2021-01-01, Kalendarium
1856 r. (165 lat temu) – Frydrychowo [Friedrichstadt], założona w 1772 r. w okolicach obecnego Osiedla Słonecznego osada tkacka, została zrównana w prawach z innymi dzielnicami miasta.
1931 r. (90 lat temu) – z połączenia kolonii Dzierżów, Stężyca i Prądocin powstała gmina wiejska Dzierżów, dziś wieś w gm. Deszczno.
1946 r. (75 lat temu) – powstała druga w Gorzowie parafia pw. Wniebowzięcia NMP, czyli katedralna, objęła ona prawie całe miasto, łącznie 20 tys. dusz, pozostawiając parafii św. Krzyża kilka peryferyjnych ulic, łącznie ok. 1000 wiernych i wszystkie wsie po obu stronach Warty; pierwszym proboszczem został kanclerz Kurii ks. Jan Zaręba (1910-1986), późniejszy biskup włocławski.
1946 r. (75 lat temu) – otwarto drugą w mieście aptekę „Pod Słońcem” przy ul. Nowe Miasto 29, dziś Dzieci Wrzesińskich 8; była to dawna „Sonnenapotheke”, po wpojnie zagospodarowana przez mgr Helene Salomeę Wawrzyniak z Poznania, apteka ta, ostatnio pod szyldem „Strywald”, funkcjonowała w tym miejscu do 2014 r.
1951 r. (70 lat temu) – tkalnia Państwowej Fabryki Włókien Sztucznych wydzielona została w odrębne przedsiębiorstwo, później ZPJ „Silwana”, zaś zakład nr 3 „Ursusa” przeszedł na pełny własny rozrachunek gospodarczy i został przemianowany na Zakłady Mechaniczne „Gorzów”; obie fabryki już nie istnieją.
1951 r. (70 lat temu) – Dyrekcja Lasów Państwowych Okręgu Lubuskiego w Gorzowie została przemianowana w Szczeciński Okręg Lasów Państwowych z siedzibą w Gorzowie.
1951 r. (70 lat temu) – zniesiony został Okręgowy Urząd Likwidacyjny w Gorzowie, a Ziemię Lubuską podporządkowano OUL we Wrocławiu.
1951 r. 70 (lat temu) – w miejsce oddziału Podokręgu Sieciowego Ziemi Lubuskiej powstał Zakład Sieci Elektrycznych, jego dyrektorem pozostał Józef Bartkowiak (1898-1970); są to początki Zakładów Energetycznych w Gorzowie.
1956 r. (65 lat temu) – powstało Wojewódzkie Zjednoczenie Budownictwa Wiejskiego; w Gorzowie powstał Zarząd Budowlany, który przejął Budowlane Przedsiębiorstwa Powiatowe w Gorzowie i Drezdenku.
1961 r. (60 lat temu) – w Teatrze im. Osterwy odbyła się premiera baśni „Kopciuszek”, reż. Tadeusz Kosudarski (1922-1972), scenografia Michał Puklicz (1934-2002); wyk. Witold Andrzejewski (1940-2015 – jako Królewicz, Joanna Ciemniewska, Władysław Ebert (1904-1984) i in.; baśń ta doczekała się 21 przedstawień, obejrzało ją 10.236 widzów, gorzowski teatr pokazał ją także gościnnie w Szczecinie.
1966 r. (55 lat temu) – powstało Gorzowskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego, później „Gobex”, które w 1991-1992 przekształciło się w szereg prywatnych spółek cywilnych z „Arx-Gobex” na czele; pierwszym dyrektorem GPBP został Tadeusz Mieszkowski.
1976 r. (45 lat temu) – na bazie Oddziału Zamiejscowego SW w Zielonej Górze w Gorzowie powstał Sąd Wojewódzki, od 1999 – Sąd Okręgowy; na potrzeby nowego sądu oddano połowę budynku przy ul. Mieszka I 33.
1976 r. (45 lat temu) – gorzowska Gazownia została podporządkowana Zakładowi Gazowniczemu w Szczecinie, podległemu także Wielkopolskim Zakładom Gazowniczym.
1976 r. (45 lat temu) – GPB „Zachód” zmieniło nazwę na Gorzowskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Ogólnego „Zachód”; w skład GPBO weszły Międzyrzeckie Przedsiębiorstwo Budowlane i Przedsiębiorstwo Budowlane w Kostrzynie; dyrektorem GPBO był już zapewne Janusz Wacławek (1935-2008).
1976 r. (45 lat temu) – Pedagogiczna Biblioteka Powiatowa w Gorzowie podniesiona została do rangi wojewódzkiej; placówka mieściła się wówczas w budynku ówczesnego „Cezasu” przy ul. Warszawskiej 18, a jej dyrektorką w 1974-1983 była Maria Helena Dobrowolska.
1986 r. (35 lat temu) – Krzysztof Spychaj, dotychczasowy prokurator rejonowy, został prezydentem miasta; funkcję tę pełnił do 30.11.1988 r.
