2015-09-30, Kalendarium
Zdarzyło się:
1321 r. – miasto Gorzów uzyskało zezwolenie na poszerzenie swych umocnień poprzez włączenie do nich książęcego zamku; do końca 1325 r. ceglano-kamienne mury z 32 basztami i 2 bramami zastąpiły palisadę.
1760 r. – ks. generał Nikołaj Iwanowicz Sałtykow (1736-1816), dowódca wojsk rosyjskich w Polsce, założył kwaterę w Gorzowie (wojna 7-letnia); była to pierwsza rosyjska okupacja miasta.
1855 r. (160 lat) – na Przedmieściu Młyńskim w Gorzowie uruchomiony został zakład opiekuńczy nad chorymi, biednymi i zniedołężniałymi [Hospital]; funkcjonował on do 1935 r., posiadając także jedną izbę szpitalną; budynek tego szpitala, wzniesionego na wprost wylotu ul. Dworcowej, został rozebrany w 1937 r.; obecnie stoi tam pomnik Mickiewicza.
1895 r. (120 lat) – 4. dywizjon 18. Pułku Artylerii Polowej obsadził nowo zbudowane koszary przy ul. Mieszka I 33-34, obecnie siedziba Sądu Okręgowego.
1905 r. (110 lat) – wmurowano kamień węgielny pod budowę obecnego kościoła św. Krzyża w Gorzowie.
1910 r. (105 lat) – na trasie Gorzów-Kostrzyn-Frankfurt uruchomiono wagony silnikowe [Triebwagenverkehers], czyli pierwsze szynobusy.
1915 r. (100 lat) – przybyły z Grudziądza Otto Gerloff objął funkcję pierwszego burmistrza, a od 1916 r. – nadburmistrza Gorzowa; swą funkcję pełnił przez 28 lat.
1945 r. (70 lat) – lek. wet. Helena Jurgielewicz, skierowana w końcu lipca przez Departament Weterynarii Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych do Gorzowa w celu zorganizowania Zakładu dla Produkcji Surowic, Szczepionek i Preparatów Leczniczych, przejęła od sowieckich władz wojskowych budynki Bakteriologisches und Serum Instytut; tak powstał Instytut Weterynaryjny w Gorzowie, poprzednik „Biowetu”.
1945 r. (70 lat) – rozpoczął działalność Szpital Garnizonowy w Gorzowie, który mieścił się przy ul. Walczaka 16.
1950 r. (65 lat) – Edmund Grafka, dyrygent orkiestry kolejarzy, został kapelmistrzem szkolnej orkiestry w Państwowym Liceum Handlowo-Administracyjnym; początek legendarnej orkiestry szkolnej.
1960 r. (55 lat) – nowo powstały Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie pod dyrekcją Zbigniewa Szczerbowskiego rozpoczął próby dwóch sztuk; do zespołu zaangażowano 22 aktorów.
1965 r. (50 lat) – w nowo zbudowany budynku przy ul. Śląskiej 7, narożnik Spokojnej, uruchomiony został UPT Gorzów 7; otwarto tam także Filię nr 5 MBP z wypożyczalnią dla dzieci.
1975 r. (40 lat) – w miejsce Oddziału Ruchowo-Handlowego PKP w Gorzowie powstała Dyrekcja Rejonowa Kolei Państwowych (DRKP) w Gorzowie, która obejmowała obszar d. woj. gorzowskiego i pilskiego i funkcjonowała do 1983 r.; jej dyrektorem był Zdzisław Kiełbik, b. dyrektor ORH.
1975 r. – na zawodach we Wrocławiu Marek Ditrych z AZS Gorzów skoczył o tyczce 4,83 m, ustanawiając rekord okręgu i Gorzowa.
1980 r. (35 lat) – zaplanowane zostało otwarcie salonu „Mody Polskiej” nr 2 przy ul. Dąbrowskiego 26; jeszcze przed uruchomieniem działalność PIH ujawnił nielegalna sprzedaż atrakcyjnych towarów, które fikcyjnie przerzucono do salonu nr 1 przy ul. Chrobrego.
1985 r. (30 lat) – w kinie „Kopernik” odbyła się premiera, a właściwie przedpremierowy pokaz filmu Wojciecha Wójcika „Sam pośród swoich”.
1989 r. – rozpoczął działalność Dom Brata Alberta w Gorzowie; do nowo urządzonego schroniska dla bezdomnych przy ul. Jerzego 23 trafił pierwszy bezdomny.
