2020-01-03 22:03:11, Autor: Bogusław Dziekański | Kategorie: Miasto,
"Wychowanie Muzyczne" (do roku 2011 „Wychowanie Muzyczne w Szkole”) - jest jedynym ogólnopolskim periodykiem o problematyce powszechnej edukacji muzycznej. Jest przede wszystkim poradnikiem dla nauczycieli i instruktorów muzyki, ale i dla wszystkich zainteresowanych edukacją muzyczną i amatorskim uprawianiem muzyki. Nadrzędnym celem periodyku jest inspirowanie do podejmowania kreatywnych działań w zakresie edukacji muzycznej. Czasopismo zajmuje się problemami edukacji i kultury muzycznej, przede wszystkim w kontekście działań szkoły powszechnej, innych instytucji oświatowo-kulturalnych oraz inicjatyw społecznych. Opisuje i komentuje współczesną rzeczywistość, wspiera poradami i materiałami dydaktycznymi. Na jego łamach publikowane są artykuły publicystyczne, dydaktyczno-metodyczne, eseje, rozprawy i refleksje naukowe, wywiady, informacje, polemiki oraz recenzje książek i multimediów.
Ważnym elementem periodyku jest dodatek muzyczny z nutami dla amatorskiego uprawiania muzyki.
W najnowszym numerze tego pisma 5/2019 (dwumiesięcznik) http://www.wychmuz.pl/ ukazała się recenzja książki Jedzie Pan Jazz autorstwa Pawła Tańskiego. Za zgodą wydawnictw zamieszczam ją poniżej.
Paweł Tański
Wielka Mała Akademia Jazzu
Andrzej Białkowski, Wojciech J. Burszta, Jedzie Pan Jazz. Edukacja jazzowa i popkulturowa w perspektywie antropologicznej, Katedra Wydawnictwo Naukowe, Uniwersytet SWPS Wydawnictwo, Gdańsk−Warszawa 2019.
Dwa lata temu, w grudniu 2017 roku, miałem przyjemność uczestniczyć w międzynarodowej konferencji naukowej #Grajmywszkole! (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie), którą zorganizowało Polskie Stowarzyszenie Edukacji i Animacji Muzycznej. Głównym tematem obrad, wokół którego ogniskowały się poszczególne wystąpienia, był problem nauczania muzyki w szkołach. Pytanie podstawowe brzmiało: czy warto jest rozbudzać pasję do muzyki w dzieciach i młodzieży poprzez zachęcanie ich do grania na instrumentach? Chodziłoby o to, by w szkołach były sale prób oraz odpowiednie wyposażenie i – oczywiście – instruktorzy, po to, żeby uczniowie mogli uczyć się grać, by powstawały zespoły muzyczne grające różne rodzaje muzyki. Referenci zagraniczni mówili o swoich doświadczeniach w ich krajach, udowodnili, że to się świetnie przyjmuje i sprawdza, procentuje wysoką kulturą muzyczną w ich państwach. Konferencja ta uświadomiła nam, jak wiele jest jeszcze do zrobienia w Polsce, zainspirowała do zastanowienia nad kwestiami: jak uczyć muzyki, w jaki sposób nauczyciele muzyki mogą dzielić się z podopiecznymi swoją pasją do muzyki, jak kształtować grających wychowanków, czy poprzez wykonawstwo, czyli granie, można uczyć muzyki, można budować osobowość, konstruować tożsamość itd.?
Dwa lata później, latem 2019 roku, ukazała się książka Andrzeja Białkowskiego i Wojciecha Józefa Burszty Jedzie Pan Jazz. Edukacja jazzowa i popkulturowa w perspektywie antropologicznej, opublikowana przez wydawnictwo Katedra w Gdańsku. Praca ta jest poniekąd próbą odpowiedzi na wyżej postawione pytania, jest opowieścią o jednej z dróg, którą można wędrować, by realizować edukację muzyczną w kraju nad Wisłą.
Głównym bohaterem tej książki jest tytułowy „Pan Jazz” – Bogusław Dziekański, od wielu lat dyrektor klubu jazzowego „Pod Filarami” w Gorzowie Wielkopolskim. Oprócz tego, że organizuje koncerty (od lat 90. XX wieku zaczynają tu grać artyści z zagranicy), że jest osią napędową ważnego festiwalu Gorzów Jazz Celebration, to mnóstwo energii i kreatywności pokazuje w działaniach fenomenu, o którym traktuje omawiane studium – w Małej Akademii Jazzu. To rzecz na skalę światową, unikatowy projekt, rewelacyjna sprawa! Oto bowiem Bogusław Dziekański zaprasza muzyków jazzowych do prowadzonego przez siebie klubu oraz do wielu szkół – zarówno w samym Gorzowie, jak i w jego okolicach, by w tych miejscach muzycy opowiadali o muzyce jazzowej i prezentowali swoje umiejętności wykonawcze.
