Dopiero oczyszczone ścieki płyną do rzeki

2019-07-30, Mija dzień

Posiadanie biologicznej oczyszczalni nieczystości ciekłych jest bardzo korzystne, daje bowiem gwarancje odprowadzania do rzeki ścieków oczyszczonych, o parametrach przyjaznych środowisku.

Gorzowska Oczyszczalnia Ścieków, w skrócie „GOŚ-ka”, zapewnia odbiór ścieków systemem kanalizacji grawitacyjnej i pompowej oraz ścieków dowożonych z całej aglomeracji obejmującej miasto Gorzów i większą część sąsiednich gmin skupionych w Związku Celowym Gmin MG-6.

- Aktualnie odprowadzamy ścieki oczyszczone o jakości zgodnej z obowiązującymi przepisami oraz pozwoleniem wodnoprawnym. Ścieki oczyszczone, które wyglądają zupełnie jak woda odprowadzane są do Warty. Ich skład chemiczny nie oddziaływuje niekorzystnie na skład fizykochemiczny wody w Warcie – mówi nam Bogusław Andrzejczak, prezes PWiK.

Oprócz podstawowego zadania Gorzowskiej Oczyszczalni Ścieków, jakim jest oczyszczanie ścieków, nieodłączną częścią procesu technologicznego jest gospodarka osadowa. Jak już wcześniej wspomnieliśmy, doprowadzenie ścieków do stanu zbliżonego do „wody” wiąże się z pozostawieniem w Oczyszczalni odpadu, którego jest tym więcej, im bardziej ścieki są zanieczyszczone. Oczyszczalnia dobowo przyjmuje około 19 tys. m³ ścieków na dobę, z czego osady (osad surowy po osadniku wstępnym oraz osad nadmierny powstający w wyniku procesów biologicznych) odebrane ze ścieków podczas ich oczyszczania to około 200 m³ osadów o uwodnieniu około 95%. Uwodniony osad trafia do dużych reaktorów zwanych zamkniętymi komorami fermentacyjnymi, w których cały czas jest mieszany i utrzymywany w stałej temperaturze około 38-40 stopni Celsjusza.

Zamknięte komory fermentacyjne

W komorach tych, odbywa się proces fermentacji, podobny do np. fermentacji wina – z tym, że podczas fermentacji wina wydziela się głównie dwutlenek węgla, a w fermentacji osadów biogaz, który składem zbliżony jest do gazu ziemnego (wartość opałowa biogazu jest w granicach 23000 do 25000 kJ/Nm³, a zawartość metanu waha się od 60 do 65% objętości). Produkowany biogaz wykorzystywany jest w całości na potrzeby własne gospodarki cieplnej i energetycznej „GOŚ-ki”. Biogaz wykorzystywany jest w procesie spalania w kotłowni technologicznej (dwa kotły o łącznej moc 1,2 MW) oraz w procesie kogeneracji (moc elektryczna każdego z dwóch kogeneratorów, to 340kW/h i cieplna 380 kW/h). Określenie kogeneracja oznacza jednoczesne wytwarzanie dwóch rodzajów energii: energii elektrycznej i cieplnej.

- Energia elektryczna oraz ciepło służą Oczyszczalni – mówi Radosław Kasperski, kierownik oczyszczalni. – Prąd ze ścieków w Gorzowie produkowany jest już od 2008 roku. Spalinowy silnik połączony z prądnicą wytwarza prąd, a przy tym emituje ciepło, które przechwycone przez specjalną instalację staje się ciepłem użytkowym. Gdy temperatury powietrza nie spadają poniżej +5°C ciepło odpadowe z układu kogeneracji wystarcza do ogrzania wszystkich obiektów socjalnych i technologicznych, czyli również reaktorów fermentacyjnych. Od jesieni do wiosny kogenerację wspierają kotły technologiczne, które są nastawione wyłącznie na produkcję ciepła użytkowego – wyjaśnia.

