Uwaga na udar, lepiej zapobiegać niż leczyć

2018-06-27, Mija dzień

Oprócz zawału serca, udar mózgu jest jednym z najczęściej występujących ciężkich powikłań układu krążenia. Dochodzi do niego, gdy zaburzeniu ulega funkcjonowanie naczyń krwionośnych dostarczających krew do mózgu.

W Polsce każdego roku udar rozpoznaje się u ponad 60 tys. osób. Około 40% z nich umiera. Udar jest też najczęstszą przyczyną inwalidztwa ludzi po 40. roku życia. Przyczynom występowania udarów i sposobom rozpoznawania choroby poświęcone było czerwcowe spotkanie w ramach Wszechnicy Zdrowia.

- Czym jest udar mózgu? W większości przypadków jest spowodowany skrzepem krwi lub zatorem tętniczym. Czasem (w niewiele ponad 10% przypadków) wywołuje go pęknięcie naczyń krwionośnych – wyjaśniał lek. Paweł Dura, neurolog z Wielospecjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Gorzowie Wlkp. – Jego objawami są trudności w mówieniu, wykrzywiona twarz, paraliż lub drętwienie kończyn (zwłaszcza tylko po jednej stronie ciała), osłabione czucie, zaburzenia widzenia czy zawroty głowy.

Na szczęście niektórym skutkom udaru można skutecznie zapobiec. Trzeba tylko wiedzieć jak. W tym przypadku (w leczeniu i odwracaniu skutków choroby) najważniejszy jest czas. Szybka reakcja i podjęcie natychmiastowej terapii pozwala przywrócić sprawność fizyczną, uniknąć śmierci lub trwałego inwalidztwa.

Wśród czynników ryzyka lekarze wymieniają: wiek (ryzyko wystąpienia udaru wzrasta powyżej 55. roku życia), płeć (do udarów częściej dochodzi u mężczyzn), czynniki genetyczne, inne współistniejące choroby (np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze), brak aktywności fizycznej, nadmierne spożywanie alkoholu, wysoki poziom cholesterolu czy pochodzenie etniczne. Ryzyko wystąpienia objawów udaru zwiększa także hormonalna terapia zastępcza.

Zapobieganie udarom wbrew pozorom jest proste. Wystarczy unikać stresu, regularnie wykonywać badania ciśnienia krwi (i utrzymywać je w normie), prawidłowo się odżywiać, kontrolować poziom glukozy we krwi i być aktywnym fizycznie. Kluczem do sukcesu jest jednak samodyscyplina i systematyczność.

Podczas czerwcowego spotkania w ramach Wszechnicy Zdrowia jego uczestnicy dowiedzieli się też jak rozpoznać udar mózgu.

- Wystarczy zrobić prosty test F.A.S.T. (od angielskich słów: Face, Arm, Speach, Time) – wyjaśniał dr Dura. - F jak face, czyli twarz. W przypadku podejrzenia udaru należy poprosić chorego o uśmiechniecie się, jeśli któryś z kącików ust opada może to świadczyć o udarze. A jak arm, czyli ramię (ręka) - chorego trzeba poprosić o zamknięcie oczu i wyciągnięcie kończyn górnych do przodu wnętrzem dłoni do góry. Jeśli jedno ramię będzie niżej lub będzie opadać, może to sugerować udar. S jak speach, czyli mowa. Należy poprosić chorego o wypowiedzenie prostego zdania. O udarze może świadczyć bełkotliwa mowa lub problem z powtórzeniem zdania. I na koniec T jak time, czyli czas. Jeżeli zaobserwujemy którykolwiek z wcześniej wymienionych objawów należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Nie wieźcie Państwo chorego do szpitala swoim samochodem. Pamiętajcie, że niektóre leki, które mogą odwrócić skutki udaru można podać pacjentowi już w karetce.

A.W.