2020-12-31, Kalendarium
1435 r. (585 lat temu) – w Brześciu zawarty został układ pokojowy między Polską a Zakonem Krzyżackim: w zamian za Nieszawę oraz część Kujaw Polska oddała Choszczno i dobra Wedlów; spór o granicę koło Gorzowa traktat oddawał pod arbitraż biskupa lubuskiego; do układu głównego dołączono dodatkowy, mówiący o tym, że jeżeli król polski zechce Santok traktować jako składnik swojego państwa, nastąpi polubowne rozgraniczenie między terenami zamkowymi a Nową Marchią
1945 r. (75 lat temu) – w miejsce Szpitala PCK powstała przychodnia PCK, która zajęła parter budynku przy ul. Kosynierów Gdyńskich 22-23.
1945 r. (75 lat temu) – ukonstytuował się pierwszy Zarząd Powiatowy Stronnictwa Ludowego; prezesem został Stefan Musialski, wiceprezesami – Franciszek Kosatka (1897-po 1973) i Stanisław Lencki (1899-1989), sekretarzem – Stanisława Lencka (1902-po 1982), skarbnikiem – Stanisław Musialski, członkami zarządu: Marcin Łyczko, Stanisław Stefański, Stefan Nowosielski, Jan Rzewuski, Halina Badowska i Piotr Kulus; specjalną funkcję „kierownika organizacyjnego” zachował Jan Sas-Szymański (1901-1986); w końcu 1945 gorzowskie SL liczyło ok. 165 członków skupionych w 6 kołach, zarząd mieścił się przy ul. Mieszka I 6 m. 1
1945 r. (75 lat temu) – w ciągu pierwszych czterech miesięcy działalności, od 1.09.1945 do końca roku, gorzowska prokuratura prowadziła 74 sprawy o zabójstwo, w 26 z nich (35 %) podejrzanymi byli żołnierze sowieccy, w tym samym okresie odnotowano 7 gwałtów, w 4 przypadkach podejrzanymi byli żołnierze, ogółem w odnotowano 570 spraw, z czego 94 (16%) to były przestępstwa żołnierzy radzieckich.
1945 r. (75 lat temu) – zabawą sylwestrową zainaugurowała działalność restauracja-kawiarnia „Jarocinianka” Franciszka Paluszkiewicza (1911-1986) przy ul. Śląskiej 74.
1945 r. (75 lat temu) – według zestawienia meldunkowego, sporządzonego na koniec roku, Gorzów liczył 19 693 mieszkańców, w tym 17453 Polaków, 2200 Niemców i 40 osób innej narodowości.
1950 r. (70 lat temu) – Teatr Kameralny LPŻ przygotował program składany „Uśmiech noworoczny”, reż. Zyta Popowska (1906-1968), balet: Weronika Nowicka (1908-1999), kier. muzyczny Stefania Maciejewska (1916-1994?), kierownik literacki Władysław J. Ciesielski (1913-1991), akompaniowały S. Maciejowska i W. Nowicka, oprawę sceniczną zapewnił Państwowy Teatr Polski, który użyczył swych kotar i częściowo kostiumów; program składał się z dwóch części, pierwsza miała akcenty manifestacji całego społeczeństwa, w drugiej części – w satyrycznym ujęciu pokazano działalność imperialistów amerykańskich i naszych wrogów, poszczególne skecze zatytułowane były: „Pomoc marszallowska”, „Pacjent”, „W amerykańskim sądzie”; występowali: Janina Sobieralska, Irena Adamczukówna, Mieczysław Sanetra, Marian Daleszyński (1925-2012), Irena Gocławska (1916-1992), Władysław Rajski (1896-1974), „Lita” [Ludwina] Nowicka (1929-2005), wtedy uczennica Państwowej Szkoły Dramatycznej w Łodzi.
1950 r. (70 lat temu) – zlikwidowane zostało Przedsiębiorstwie Robót Rozbiórkowych w Gorzowie oraz firma „Foto W. Stolarczyk” przy ul. Chrobrego 25, założona w 1945 przez Ignacego Stolarczyka.
1950 r. (70 lat temu) – Gorzów liczył 31 292 mieszkańców.
1955 r. (65 lat temu) – Gorzów liczył 44.690 mieszkańców.
1960 r. (60 lat temu) – Gorzów liczył 56.100 mieszkańców; Stilon zatrudniał 4199 osób; w mieście zarejestrowane były 453 samochody ciężarowe, 348 osobowych i 2084 motocykli.
1965 (55 lat temu) – Gorzów liczył 67 339 stałych mieszkańców, przyrost naturalny wynosił 12,0‰, saldo migracji – 200 osób; 3,8 tys. osób zameldowanych było na pobyt czasowy.
1970 r. (50 lat temu) – wg szacunkowych danych – Gorzów liczył 74,8 tys. mieszkańców; w mieście zarejestrowanych było 6661 pojazdów mechanicznych, w tym 1165 samochodów ciężarowych, 1215 osobowych i 3698 motocykli i skuterów.
1975 r. (45 lat temu) – Gorzów liczył 87.179 mieszkańców.