Kogenerator MB 3042 L5 pracuje na biogazie wytwarzanym w procesie fermentacji metanowej

W zależności od pory roku oraz dobowej produkcji biogazu, układ kogeneracji w Oczyszczalni może pokryć 20-40% zapotrzebowania na energię elektryczną oraz 30-100% na ciepło w stosunku do całkowitych potrzeb obiektu. Jest to zielona energia wytworzona z biomasy (biogazu).

Układ kogeneracji wytworzył w latach 2016-2018 następująca ilość energii elektrycznej:

w 2016 roku – 1.561.631 kWh,
w 2016 roku – 1.779.530 kWh,
w 2018 roku – 2.104.336 kWh,

Oznacza to, że dzięki dobrze prowadzonemu procesowi technologicznemu w Gorzowskiej Oczyszczalni Ścieków, w wyniku fermentacji uzyskuje się nie tylko efekt ekologiczny, ale także duże oszczędności energii elektrycznej. 100% zapotrzebowania całej Oczyszczalni Ścieków na energię cieplną i ok. 30%-50% zapotrzebowania chwilowego na energię elektryczną, udowadnia, że opłaca się wykorzystywać energetycznie biogaz ponieważ oprócz obowiązku oczyszczania ścieków przynosi to wymierne korzyści całemu Przedsiębiorstwu, w postaci spełnienia efektu ekologicznego oraz poprawy efektywności energetycznej.

Wróćmy jednak do osadów. Jak opowiada nam Radosław Kasperski, przefermentowany osad, który „oddał” już biogaz i został zmineralizowany, aby stał się odwodnionym depozytem, czyli osadem, musi zostać poddany procesowi technologicznemu nazywanemu odwirowaniem.

- Odbywa się to na dwóch wirówkach dekantacyjnych, w których wykorzystuje się siłę odśrodkową urządzenia i w wyniku dodania do uwodnionych osadów polimerów, czyli związków, które zmniejszają uwodnienie osadów oraz powodują zagęszczenie osadów, powstaje osad odwodniony. Charakteryzuje się on 21-23% zawartością suchej masy. Taki osad poddajemy higienizacji wapnem, co skutecznie niszczy mogące wystąpić w osadzie drobnoustroje oraz eliminuje nieprzyjemne zapachy. Po tym zabiegu osady są w pełni bezpieczne biologicznie – tłumaczy.

Przefermentowane i odwodnione osady ściekowe gotowe do zastosowania na polach do celów niespożywczych

Dziennie w Oczyszczalni produkuje się około 40 ton odwodnionych osadów. Depozyt od wielu lat, jako pełnowartościowy nawóz, oddawany jest środowisku tzn. przekazywany do rolniczego lub przyrodniczego wykorzystania jednak do celów niespożywczych. Kosztuje to przedsiębiorstwo około miliona złotych rocznie.

Osady są produktem naturalnym o dużej zawartości substancji organicznej, azotu, fosforu, mikro i makro elementów, co sprawia, że są wartościowymi nawozami wpływającymi na prawidłowy wzrost roślin. Przed zastosowaniem na gruntach, osady zgodnie z Ustawą o odpadach, co dwa miesiące poddawane są badaniom w akredytowanych laboratoriach pod kątem zawartości drobnoustrojów chorobotwórczych, metali ciężkich oraz takich parametrów jak odczyn, sucha masa, substancje organiczne, azot, fosfor, wapń, magnez. Każdorazowe zastosowanie osadów na gruntach musi być prowadzone zgodnie z obowiązującym prawem.

Pisząc ten artykuł mieliśmy na celu przybliżenie szerokiej działalności, jaką prowadzi Gorzowska Oczyszczalnia Ścieków. Wytwarzany jest już biogaz, z którego ekologiczną metodą generowane jest ciepło i energia elektryczna. Produkowany jest ponadto pełnowartościowy osad, na którym od wielu lat rolnicy skutecznie prowadzą uprawę roślin (np. energetycznych).

(r)

Fot. PWiK