1990 r. (25 lat) – na podstawie zarządzenia nr 76 wojewody gorzowskiego nastąpił podział GPB „Zachód”, z którego wydzielono zakład FD6 i przekształcono w przedsiębiorstwo Zakład Produkcji Prefabrykatów „Prefadom”; tak powstała Fabryka Domów „Prefadom”.
1990 r. (25 lat) – z powodu prywatyzacji lokalu, po ok. 40 latach działalności zlikwidowana została kolektura Polskiego Monopolu Loteryjnego przy ul. Chrobrego 33, sprzedaż losów przejął „Orbis”.
1999 r. – w Gorzowie utworzono Strefę Ograniczonego Postoju.
2000 r. (15 lat) – bp Adama Dyczkowski konsekrował kościół MB Królowej Polski z czterema kaplicami, w tym kaplicą MB Sybirackiej.
2000 r. (15 lat) – na dwie kolejki przed końcem rozgrywek ligowych gorzowscy żużlowcy zapewnili sobie trzecie miejsce w ekstraklasie; był to ostatni sukces zawodników Stali przed degradacją w 2002 r.
2000 r. (15 lat) – Cech Rzemiosł Różnych zmienił swą nazwę na Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców.
2001 r. – w wyniku eksplozji pyłu aluminiowego w wytwórni Italian Look na terenie Stilonu 8 osób odniosło obrażenia, w tym 7 ciężko; spośród nich zmarło 5 osób.
2003 r. – Wyższa Szkoła Zawodowa w Kamieniu, obecnie w Kostrzynie, zainaugurowała pierwszy rok akademicki.
Urodzili się:
1765 r. (250 lat) – Wilhelm Ferdinand Sturm, b. dyrektor policji w Gorzowie i landrat pow. landsberskiego (1814-1840), zm. w 1847.
1817 r. – Woldemar Nürnberger, ps. Solitaire, syn Josefa Emila (1779-1848), landsberski lekarz, wybitny niem. poeta, nowelista, komediopisarz, zm. w 1869 r.
Zmarli:
1756 r. – gen. mjr David Hans Christoph von Lüderitz (57 l.), szef pułku kirasjerów nr 5, pierwszy komendant pułku dragonów nr 4 (1745-1752), utworzonego z landsberskich dragonów; zginął w bitwie pod Lowosicami.
1974 r. – Wacław Drabowicz (71 l.), nauczyciel j. rosyjskiego, b. kierownik SP. 4 (1956-1957).
1979 r. – Izrael Izydor Goldberg (68 l.), kombatant, pionier ZM „Gorzów” i działacz PPS, ostatni przewodniczący PK PPS w Gorzowie.
1996 r. – hm. Jadwiga Zasadowa (69 l.), członek Szarych Szeregów, pionierka Gorzowa i pierwsza nauczycielka w SP. nr 1, jedna z pierwszych drużynowych w mieście, b. komendant hufca ZHP (1971-1975).
1998 r. – Jan Szczęsny (76 l.), jeden z pionierów stilonowskiej piłki nożnej.
2000 r. (15 lat) – Edmund Mażul (83 l.), cukiernik, założyciel cukierni „Marcello”, jednego z najstarszych prywatnych lokali w mieście.
2006 r. – Stefania Kiełbasiewicz (72 l.), nauczycielka, działacz kultury, redaktor naczelny „Traktu”.
Urodziny obchodzą:
96. – Franciszek Kujawski, pionier miasta, b. dyrektor „Lasu” (1969-1981) i b. radny (1965-1969).
81. – Jan Dołganow, b. sekretarz KM PZPR (1974-1976), b. prezes OW NOT w Gorzowie.
80. – bp Antoni Stankiewicz, b. kapłan gorzowski, b. dziekan Roty Rzymskiej.
78. – Kazimierz Czerniawski, b. działacz podziemnych struktur „Solidarności”.
76. – Bogumił Dolinkiewicz, nauczyciel, b. zast. kierownika (1964-1969) i kierownik SP. nr 10 (1969-1974).
63. – Marek Krawczyński, b. piłkarz Czarnych Witnica i Warty Gorzów (1969-1974) i kapitan Celulozy.
56. – Jerzy Grodek, gorzowski działacz kultury, fraszkopisarz i aforysta, od 1985 r. pracujący na terenie Niemiec.
45. – Brygida Jankiewicz, dyrektor Przedszkola nr 30.
