Wizerunek Babci Nońci pojawi się na budynku szkoły

0000-00-00, Mija dzień

Odsłonięcie muralu dedykowanego wybitnej Romni, Alfredzie Markowskiej, Babci Nońci będzie centralnym punktem romskich dni, jakie dzięki wielu ludziom odbędą się w Gorzowie.

Alfreda Markowska to polska Romni, która w czasie II wojny światowej uratowała około 50 dzieci romskich i polskich, za co otrzymała z rąk prezydenta RP Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Jest jedyną przedstawicielką mniejszości romskiej w Polsce, której przyznano to odznaczenie. Dziś mocno starsza pani mieszka przy ul. Dąbrowskiego i otoczona jest opieką najbliższej rodziny.

Na pomysł upamiętnienia tej niezwykłej postaci wpadło kilka stowarzyszeń i osób prywatnych. Są to Związek Romów Polskich, Oddział w Gorzowie, Szkoła Podstawowa nr 1; Fundacja Magnetoffon; Stowarzyszenie Nigdy Więcej – tu szczególnie Stanisław Czerczak; Stowarzyszenie Twórczych Inicjatyw; Stowarzyszenie Rozwoju Regionalnego „Rozwój” oraz Anna Dębicka, Grzegorz Musiałowicz, Grzegorz Witkowski, Katarzyna Miczał i jeszcze wielu innych.

Jak tłumaczą pomysłodawcy: „Projekt „Mural dla Babci Nonci” oraz wydarzenia towarzyszące, to inicjatywa środowisk miejskich oraz osób działających w sferach: rozwoju tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych, przeciwdziałania dyskryminacji, kultury oraz społecznych. To inicjatywa polsko-romska.

Mural na szkolne ścianie

Autorem muralu określanego jako społeczny, czyli mniejszy niż zwykłe malowidła i wykonanego za mniejsze pieniądze jest gorzowianin Leszek Michta, który ma na koncie także i inne malowidła w przestrzeni miejskiej. Pojawi się on na ścianie Szkoły Podstawowej nr 1, czyli miejsca, które niejako sąsiaduje z domem pani Alfredy Markowskiej oraz miejsca, gdzie ruszyła pierwsza w mieście klasa dla romskich dzieci. Jest on swego rodzaju kontynuacją działań, jakie w ubiegłym roku podjęła Fundacja Klamra w Warszawie. To dzięki właśnie tej fundacji na ścianie Społecznego Gimnazjum Raszyńska w Warszawie pojawiła się postać Babci Nońci. Zaprojektował go i namalował wspólnie z uczniami Dariusz Paczkowski, który jest z nami w kontakcie z gorzowskimi pomysłodawcami i tutejszy projekt bardzo wspiera.

Trzy dni romskiego święta

Odsłonięcie muralu jest także przyczynkiem do innych działań propagujących kulturę romską oraz pokazujących, że między Romami i Polakami mogą panować i panują dobre stosunki sąsiedzkie. I tak 29 maja, w poniedziałek, odbędzie się „Spacer szlakiem gorzowskich Romów”. Pojdą na niego uczniowie gorzowskich szkół. Zacznie się o 11.00 na nadwarciańskich łąkach, poprowadzi przez park Wiosny Ludów, Wojewódzką i Miejska Bibliotekę Publiczną, dom, w którym mieszkała Papusza, czyli Bronisława Wajs, pierwsza na świecie romska poetka. Dalej spacerowicze pójdą przez Amfiteatr, gdzie już jest romski mural do Kwadratu.

Natomiast we wtorek w siedzibie Lubuskiego Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej ul. Przemysłowa 53 odbędą się warsztaty antydyskryminacyjne „Inny w mieście”. Poprowadzi je Stanisław Czerczak, a w programie między innymi fragmenty filmu o Alfredzie Markowskiej pt. „Puri Daj” w reżyserii Agnieszki Arnold.

Kulminacją będzie samo odsłonięcie muralu, które zaplanowano na środę na 18.30. Towarzyszyć mu będzie Romska Biesiada na Kwadracie. Będzie taniec, śpiew, ognisko, cygański bigos i pieczona kiełbaska. A gwiazdą wieczoru będzie Katijusha Kozubek oraz Zespół Romani Cierheń.

roch