2020-10-01, Kalendarium
1321 r. – miasto Gorzów uzyskało zezwolenie na poszerzenie swych umocnień poprzez włączenie do nich książęcego zamku; do końca 1325 r. ceglano-kamienne mury z 32 basztami i 2 bramami zastąpiły palisadę.
1760 r. (260 lat temu) – ks. generał Nikołaj Iwanowicz Sałtykow (1736-1816), dowódca wojsk rosyjskich w Polsce, założył kwaterę w Gorzowie; pierwsza rosyjska okupacja miasta (wojna 7-letnia).
1855 r. (165 lat temu) – na Przedmieściu Młyńskim w Gorzowie uruchomiony został zakład opiekuńczy nad chorymi, biednymi i zniedołężniałymi [Hospital]; funkcjonował on do 1935 r., posiadając także jedną izbę szpitalną; budynek tego szpitala, wzniesionego na wprost wylotu ul. Dworcowej, został rozebrany w 1937 r.; obecnie stoi tam pomnik Mickiewicza
1895 r. (125 lat temu)– 4. dywizjon 18. Pułku Artylerii Polowej obsadził nowo zbudowane koszary przy ul. Mieszka I 33-34; po I wojnie światowej, gdy skutkiem demilitaryzacji Niemiec, zniesiony został garnizon, mieściły się tam różne urzędy (skarbowy, katastralny, nadzór budowlany), w 1945 r. były siedzibą NKWD, później mieścił się „Paged”, a od 1957 r. – SP nr 9; w latach 70. XX wieku zorganizowano tam Kuratorium Oświaty i Wychowania, Klub Nauczyciela i Pedagogiczną Bibliotekę Wojewódzką oraz Sąd Wojewódzki, obecnie cały budynek zajmuje Sąd Okręgowy; reszta hal dawnego kompleksu koszarowego, mieszczącego się między Mieszka I i Kosynierów Gdyńskich, należy do różnych firm.
1905 r. (115 lat temu) – wmurowano kamień węgielny pod budowę obecnego kościoła św. Krzyża w Gorzowie.
1910 r. (110 lat temu)–na trasie Gorzów-Kostrzyn-Frankfurt uruchomiono wagony silnikowe [Triebwagenverkehers], czyli pierwsze szynobusy.
1915 r.(105 lat temu) – przybyły z Grudziądza Otto Gerloff objął funkcję pierwszego burmistrza, a od 1916 r. – nadburmistrza Gorzowa; swą funkcję pełnił przez 28 lat.
1923 r. – zniesiona została parafia kalwińska przy Kościele Zgody i połączona z parafią luterańską
1945 r. (75 lat temu)–Wojewódzki Urząd Informacji i Propagandy powołał Wydawnictwo „Ziemia Lubuska”, w celu wydawania tygodnika pod tym tytułem, nowa gazeta, choć numerowana od nowa, miała kontynuować tradycje pierwszego tygodnika „Ziemia Gorzowska”, redakcja mieściła się nadal przy ul. Króla Ducha 31 [= Borowskiego 31], a jej pierwszymi pracownikami byli redaktorzy Józef Szulczyński (1906-1971) i Albin Wietrzykowski(1912-1999), administrator Jan Cieślik, buchalterka Legnowska, pomocnica biurowa Sławińska, woźny Majchrzak; była to pierwsza po wojnie reorganizacja gorzowskiej prasy.
1945 r. (75 lat temu) – lek. wet. Helena Jurgielewicz (1897-1980), skierowana w końcu lipca przez Departament Weterynarii Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych do Gorzowa w celu zorganizowania „Zakładu dla Produkcji Surowic, Szczepionek i Preparatów Leczniczych”, przejęła od sowieckich władz wojskowych budynki „Dr SchreiberBakteriologisches und Serum Instytut” przy ul. Kosynierów Gdyńskich 14; administratorem obiektu został Jan Henryk Burdziąg (1906-1950), fałszywy naukowiec, podający się się za „doktora-inżyniera bakteriologa-chemika”; tak powstał Państwowy Instytut Weterynaryjny (PIW) w Gorzowie, poprzednik „Biowetu”.
1945 r. (75 lat temu)–rozpoczął działalnośćSzpital Garnizonowy w Gorzowie, który mieścił się przy ul. Walczaka 16, pierwszego dnia przejął on 87 chorych z Ruchomego Polowego Szpitala Chirurgicznego nr 9, który znajdował się w likwidacji.