1978 r. – obfite opady śniegu i gwałtowny spadek temperatury w noc sylwestrową sparaliżowały miasto; awaria krajowego systemu energetycznego i kilkugodzinna przerwa w dostawie prądu zatrzymała pracę miejskich ciepłowni, w wyniku czego popękały kaloryfery na klatkach schodowych i w wielu biurach; przez kilka dni ekipy WPEC wsparte przez żołnierzy i hydraulików z innych firm usuwały skutki awarii.
1980 r. (40 lat temu) – Gorzów liczył 105.909 mieszkańców; w mijającym roku urodziło się pon. 2,8 tys. dzieci, najpopularniejszymi imionami były Magdalena, Marta i Agnieszka oraz Paweł, Krzysztof i Grzegorz.
1985 r. (35 lat temu) – Gorzów liczył 115.660 mieszkańców.
1990 r. (30 lat temu) – zakończył się remont pomieszczeń BWA „Art-Stilon” i Muzeum Zakładowego „Stilonu”; obiekt wzbogacił się m.in. o marmurowe posadzki.
1990 r. (30 lat temu) – gorzowski oddział SARP zorganizował II Przegląd Architektury Gorzowskiej. z tej okazji przyznano nagrody za najciekawsze osiągnięcia twórcze, otrzymali je Paweł i Jacek Sierakowscy.
1990 r. (30 lat temu) – Wojewódzkie Biuro Projektów postawione zostało w stan likwidacji.
1990 r. (30 lat temu) – miasto liczyło 128.159 mieszkańców.
1998 r. – plenerowym koncertem na Starym Rynku, transmitowanym przez telewizję, mieszkańcy Gorzowa powitali województwo lubuskie.
2002 r. – po 57 latach zakończył działalność gorzowski oddział NBP.
1925 r. (95 lat temu) – Maria Cygler, nauczycielka, b. kierowniczka szkoły w Stanowicach i b. podinspektor oświaty w Gorzowie, zm. w 2001 r.
1925 r. (95 lat temu) – inż. Mieczysław Tadeusz Grajek, dyrektor energetyczny III stopnia, zasłużony pracownik ZE w Gorzowie, współorganizator i działacz oddziału gorzowskiego SEP, zm. w 1986 r.
1945 r. (75 lat temu) – dr Oswald Schreiber (75 l.), lekarz weterynarii, założyciel i dyrektor instytutu bakteriologiczno-serologicznego w Gorzowie, którym kierował do 1936 r.
1955 r. (65 lat temu) – Feliks Łuczak (47 l.), kupiec poznański, członek grupy operacyjnej KERM i pionier Gorzowa, pierwszy kierownik Wydziału Aprowizacji przy Starostwie Powiatowym i organizator „Olejarni Gorzowskiej”.
1958 r. – Marian Durno-Darczyński (49 l.), b. podprokurator przy Sądzie Okręgowym w Gorzowie, jeden z organizatorów i wiceprezes zarządu LKS „Gorzovia” (1947) i „PZInż Gorzovia” (1948).
1966 r. – Gerard Szynkiewicz (47 l.), gorzowski fotografik, współzałożyciel GTF, b. więzień KL Stutthof.
1970 r. (50 lat temu) – Stanisław Michalak (69 l.), powstaniec wielkopolski.
1976 r. – Gustaw Budrewicz (82 l.), kombatant wojny bolszewickiej, pionier Gorzowa i działacz sportowy, organizator sekcji strzeleckiej w Warcie.
1980 r. (40 lat temu) – Konstanty Sapkowski (82 l.), budowniczy stadionu żużlowego w 1951 r.
1987 r. – Stanisław Kamberski (70 l.), b. aktor gorzowski (1971-1974).
1990 r. (30 lat temu) – Friedel Hensch (84 l.), niem. piosenkarka rodem z Gorzowa.
1993 r. – Władysław Tyczka (71 l.), lekarz weterynarii, b. wicedyrektor „Biowetu”.
1993 r. – inż. chemik Jacek Ponikiewski (64 l.), b. pracownik „Stilonu” i nauczyciel Technikum Chemicznego, b. radny (1953-1954), od 1959 członek pierwszego zarządu „NOT-klubu”.
1999 r. – Marian Pogasz (68 l.), popularny w Poznaniu aktor teatralny i radiowy, znany głównie jako „Stary Marych” mówiący gwarą poznańską; rodem z Krakowa, młodość spędził w Bogdańcu, gdzie debiutował w teatrze amatorskim.
2003 r. – Leon Nowicki (75 l.), jeden z pierwszych muzyków orkiestry dętej „Stilonu” (1958), w której grał jeszcze w 1998.
2006 r. – inż. Jan Lewandowski (67 l.), działacz związkowy w „Stilonie”, w 1980 członek prezydium MKZ „Solidarność”.
91. – Wiktor Kinecki, międzychodzianin, b. naczelnik ZHP, ostatni I sekretarz KW PZPR w Gorzowie (1986-1990).
86. – Sylwester Chmielewski, budowlaniec i działacz związkowy, b. przewodniczący NSZZ Pracowników GKB, b. przewodniczący Wojewódzkiej Federacji NSZZ Pracowników Budownictwa (od 1988), przewodniczący Rady Międzypowiatowej OPZZ.
76. – Sylwester Woroniecki, b. aktor gorzowski (1974-1976).
