2018-08-28, Mija dzień
W środę 29 sierpnia br. o godz.12.00 u zbiegu ulic Spichrzowej i Zaułek zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa, mająca uczcić pamięć społeczności żydowskiej i istnienie w naszym mieście synagogi. W uroczystości wezmą udział prezydent miasta Gorzowa Jacek Wójciki, Monika Krawczyk - dyrektor Fundacji Dziedzictwa Żydowskiego w Warszawie i Alicja Kobus - przewodnicząca Gminy Żydowskiej w Poznaniu.
Tablica to efekt ugody; Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP zrzeka się w niej roszczeń wobec nieruchomości, na których przed II wojną światową znajdowały się synagoga oraz budynek domu gminnego (Zarządu Gminy Synagogalnej) w zamian za wniesienie – na koszt Miasta – tablicy upamiętniającej żydowskich mieszkańców Landsberga.
Synagoga została wybudowana w 1854 roku, pożar objął cały budynek podczas tzw. Nocy Kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 roku. Obecnie stoi tam budynek wielorodzinny zarządzany przez Spółdzielnię Mieszkaniową „Włókno”.
z
z
Oto, uzgodniona przez ZGWŻ i przedstawicieli Miasta Gorzowa Wielkopolskiego, treść tablicy:
Pamięci żydowskich mieszkańców Landsberga
Żydzi mieszkali w Landsbergu od XIV w. przyczyniając się do rozwoju miasta.
W Landsbergu znajdowała się synagoga oraz dom gminny tzw. kahał.
Synagoga wybudowana w 1854 r. została spalona podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 r. przez niemieckie nazistowskie bojówki.
Po 1942 r. ostatni landsberscy Żydzi zostali deportowani przez Niemców do gett i obozów zagłady. Przeżyli tylko nieliczni.
Pamięć o nich jest błogosławieństwem.
Jest tam również tekst w jezyku hebrajskim, który w pełnej wersji oznacza dosłownie Niech ich dusze będą związane w węzeł życia, co jest tradycyjną inskrypcją nagrobną spotykaną na cmentarzach żydowskich - zazwyczaj w wersji skróconej do samych inicjałów, podobnie jak w tym przypadku.
Na tablicy zostanie umieszczony herb Gorzowa Wielkopolskiego oraz rok (w dwóch kalendarzach) jej odsłonięcia – 2018 i 5778.
Pożar w 1938 roku landsberskiej synagogi opisała Christa Wolf w powieści Wzorce dzieciństwa (Kindheitsmuster).
Dariusz Wieczorek
Wydział Promocji i Informacji UM
Robert
Borowy
Już 2 maja, w Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, Gorzów ponownie zamieni się w morze biało-czerwonych barw.
Pojawią się rowerzyści i... utrudnienia
Czas na załatwienie sprawy może się wydłużyć
AKTUALIZACJA! Zaginiony nastolatek jest cały i zdrowy!
Przewidziana jest sesja pytań i odpowiedzi
Radosnych Świąt Wielkanocnych!
Zaplanowano jeszcze trzy tury wykładów
Uwaga rodzice. Ruszają zapisy do żłobków
Będzie również przewidziany czas na pytania
Zajęcia dedykowane są różnym grupom wiekowym