1945 r. (75 lat temu) – Tadeusz Grams (1913-1993) otworzył drogerię „Flora przy ul. Pocztowej 3 [= Wełniany Rynek 3]; była to druga drogeria w mieście, istniała równo 5 lat.
1945 r. (75 lat temu)–mistrz fryzjerski Benedykt Jonas (1915-1958)zawarł umowę na naukę zawodu z Moniką Borowską; była ro druga znana umowa na naukę rzemiosła Gorzowie.
1945 r. (75 lat temu)–„Dom sierot” przy ul.Króla Ducha 37 [= Borowskiego 37] powierzony został siostrom miłosierdzia ze Stowarzyszenia Świętego Wincentego a Paulo; w placówce przebywało ok. 50 sierot.
1950 r.(70 lat temu) –Edmund Grafka (1891-1974), dyrygent orkiestry kolejarzy, został kapelmistrzem szkolnej orkiestry w Państwowym Liceum Handlowo-Administracyjnym; tak powstała legendarna orkiestra szkolna przy Technikum Ekonomicznym.
1960 r. (60 lat temu) – nowo powstały Państwo Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie pod dyrekcją Zbigniewa Szczerbowskiego (1902-1979) rozpoczął próby dwóch sztuk; do zespołu zaangażowano 22 aktorów, byli to: Witold Andrzejewski (1940-2015), Eliza Bortnowska-Peter (1891-1990), Stanisław Buchta († po 1969), Halina Bulik-Kujawska,Ewa Bystydzińska, Joanna Ciemniewska(* 1936), Aleksander Gajdecki (1909-1964), Krystyna Hebda (1937-1995), Lubomir Jabłoński (1904-1965), Manuela Kiernikówna (1923-2014),Tadeusz Kosudarski (1922-1972), Eugeniusz Kujawski(* 1936), Alina Lipnicka (* 1939),Tadeusz Łuczak (1894-1975), Edward Macke (1923-1988), Irena Malkiewicz (1911-2004), Konrad Morawski (1913-1985), Ryszard Ostromęcki-Waldek (1932-2012), Stanisława Radulska (1919-1994?), Izabela Sobańska, Barbara Stesłowicz (* 1936), Bogdan Szymkowski (1909-1984), Wojciech Turowski (1923-1988), Kazimierz Wójcikowski (1912-1990); z grupy tej żyją co najmniej 3 osoby.
1965 r. (55 lat temu)–w nowo zbudowanym budynku przy ul. Śląskiej 7, narożnik Spokojnej, uruchomiony został UPT Gorzów 7; otwarto tam także Filię nr 5 MBPz wypożyczalnią dla dzieci.
1975 r. (45 lat temu)– w miejsce Oddziału Ruchowo-Handlowego PKP w Gorzowie powstała Dyrekcja Rejonowa Kolei Państwowych (DRKP) w Gorzowie, która obejmowała obszar d. woj. gorzowskiego i pilskiego i funkcjonowała do 1983 r.; jej dyrektorem był Zdzisław Kiełbik(1923-2000),b. dyrektor ORH.
1975 r. (45 lat temu)–na zawodach we Wrocławiu Marek Ditrych z AZS Gorzów, dziś nauczyciel w Pionkach, skoczył o tyczce 4,83 m, ustanawiając rekord okręgu i Gorzowa.
1975 r. (45 lat temu) – Zdzisław Linkowski został pierwszym dyrektorem nowo utworzonego Muzeum Okregowego w Gorzowie, którym kierował do 2002, dotychczasowa dyrektor Muzeum Regionalnego Zofia Nowakowskaobjęła stanowisko zastępcy dyrektora.
1980 r. (40 lat temu)–zaplanowane zostało otwarcie drugiego w mieście salonu „Mody Polskiej” nr 2 przy ul. Dąbrowskiego 26; jeszcze przed uruchomieniem działalność PIH ujawniła nielegalną sprzedaż atrakcyjnych towarów, które fikcyjnie przerzucono do salonu nr 1 przy ul. Chrobrego.
1985 r. (35 lat temu)–w kinie „Kopernik” odbyła się premiera, a właściwie przedpremierowy pokaz filmu Wojciecha Wójcika „Sam pośród swoich”; oficjalna premiera datowana jest na 24.01.1986.
