O ratunek dla cmentarza świętokrzyskiego tu chodzi

2017-11-03, Mija dzień

Od kilku lat piszemy na tych łamach o pogarszającym się z roku na rok stanie najstarszej gorzowskiej nekropolii znajdującej się przy ul. Warszawskiej. Ten zabytkowy cmentarz wymaga pilnych o kosztownych działań, których nie jest wstanie udźwignąć zawiadująca nim parafia, a i miasto w obecnym stanie prawnym nie bardzo może. Oto pismo w tej sprawie przewodniczącego rady miasta Sebastiana Pieńkowskiego do wojewody Władysława Dajczaka.

RADA MIASTA

GORZOWA WLKP.

Gorzów Wielkopolski, 03 listopada 2017 r.

Pan

Władysław Dajczak

Wojewoda Lubuski

W historii każdego narodu ważną rolę odgrywają nekropolie - cmentarze o szczególnej wartości. Do nich, bez wątpienia, należy cmentarz Świętokrzyski przy ul. Warszawskiej, cenny w historii Gorzowa Wielkopolskiego, założony w połowie XIX wieku przez gminę katolicką przy kościele parafialnym p.w. Podwyższenia Krzyża Św.

Ze względu na swoje walory historyczne, wiele cennych nagrobków oraz zachowany układ przestrzenny o charakterze parkowym, cmentarz został wpisany decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 9 września 1991 r. do rejestru zabytków.

Obecnie obowiązujące przepisy prawa odsyłające do Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 25 sierpnia 1959 r. w sprawie określenia, jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze (Dz.U. z 1959, nr 52, poz. 315), nie zezwalają na otwarcie cmentarza i wznowienia pochówków, tak by gospodarz cmentarza mógł go utrzymać i przeprowadzić prace renowacyjne. Zgodnie z rozporządzeniem:

· teren cmentarza powinien być lokalizowany w sposób wykluczający możliwość wywierania szkodliwego wpływu na otoczenie, położony na krańcu miasta lub osiedla, w izolacji od zabudowań, w miarę możliwości na wzniesieniu.

· odległość granicy cmentarza od zabudowań mieszkalnych, od zakładów produkujących artykuły żywności, zakładów żywienia zbiorowego bądź zakładów przechowujących artykuły żywności oraz studzien, źródeł i strumieni, służących do czerpania wody do picia i potrzeb gospodarczych, powinna wynosić co najmniej 150 m, odległość ta może być zmniejszona do 50 m pod warunkiem, że teren w granicach od 50 do 150 m odległości od cmentarza posiada sieć wodociągową i wszystkie budynki korzystające z wody są do tej sieci podłączone.

· odległość od granicy cmentarza ujęć wody o charakterze zbiorników wodnych, służących jako źródło zaopatrzenia sieci wodociągowej w wodę do picia i potrzeb gospodarczych, nie może być mniejsza niż 500 m.

Po dokonaniu analizy w odniesieniu do terenu cmentarza parafialnego przy ul. Warszawskiej stwierdzono, co następuje. Wszystkie budynki położone w sąsiedztwie cmentarza podłączone są do sieci wodociągowej, stąd można rozpatrywać zabudowę w granicach 50-ciu metrów od terenu cmentarza. Po zamknięciu cmentarza przy ul. Warszawskiej w 1962 r., na terenie położonym po wschodniej stronie ulicy Głowackiego powstały jednorodzinne budynki mieszkalne w zabudowie szeregowej. Dwa szeregi budynków zostały zlokalizowane w odległości mniejszej, niż wymagane przepisami 50m (od 34 do 42m). Budynki położone przy ul. Warszawskiej również zlokalizowane są bliżej niż wymagane 50 m - w odległości 7 m, 30 m od granicy cmentarza. W jednym z budynków jednorodzinnych przy ul. Głowackiego znajduje się cukiernia - zakład produkujący żywność - zlokalizowany w odległości mniejszej niż 50 m - ok. 43 m od granicy cmentarza. W bezpośrednim sąsiedztwie zlokalizowane są dwa przedszkola (żywienie zbiorowe): w odległości 4 m i 40 m od granic cmentarza.

Z mojej inicjatywy odbyły się na dwa spotkania robocze w urzędzie miasta, gdzie zaprosiłem wszystkie służby mogące wnieść wiedzę w rozwiązanie problemu utrzymania i renowacji cmentarza tj. przedstawicieli Prezydenta Miasta, radnych, przedstawicieli służb sanitarnych oraz pana przedstawiciela w osobie p. Romana Sondeja.

Wcześniej przez kilka lat z inicjatywy radnych Prawa i Sprawiedliwości przed świętem Wszystkich Świętych cmentarz był sprzątany społecznie. Jednak taki stan rzeczy nie może trwać, ponieważ nie naprawia trwale sytuacji.

Dlatego zwracam się z uprzejmą prośbą o podjęcie pilnych działań zmierzających do zmiany przepisów obowiązujących (Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych) i innych, co umożliwi ustalenie lokalizacji celu publicznego dla inwestycji, której przedmiotem jest lokalizacja kolumbarium i urnowych kwater grzebalnych na terenie zamkniętego cmentarza parafialnego (działka nr 1552) przy ul. Warszawskiej w Gorzowie Wielkopolskim. Niezbędne jest także podjęcie bardzo pilnych działań zmierzających do dofinansowania z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa oraz Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków prac restauratorskich i konserwatorskich na zabytkowej nekropolii.

Zwracam się również z prośbą o rezerwę środków finansowych w budżecie jednostek Panu podległych na rok 2018 tak, by rozpocząć proces renowacji nagrobków zasłużonych dla Polski obywateli leżących na naszej gorzowskiej ziemi. Przypomnę, że poprzedni rząd Po-PSL nie zrobił nic w tej materii. Dlatego liczę, że rząd Prawa i Sprawiedliwości wspomoże renowację tego zabytkowego cmentarza.

Po zmianie obowiązujących przepisów ze swej strony deklaruję przystąpienie do prac nad zmianą planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru cmentarza parafialnego przy ul. Warszawskiej.

Podjęcie wspólnych działań doprowadzi do otwarcia cmentarza i pokazania odrestaurowanego i w pełni blasku, mieszkańcom naszego miasta.

Z POWAŻANIEM

Przewodniczący Rady Miasta Gorzowa Wlkp.

Sebastian Pieńkowski

Załączniki:

informacje na temat stanu prawnego cmentarza.

Do wiadomości:

1. Bp Tadeusz Lityński Biskup Zielonogórsko- Gorzowski

2. Jacek Wójcicki Prezydent Miasta Gorzowa Wielkopolskiego

3. ks. Prałat Rafał Zięciak Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego