Impulsy rozwojowe dla krajowej gospodarki

2017-09-21, Mija dzień

Specjalne Strefy Ekonomiczne funkcjonują w Polsce już ponad dwie dekady. Powstały po to, by pobudzić inwestycje i zlikwidować wysokie bezrobocie strukturalne, które w niektórych rejonach kraju sięgało w połowie lat 90. nawet 40 procent.

Obecnie w Polsce działa czternaście SSE i stanowią one istotny element relacji z inwestorem. Jedną z najbardziej dynamicznie się rozwijających stref jest Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, który w tym roku osiąga najlepsze wyniki ekonomiczne w swoje dotychczasowej historii.

W oczekiwaniu na gospodarczy przełom

Niemniej, wraz z upływem lat działalności SSE, nie dostosowano przyjętych założeń ich oddziaływania do zmieniających się potrzeb i wyzwań ekonomicznych. Brak wydłużenia ich funkcjonowania (według obecnej ustawy mają działać do 2026 roku) spowodowałby gwałtowne ograniczenie inwestycji w najbliższych latach. Obecnie instrument ten jest mniej atrakcyjny, bo daje dziewięcioletnie zwolnienia, zwłaszcza w porównaniu do innych krajów, gdzie zwolnienie standardowo trwa przynajmniej dziesięć lat.

Zidentyfikowanie nieefektywnych procesów i ich szybka optymalizacja doprowadziła do wdrożenia nowej koncepcji wspierania inwestycji w ramach instrumentu zwolnień podatkowych tak, by korzystnie wpłynąć na rozwój gospodarczy Polski poprzez stymulowanie wysokojakościowych inwestycji.

Instrument zwolnień podatkowych dostępny będzie dla nowych inwestycji spełniających kryteria ilościowe rozumiane jako nakłady inwestycyjne oraz kryteria jakościowe zgodne z Strategią na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Szczególnie cenione będą takie inwestycje, które mają pozytywne przełożenie na rozwój gospodarczy kraju i regionu m.in. poprzez transfer know-how oraz zapewnienie korzystnych warunków dla pracowników.

- To co dziś proponujemy nie jest drobną korektą, tylko prawdziwym prorozwojowym przełomem w dotychczasowej polityce gospodarczej Polski – mówi wicepremier, minister rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki. - Każda gmina bez względu na wielkość i swój charakter, każdy kilometr z ponad 312 tysięcy kilometrów kwadratowych Polski, może stać się atrakcyjną strefą inwestycyjną. Tego oczekiwali od nas polscy przedsiębiorcy, polscy inwestorzy oraz polscy samorządowcy i z myślą głównie o nich przygotowaliśmy prezentowane rozwiązanie systemowe – podkreśla i zaraz dodaje, że preferencje podatkowe będą uzależnione od trzech podstawowych, a zarazem jasnych i czytelnych kwestii: lokalizacji inwestycji, charakteru inwestycji i jakości tworzonych miejsc pracy.

- W moim przekonaniu, niniejsza propozycja jest też przykładem tego, w jaki sposób poważne, nowoczesne i przedsiębiorcze państwo może tworzyć impulsy rozwojowe służące całej krajowej gospodarce – tłumaczy premier Morawiecki.

Nowe kryteria dostępu

Najważniejsze założenia w projektowanej nowej ustawie idą w kierunku budowy nowoczesnego standardu obsługi inwestora, czym zajmą się spółki zarządzające. Spółki odegrają nową, wzmocnioną rolę w przyciąganiu inwestycji oraz będą zarządzały nowym instrumentem zawartym w ustawie. Będą głównym punktem kontaktu w regionie w ramach systemu obsługi inwestora, a także regionalnym koordynatorem udzielania pomocy publicznej w obszarze instrumentu zwolnień podatkowych i dotacji rządowych.

Spółki, będące centrum wiedzy dla inwestora, będą działały w ramach rejonizacji opartej o powiaty określone w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy. Każda z nich będzie miała przydzielone powiaty, na obszarze których będzie mogła prowadzić działalność. Jeden punkt kontaktu dla inwestora będzie stanowił kompleksową usługę, a także istotną pomoc w eliminacji barier inwestycyjnych, choćby w obszarze skrócenia czasu procedur.

Następnym ważnym krokiem ma być odejście od ograniczeń terytorialnych. W nowej koncepcji zachęty podatkowe będą dostępne na całym terytorium Polski, ale z zachowaniem zasad dotyczących przeznaczenia terenu. Dzięki temu zlikwidowana zostanie długotrwała i obciążająca przedsiębiorcę procedura zmiany granic specjalnych stref ekonomicznych. Do tej pory obszar objęty wsparciem wynosił 25 tys. ha, czyli 0,08% powierzchni kraju, co powodowało ograniczenia w dostępie do wartościowych terenów inwestycyjnych. Po zmianie, wykorzystany zostanie potencjał całego kraju, co jest szczególnie ważne dla dużych inwestycji.

Trzecim elementem mają być tzw. inwestycje z jakością, zrównoważony rozwój i nowe kryteria dostępu. Instrument zwolnień podatkowych będzie dostępny dla nowych inwestycji, które zgodnie z definicją Komisji Europejskiej obejmują utworzenie nowego zakładu produkcyjnego oraz reinwestycję. Do tej pory były to tylko kryteria ilościowe. Z nową ustawą inwestor będzie musiał spełnić zarówno kryteria ilościowe, jak i przede wszystkim jakościowe, które dopasowane będą do warunków konkretnej lokalizacji. Inwestycje będą musiały spełnić kilka innych kryteriów. Ważnym przykładowo elementem będzie rozwój naukowy oraz klastry sektorowe. Dodatkowe punkty będą przyznawane za wsparcie dla mikro, małej i średniej przedsiębiorczości, a także za wsparcie średnich i małych miast oraz wsi. Niemniej istotny ma być rozwój zasobów ludzkich.

Koniec z datami granicznymi

Zostanie ponadto wyznaczony okres korzystania ze zwolnienia podatkowego i wprowadzona przejrzysta zasada – im wyższa intensywność pomocy publicznej w województwie dozwolona przez Unie Europejską, tym dłuższy okres zwolnienia. Decyzja o wsparciu inwestycji wydawana będzie na czas określony od 10 do 15 lat. Do czasu wygaśnięcia aktualnej ustawy do 2026 roku okres ten może być wydłużony o 5 lat w przypadku inwestycji na terenach obecnie objętych statusem SSE. Podkreślić należy, że dla dotychczas działających inwestycji pozostaną niezmienne warunki.

W wyniku zakładanych zmian Polska ma poprawić konkurencyjność w stosunku do innych krajów z regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Zróżnicowanie kryteriów pod kątem jakości, jakiego nie ma w innych krajach V4, pozwoli na skoncentrowaniu oferty na inwestycjach wnoszących najwyższą wartość dodaną dla polskiej gospodarki.

Na podstawie materiałów Ministerstwa Rozwoju