1985 r. (35 lat temu)–na boisku Międzyszkolnego Ośrodka Sportu przy ul. Fabrycznej odbył się finał IV turnieju drużyn dziecięcych o „Złotą Piłkę Ziemi Gorzowskiej”; w finale turnieju dziewcząt SP 1 Kostrzyn pokonała ZSG Deszczno, w turnieju chłopców „Inter” Gorzów pokonał „Celulozę” Kostrzyn.
1990 r. (30 lat temu)–na podstawie zarządzenia nr 76 wojewody gorzowskiego nastąpił podział GPB „Zachód”, z którego wydzielono zakład FD6 i przekształcono w przedsiębiorstwo Zakład Produkcji Prefabrykatów „Prefadom”; tak powstała Fabryka Domów „Prefadom”.
1990 r. (30 lat temu)–z powodu prywatyzacji lokalu, po ok. 40 latach działalności zlikwidowana została kolektura Polskiego Monopolu Loteryjnego przy ul. Chrobrego 33, sprzedaż losów przejął „Orbis”.
1995 r. (25 lat temu) – w Teatrze im. Osterwy odbyła się premiera komedii „Sextet o miłości” wg scenariusza i w reżyserii Marka Jędrzejczyka (1965-2019) i Cezarego Żołyńskiego, w scenografii Michała Bejsarowicza i muzyką Andrzeja Benia.
2000 r. (20 lat temu) – bp Adama Dyczkowskikonsekrował kościół MB Królowej Polski z czterema kaplicami, w tym kaplicą MB Sybirackiej
2000 r. (20 lat temu) – na dwie kolejki przed końcem rozgrywek ligowych gorzowscy żużlowcy zapewnili sobie trzecie miejsce w ekstraklasie; był to ostatni sukces zawodników Stali przed degradacją w 2002 r.
2000 r.(20 lat temu) – Cech Rzemiosł Różnych zmienił swą nazwę na Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców.
2017 r. – gorzowska „Stal”, wygrywając w Zielonej Górze z „Falubazem” 46:44, zdobył brązowy medal DMP.
1765 r. (255 lat temu) – Wilhelm Ferdinand Sturm, b. dyrektor policji w Gorzowie i landrat pow. landsberskiego (1814-1840), zm. w 1847.
1974 r. –Wacław Drabowicz (71 l.), nauczyciel j. rosyjskiego, sybirak i pionier gorzowskiej oświaty, b. kierownik SP 6 (1948-1950) i SP 4 (1956-1957).
1996 r. – hm. Jadwiga Zasadowa (69 l.), harcerka Szarych Szeregów, pionierka Gorzowa i pierwsza nauczycielka w SP nr 1, jedna z pierwszych drużynowych w mieście, b. komendantka hufca ZHP (1971-1975).
1998 r. –Jan Szczęsny (76 l.), jeden z pionierów stilonowskiej piłki nożnej.
2000 r. (20 lat temu) – Edmund Mażul (83 l.), cukiernik, założyciel cukierni „Marcello”, jednego z najstarszych prywatnych lokali w mieście
2006 r. –Helga Kaczmarek (76 l.), b. nauczycielka j. polskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych (1955-1985).
2006 r.– Stefania Kiełbasiewicz (72 l.),nauczycielka, działacz kultury, redaktor naczelny „Traktu”
2016 r. – Tadeusz Klimczak (79 l.), b. działacz partyjny i związkowy, przewodniczący Zarządu Rejonowego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów.
2016 r. – Sylwester Przybył(85 l.), prokurator Prokuratury Okręgowej w st. spocz., b. rzecznik prasowy Prokuratury Wojewódzkiej w Gorzowie.
87. – Tadeusz Nawrocki, członek Unii Młodzieży Demokratycznej w Gorzowie, rozbitej w 1950 r. przez UB, skazany na 5 lat więzienia, mieszka w Gorzowie.
86. – Jan Dołganow, b. sekretarz KM PZPR (1974-1976), b. prezes OW NOT w Gorzowie.
85. –bp Antoni Stankiewicz,b. kapłan gorzowski,dr obojga praw, b. dziekan Roty Rzymskiej.
83. – Kazimierz Czerniawski, b. działacz podziemnych struktur „Solidarności”.
81. – Bogumił Dolinkiewicz, nauczyciel, b. zast. kierownika (1964-1969) i kierownik SP nr 10 (1969-1974).
50. – Brygida Jankiewicz,dyrektorka Przedszkola nr 30.