Wszystko zaczęło się w roku 1985, kiedy to utworzono Małą Akademię Jazzu na Wybrzeżu, z inicjatywy Oddziału Północnego Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego, pomysłodawcą i pierwszym organizatorem był Zdzisław Dencikowski. Już rok później, w 1986, Mała Akademia Jazzu pojawiła się w Gorzowie, przy narodzeniu się tego pomysłu był już Bogusław Dziekański. A zatem widzimy, że ta wspaniała działalność trwa już ponad 30 lat, za dwa lata, w roku 2021, obchodzić będziemy 35-lecie fenomenalnej Małej Akademii Jazzu. Na początku 1991 roku Dziekański zmodyfikował program akademii – pierwszy rok zajęć od tej pory realizowany był w oparciu o instrumentarium akustyczne i dotyczył początków jazzu, natomiast w drugim roku podstawę stanowiło współczesne instrumentarium elektryczne, a tematem spotkań były związki jazzu z muzyką: pop, rock, world music oraz rodzącym się wówczas w Polsce rapem. Warto powiedzieć, że w roku 2000 odbył się koncert z okazji piętnastolecia Małej Akademii Jazzu, na którym zagrali wspaniali artyści, związani z działaniami MAJ. Później wielokrotnie na scenie występowali wychowankowie Małej Akademii Jazzu, którzy zostali muzykami jazzowymi. W roku 2016, z okazji 30-lecia MAJ, odbył się uroczysty koncert, w którym wzięli udział wykładowcy, którzy wywarli najsilniejszy wpływ na kształt akademii. W październiku 2016 roku, z inicjatywy Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego i Fundacji Polski Jazz, Mała Akademia Jazzu rozpoczęła działalność w Szkole Podstawowej nr 225 w Warszawie.
Książka Jedzie Pan Jazz pokazuje, jak niezwykły pasjonat – Bogusław Dziekański kroczy wytyczoną przez siebie drogą, z jaką żelazną konsekwencją realizuje wspaniałą działalność, jak pięknie – dzięki zaproszonym gościom – proponuje podróż do muzycznych światów dzieciom i młodzieży, ale również dorosłym, którzy mogą nieustannie korzystać z oferty klubu jazzowego. To animator kultury z prawdziwego zdarzenia, człowiek oddany bez reszty swojej aktywności. Można powiedzieć, że to samo serce antropologii edukacji niekonwencjonalnej, pomysłowej, oryginalnej, niebanalnej, odkrywczej, zasługującej na najwyższe pochwały. Gdyby przyznawano Nagrodę Nobla w dziedzinie nieformalnej edukacji, to, moim zdaniem, Bogusław Dziekański byłby jej laureatem bez dwóch zdań!
Omawianą pracę napisali znakomicie dwaj wybitni naukowcy – Wojciech J. Burszta oraz Andrzej Białkowski. Ten pierwszy to etnolog, antropolog kultury, kulturoznawca, związany dziś z SWPS Uniwersytetem Humanistycznospołecznym w Warszawie, autor wielu znakomitych książek i artykułów. Drugi badacz kultury to pedagog i psycholog muzyki z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, również piszący rewelacyjnie o różnych aspektach muzycznych działań.
Książka, ze względu na swoje walory poznawcze, nowatorstwo oraz doskonały warsztat badawczy, powinna być lekturą obowiązkową dla nauczycieli muzyki – zarówno w szkołach tzw. powszechnych, jak i muzycznych, artystycznych, również dla wykładowców uniwersyteckich, którzy w jakiś sposób związani są z badaniem muzyki, nie mówiąc o studentach różnych kierunków humanistycznych, nie tylko uczelni muzycznych czy studentów muzykologii. Jedzie Pan Jazz to praca napisana pięknym językiem, zawiera wiele cennych konkluzji i z pewnością wzbogaci badania nad kulturą XX wieku oraz po roku 2000. Chciałbym podkreślić wysoką jakość i wartość poznawczą tego studium, świetnie dobraną metodologię i doskonałą, klarowną konstrukcję (pięć rozdziałów, trzy cenne załączniki).
Codzienność muzyki to nasza codzienność, a nasza codzienność to codzienność muzyki – książka o Bogusławie Dziekańskim jako niezwykłym artyście organizacji pięknej, kontrkulturowej edukacji muzycznej to swego rodzaju antropologiczny raport z owej codzienności, która staje się świętem, codzienności, która może być nieustannym „kształceniem słuchu”, jak określa się jeden z przedmiotów w szkołach muzycznych.
