28 kwietnia

2021-04-28, Kalendarium

Zdarzyło się:

1376 r. (645 lat temu) – sąd polubowny, złożony z opata Jana z Mironic, dziekana Liboriusza z Myśliborza, rektora Nikolausa z kościoła parafialnego w Gorzowie i Nicolausa Puscha, wikarego w kaplicy Św. Jerzego, rozpatrując spór między radą i ławnikami z Gorzowa i opatem z Zemska z powodu pewnych niesprawiedliwości i pogwałcenia prawa, których opat i dobra klasztorne doznały od miasta, doprowadził do ugody między opatem cystersów w Zemsku i Radą Miejską; wysłuchawszy stron orzekł, iż rada miejska z powodu złamania listu margrabiego winna jest klasztorowi 100 grzywien Finkenaugen, płatnych w ciągu 4 lat, zaś mieszkańcy wsi Sokola Dąbrowa i Bledzew tytułem odszkodowania za swoje straty zostają na 4 lata zwolnieni przy wjeździe i wyjeździe z miasta od wszelkich ceł na bydło i towary, przyjmując, że nie wiozą obcych wyrobów; rada miała też zrekompensować wydatki, jakie poniósł opat w wysokości 10 grzywien; w dokumencie tym po raz drugi został wspomniany gorzowski ratusz [in theatro].

1946 r. (75 lat temu) – w Gorzowie powstał oddział Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia, na jego czele stanął dr Ryszard Braun (1908-1995), wiceprzewodniczącym został – dr Antoni Turuto (1887-1966), skarbnikiem – dr Zbigniew Lisiński (1904-po 1955), sekretarzem – Stanisława Skoczylas-Osserowa (1907-po 1953), członkami zarządu – dr Włodzimierz Gnarowski (1903-1993), mgr farm. Helena Wawrzyniak (* 1907, † po 1951) i położna Genowefa Głódź-Sobczak (1907-1995); do sądu koleżeńskiego weszli: dr Leon Andrejew (1911-1980), dr Leopold Ciszkiewicz 1907, † po 1971?), M. Lubicz, A. Pisarkowa, Eleonora Ruszkowska (1897-1989?); prezesem komisji rewizyjnej został dr Wacław Zawadzki (1877-1948), członkowie – Cecylia Dekowska (1885-1981), siostra przeł. zakonna, i mgr Nowak, aptekarz, zastępcy – lek. dentysta Stefania Gornowa (1892-po 1956). W. Śmigielska i J. Kowalska.

1946 r. (75 lat temu) – podczas Festiwalu Sztuki Ludowej w Gorzowie przy ul. Łokietka 24 z inicjatywy Polskiego Związku Zachodniego otwarto Centralny Dom Społeczny, którego pierwszym kierownikiem został Wacław Krzywicki (1915-1975); lokal Domu wystarczy na tymczasowe potrzeby, wadą jego jest jednak brak dużej sali, oraz ogrodu i boiska sportowego. Wyposażenie Domu jest jeszcze skromne. Obejmuje ono kilka szaf i krzeseł; 20 ław (w tym 10 ofiarowanych przez Lubuską Wytwórnię Domów Seryjnych i 10 zakupionych), stoły (ofiarowane przez Urząd Informacji i Propagandy), 2 stoły pingpongowe (zakupione – brak siatek i piłeczek), pianino(ofiarowane przez Starostwo Powiatowe), stół bilardowy (wypożyczony przez Starostwo), 465 tomów książek (część ofiarowana przez P.Z.Z. w czasie Dożynek Ziemi Lubuskiej), część z darów prywatnych i ze zbiórki Tygodnia Książki w grudniu r. 1945) oraz 250 tomów biblioteczki O.D. i trochę pism; była to pierwsza w mieście regionalna placówka o charakterze domu kultury.

