2013-05-29, Mija dzień
W dniu 29 maja, pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego, odbyła się uroczystość uczczenia członków misji pokojowych ONZ, którzy polegli na służbie niosąc pomoc innemu człowiekowi.
Podczas spotkania przy pomniku Józefa Piłsudskiego, byli żołnierze „błękitnych beretów” przypomnieli historię powstania święta, opowiedzieli o miejscach, w których można spotkać żołnierzy ONZ-u oraz o swoich historiach podczas misji pokojowych na całym świecie. Delegacje szkół, władz miasta i województwa, organizacji kombatanckich złożyły wiązanki kwiatów i oddali minutą ciszy hołd żołnierzom, którzy własną krwią okupili wolność innych ludzi.
MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ UCZESTNIKÓW MISJI POKOJOWYCH ONZ
Został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych rezolucją w 2002 roku i obchodzony na całym Świecie 29 maja każdego roku.
Również w Polsce Parlament RP uchwalił Ustawę o weteranach działań poza granicami państwa, która weszła w życie 1 kwietnia 2012 roku.
W okresie międzywojennym mianem weteranów określano uczestników powstań styczniowego i listopadowego. Pierwszy akt prawny ich dotyczący wydany został przez Józefa Piłsudskiego w dniu 21 stycznia 1919 roku oraz następny już w dniu 2 sierpnia 1919 roku ustanawiający stałą pensję dla weteranów powstań 1831 i 1863 roku. 19 grudnia 1919 roku uprawnienia zostały także rozszerzone na uczestników Wiosny Ludów.
W tym czasie, w celu uzyskania statusu weterana należało złożyć stosowne oświadczenie. Z biegiem lat określenie „weteran” - zaczęło też dotyczyć uczestników walk o niepodległość Rzeczypospolitej, prowadzonych na początku XX wieku. Należeli do nich między innymi: legioniści, obrońcy Lwowa, powstańcy wielkopolscy, powstańcy śląscy i ochotnicy z Wileńszczyzny. Po drugiej wojnie światowej - słowo "weterani" zaczęło odnosić się do żołnierzy - uczestników II wojny światowej, których nazywano także „kombatantami”.
Po 11 września 2001 roku Wojsko Polskie zaangażowało się w walki z terroryzmem w Iraku i Afganistanie, co przyniosło „dużą daninę krwi” - zarówno w poległych jak i rannych żołnierzach. Dlatego też w celu ich uhonorowania oraz pomocy rannym żołnierzom powstała ustawa o weteranach działań poza granicami państwa.
Zgodnie z nią, weteranem może być osoba, która brała udział w działaniach poza granicami państwa w ramach misji pokojowej lub stabilizacyjnej, kontyngentu policyjnego, kontyngentu Straży Granicznej, zadań ochronnych Biura Ochrony Rządu lub zapewniania bezpieczeństwa państwa.
Dzień Weterana Działań Poza Granicami Państwa jest świętem wszystkich żołnierzy, funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i innych służb naszego Państwa, którzy uczestniczyli, uczestniczą w działaniach poza granicami Rzeczpospolitej.
Jest to także święto rodzin weteranów, wdów i sierot po poległych.
Cele stowarzyszenia kombatantów misji pokojowych ONZ
Misje pokojowe Polaków od 1953 roku
Pierwszy udział Polaków w misjach międzynarodowych datuje się od roku 1953, gdy rząd PRL wysłał swych obserwatorów do Korei. 27 lipca 1953 roku podpisano traktat pokojowy w Panmundżonie, Polacy weszli w skład dwóch międzynarodowych komisji nadzorujących rozejm. W tych komisjach służyło łącznie ponad 1000 Polaków.
Prawie 40 lat temu, pierwsze polskie jednostki wojskowe wzięły udział w operacji pokojowej w ramach ONZ na półwyspie Synaj. Misja otrzymała nazwę UNEF II. Od tego czasu Polska jest jednym z wiodących państw, jeśli chodzi o udział w wojskowych misjach pokojowych.
Z byłego Garnizonu Gorzowskiego tj 4 Łużyckiej Brygady Saperów oraz 12 Kołobrzeskiego Pułku Zmechanizowanego, w Misjach Pokojowych ONZ uczestniczyło kilkudziesięciu żołnierzy i pracowników Wojska i innych służb mundurowych. Głównie w Egipcie Syrii, Libanie i Bośni.
Początkowo polskie kontyngenty wojskowe specjalizowały się w zadaniach logistycznych. Pierwszym z nich był UNEF II na półwyspie Synaj, który przebywał tam od listopada 1973 do stycznia 1980 w ilości od 822 do 1026 żołnierzy. Kontyngent ten zapewniał zaplecze logistyczne w szerokim zakresie. Polski Szpital Polowy był odpowiedzialny za zabezpieczenie medyczne. Jednostka logistyczna zajmowała się zapewnieniem wody pitnej i żywności wszystkim kontyngentom, a mniejsza jednostka inżynieryjna za rozminowywanie terenu. Do dziś, ponad 70 tys. polskich żołnierzy brało udział w 58 pokojowych i humanitarnych misjach ustanowionych oraz organizowanych przez różne międzynarodowe organizacje, głównie ONZ.
Ponad 900 naszych żołnierzy i pracowników cywilnych służy w 9-ciu misjach pokojowych na całym świecie, a Polska jest obecnie jednym z największych „udziałowców” w misjach pokojowych ONZ.
Tak długi staż misyjny i nabyte doświadczenia sprawiły, że Polska jest chętnie widziana wszędzie tam gdzie istnieje potrzeba wysłania żołnierzy w błękitnych beretach.
Marian Nowacki
Sekretarz gorzowskiej organizacji kombatantów misji pokojowych ONZ na świecie
Miejski Ośrodek Sztuki w Gorzowie, który sprawuje opiekę nad znaną rzeźbą Janusza, skontaktował się z autorkami i to one uznały, że rzeźba powinna trafić do ich pracowni na odświeżenie.