarys nieistniejących już kamienic i w symboliczny sposób przywróci pamięć o utraconej zabudowie.

Mozaiki betonowych płytek, iluminacje LED, zegar wpisany w rytm fasady, nowoczesne pergole gastronomiczne i rzeźba dawnego rynku – to elementy, które przekształcą Gorzowski rynek w unikalny salon miejski, łączący historię, sztukę i współczesną technologię – wyjaśnił Bogusław Barnaś.

Na pytania mieszkańców, w tym radnych, odpowiadali projektant, architektka miasta i Miejska Konserwator Zabytków wspierani przez urzędników Wydziału Urbanistyki i Architektury i wiceprezydent miasta Izabelę Piotrowicz.

(ip)

Wizualizacja: BXB studio Bogusław Barnaś