1986 r. (35 lat temu) – uruchomiono autobus nocny „N”, kursujący w godz. 23.00 – 5.00 na trasie Dworzec PKP – Dworcowa – Sikorskiego – Chrobrego – Dzieci Wrzesińskich [= Jagiełły] – Walczaka – „Silwana” – Walczaka – Drzymały – Mickiewicza – Kosynierów Gdyńskich – Matejki – pętla przy Marcinkowskiego; rozkład jazdy autobusu zsynchronizowano z odjazdami i przyjazdami pociągów.
1991 r. (30 lat temu) – zakończyły działalność komitety osiedlowe samorządu mieszkańców (KOSM).
1996 r. (25 lat temu) — Zespół Szkół Chemicznych zmienił nazwę na Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących.
2006 r. (15 lat temu) – powstał samodzielny oddział Archiwum Państwowego w Gorzowie; dyrektorem pozostał dr hab. Dariusz A. Rymar.
2007 r. – zamknięta została „Filipinka” przy ul. Chrobrego 37-28, najstarasze gorzowskie delikatesy.
2015 r. – KA „Lamus” przy ul. Sikorskiego 5 stała się oddziałem Miejskiego Ośrodka Sztuki przy ul. Pomorskiej 73, „Lamus” został ostatecznie zlikwidowany 1.06.2015 r.
1911 r. (110 lat temu) – Marian Gierkowski, fryzjer, pionier miasta i rzeźni miejskiej, później pracownik spółdzielni fryzjerskiej, zm. w 1991 r.
1921 r. (100 lat temu) – Czesław Rymsza, b. żołnierz AK na Wileńszczyźnie i więzień łagrów (1944-1946), pracownik ZM „Gorzów” i jeden z pierwszych mechaników „Stali”, zm. w 1990 r.
1926 r. (95 lat temu) – płk Tadeusz Chałupa, b. oficer garnizonu gorzowskiego, pierwszy prezes WKŁ „Orzeł” w 1959-1965, zm. w 1986 r.
1931 r. (90 lat temu) – Mieczysław Rzeszewski, art. plastyk i wieloletni radny Gorzowa, zm. w 2005 r.
1936 r. (85 lat temu) – ks. Edward Krzyśko, wicedziekan kostrzyński i proboszcz w Pyrzanach (1972-1999), zm. w 1999 r.
1941 r. (80 lat temu) – Kazimierz Piaskowski, b. piłkarz „Warty”, jeden z legendarnej piątki braci Piaskowskich, zm. w 2009 r.
1941 r. (80 lat temu) – Wincenty Zdzitowiecki, pisarz, poeta, dziennikarz, b. redaktor naczelny „Gorzowskiej Przemysłówki” (1974-1981), zm. w 2007 r.
1941 r. (80 lat temu) – Maria Łozińska, działaczka kultury, b. dyrektorka DK „Kolejarz (1963-1976) i Klubu MPiK (1976-1987), zm. w 2018 r.
1941 r. (80 lat temu) – dr Lucyna Hajdamowicz, lekarz dermatolog, zm. w 2020 r.
1941 r. – o. Walenty Miklaszewski, OMI, b. proboszcz parafii św. Józefa i superior domu oo. Oblatów w Gorzowie (1992-1998).
1946 r. (75 lat temu) – prof. Karl Bär (45 l.), niem. badacz użytków rolnych, ostatni dyrektor instytutu w Gorzowie (1939-1945); zm. w niewoli sowieckiej.
1955 r. – Maria Szewczyńska (66 l.), b. aktorka gorzowska (1947-1949) i reżyser.
1983 r. – Stefania Mikołajczak (85 l.), wdowa po Alojzym, także powstaniec wielkopolski.
1987 r. – Anatol Herbrych (66 l.), reżyser, pierwszych kierownik „Domu Chemika” (1953-1957) , b. kierownik Teatru Miejskiego (1957-1958), następnie w Jeleniej Górze i Szklarskiej Porębie, gdzie zm.
2000 r. – Antoni Szymczak (86 l.), piekarz, pionier Gorzowa, właściciel piekarni przy ul. Wyspiańskiego 8.
2007 r. – płk dypl. Tadeusz Bełza (82 l.), b. dowódca 4 Łuzyckiej Brygady Saperów w Gorzowie (1967-1973), ostatnio kierownik Wojskowego Domu Wypoczynkowego w Augustowie (1973-1980).
86. – inż. Wiesław Markowiak, współtwórca technologii stilonowsskiej folii filmowej, pierwszy przewodniczący Samorządu Pracowniczego w „Stilonie” (1981), senior gorzowskich maratończyków.
77. – Marian Pomperski, działacz ogródków działkowych, b. I sekretarz KG PZPR w Bogdańcu (1976-1989).
65. – Wojciech Mieczysław Nowakowski, nauczyciel, tłumacz, malarz amator, b. nauczyciel fizyki w Zespole Szkół Gastronomicznych (1982-1994), współorganizator Klubu Oficerów Rezerwy oprzy LOK.
55. – Cezary Owiżyc, b. żużlowiec „Stali” (1984-1990).