1946 r. (75 lat temu) – odbyła się kolejna, piąta już premiera w Teatrze Miejskim im. Korzeniowskiego: była to komedia Maurice Henneqina „Sobowtór” w nieznanej reżyserii, wystąpili Ludwik Kasendra (1920-1991) jako Lekarz prowincjonalny, R. Ruszkowski – Emerytowany major oraz Czesław Czekorski, S. Zuk, Zyta Popowska (1906-1968), Celina Romińska (1913-1948), Maria Murawska (1921-1986), Irena Gocławska (1916-1992).

1951 r. (70 lat temu) – papież Pius XII mianował biskupów dla ziem zachodnich i północnych w Polsce, ks. Edmund Nowicki (1900-1971), dotychczasowy administrator apostolski w Gorzowie został nominowany na biskupa koadiutora sedi datus w Gdańsku ze stolicą tytularną w Adriane, zaś b. administrator diecezji warmińskiej Teodor Bensch (1903-1958) – ordynariuszem w Gorzowie ze stolicą tyt. w Tabuda.

1956 r. (65 lat temu) – w Herfordzie powstało Budesarbeitsgemeinschaft Landsberg (Warthe) Stadt und Kreis [BAG], stowarzyszenie byłych mieszkańców miasta i powiatu gorzowskiego, zw. potocznie ziomkostwem landsberczan; stowarzyszenie, które istniało do 2009 r., wzniosło duży wkład w zbliżenie między dwoma narodami, od lat utrzymywało przyjazne kontakty z mieszkańcami Gorzowa, współdziałało z władzami miasta i wspierało finansowo wiele przedsięwzięć; pierwszym przewodniczącym BAG został Otto Kaplick (1891-1967).

1971 r. (50 lat temu) – Teatr im. Osterwy wystawił komedię Moliera „Szelmostwa Skapena” w reżyserii Zdzisława Dąbrowskiego; wykonawcy: Zbigniew Bartoszek (1930-2019) jako Argant, Stanisław Poks (1925-1998 – Geront, Waldemar Szopa († po 1988?) – Oktaw, Kazimierz Motylewski (1936-2009) – Leander, Krystyna Niemczyk (1928-2010) – Zerbineta, Janina Wojtczak – Hiacynta, Zygmunt Tadeusiak (1929-2015) – Skapen, Lech M. Sulimierski – Sylwester, Elżbieta Skorynianka (1921-1997) – Neryna; spektakl grany był 26 razy, obejrzało go 10.041 widzów.

1976 r. (45 lat temu) – WRN w Gorzowie ustanowiła odznakę honorową „Za zasługi dla województwa gorzowskiego”.

2012 r. – ks. Tadeusz Lityński, proboszcz parafii Chrystusa Króla, został mianowany biskupem tytularnym Cemerinianus i biskupem pomocniczym diec. zielonogórsko-gorzowskiej.

Urodzili się:

1931 r. (90 lat temu) – Witalis Mańszewski, jeden z organizatorów i b. prezes AZS w Gorzowie (1980-1988), zm. w 2014 r.

Zmarli:

1975 r. – Stanisław Toruń (60 l.), szewc i pionier miasta.

1983 r. – Jan Paluszkiewicz (83 l.), kolejarz, powstaniec wielkopolski i pionier miasta, członek gnieńskiej grupy kolejarzy, która przybyła 28.03.1945, zapisany w historii gorzowskiego węzła jako ten, który uruchomił pompownię wody trakcyjnej.

1990 r. – Cezariusz Słodowski (55 l.), szachista; jako zawodnik „Startu” Gorzów reprezentował Polskę na XII szachownicy w korespondencyjnym meczu z Portugalią (1987-1989).

2001 r. (20 lat temu) – Mieczysław Weichert (79 l.), w l. 60-80. dyrektor naczelny Zakładów Stolarki Budowlanej „Stolbud”.

2008 r. – Jan Mierzwiak (74 l.), b. przewodniczący WRZZ w Gorzowie (1975-1980).