2021-05-03, Kalendarium
1941 r. (80 lat temu) – jak odnotował Gustav Radeke, 3 i 4 maja wystąpiły w mieście potężne zamiecie śnieżne, powodując opóźnienie pociągów o 4-5 godzin.
1325 r. – przebywając w Gorzowie margrabia Ludwik Starszy wystawił miastu trzy przywileje, w których zatwierdził wszystkie prawa, wolności i przywileje, tytułem odszkodowania nadał miastu m. in. dochody z ,,młyna przy murze miejskim”; informacja o murze przyjmowana jest jako data zakończenia budowy bądź istnienia murowanych umocnień miejskich.
1941 r. (80 lat temu) – rozebrano starą, zbudowaną w 1884 r. remizę strażacką, która mieściła się tam, gdzie dziś jest skwer przy ul. Jagiełły, mniej więcej na wysokości parkingu Banku PKO S.A.
1941 r. (80 lat temu) – jak odnotował Gustav Radeke, 3 i 4 maja wystąpiły w mieście potężne zamiecie śnieżne, powodując opóźnienie pociągów o 4-5 godzin.
1946 r. (75 lat temu) – w Miejskim Gimnazjum i Liceum, wówczas przy Estkowskiego 13, urządzono akademię z okazji Święta Oświaty, Tygodnia Ziem Odzyskanych i rocznicy Konstytucji 3 Maja; zaproszony na akademie przez harcerzy Stanisław Lis (1896-1965) z PSL nie został wpuszczony do budynku szkoły, następnie doszło do wiecu i demonstracji ulicznej; w czasie wiecu skandowano nazwisko prezesa PSL, a także wznoszono okrzyki „Precz z PPR”, w efekcie gorzowski PUBP zatrzymał 2 osoby, na wieść o tym ok. 1.500 demonstrantów zebrało się przed budynkiem UB przy ul. Moniuszki 43 (2), domagając się ich uwolnienia; po przesłuchaniu zatrzymanych zwolniono.
1946 r. (75 lat temu) – w Gorzowie odbył się przegląd oddziałów Przysposobienia Wojskowego, zorganizowany przez powiatowego komendanta PWiWF kpt. Ignacego Wegnera (1897-1992), w przeglądzie wzięło udział 15 instruktorów i 189 junaków, którzy w zwartym szyku, z transparentami i flagami przedefilowali przed starostą Florianem Kroenkem (1909-2004).
1966 r. (55 lat temu) – w Gorzowie rozegrano turniej par o „Puchar 1000-lecia”, który wygrała para gorzowian: Jerzy Padewski (1938-2016) i Bronisław Rogal (1937-1994) z 23 p., na II miejscu uplasowała się para ze „Zgrzeblarek” – Henryk Ciorga (1937-1983) i Ludwik Jaskulski (1934-2013) – z 19 p., na III – Henryk Żyto (1936-2018) i Bogdan Berliński (* 1937) z „Wybrzeża” Gdańsk (18 p); VI miejsce z 9. p. zajęła „Stal II”, w której startowali Marian Pilarczyk (1937-1998) i Władysław Opala (* 1941); po zawodach rozegrano też indywidualne Kryterium Asów, które wygrał J. Padewski przed L. Jaskulskim i B. Rogalem.
1966 r. (55 lat temu) – w czasie uroczystości maryjnych w katedrze poświęcona została kopia obrazu MB Częstochowskiej, przywieziona w 1965 z Jasnej Góry i na stałe umieszczona w nowym ołtarzu przy filarze nawy północnej, obok ambony.
1981 r. (40 lat temu) – z okazji 190. rocznicy Konstytucji 3 Maja Wojewódzki Komitet SD zorganizował wojewódzką akademię w Teatrze im. Osterwy, jej uczestnicy obejrzeli w części artystycznej „Śluby panieńskie”; przed południem ks. infułat dr Władysław Sygnatowicz (1913-1994), proboszcz parafii katedralnej, odprawił na Starym Rynku mszę polową, w której uczestniczyło ok. 7 tys. osób, poczty sztandarowe ZR „Solidarność”, ZBoWiD, Cechu Rzemiosł Różnych oraz dwóch jednostek Straży Pożarnej; po mszy ok. 2 tys. osób przemaszerowało pod pomnik Adama Mickiewicza, gdzie złożono kwiaty, okolicznościowy referat wygłosił tam Władysław Czyżewski, a troje aktorów recytowało wiersze oraz fragmenty Konstytucji 3 Maja.
1986 r. (35 lat temu) – w teatrze odbyła się akademia z okazji święta Stronnictwa Demokratycznego, okolicznościowy referat przedstawił przewodniczący MK SD Jerzy Świerczyński, grupa zasłużonych weteranów i działaczy stronnictwa została uhonorowana odznaczeniami państwowymi, partyjnymi i regionalnymi, miejska organizacja SD otrzymała sztandar, ufundowany przez gorzowskich rzemieślników; akademię zakończył spektakl „Króla i aktora” w wykonaniu aktorów Teatru Popularnego w Warszawie.
1986 r. (35 lat temu) – po mszy w katedrze, którą odprawił o. Dariusz Sosnowski OFMCap, (1945-2019), Władysław Czyżewski wygłosił referat o konstytucji 3 maja.
1986 r. (35 lat temu) – Teatr Rzeczypospolitej, ówczesna państwowa scena impresaryjna, przedstawił w Gorzowie sztukę Romana Brandstaettera „Król i aktor” w wykonaniu aktorów Teatru Popularnego w Warszawie i gościnnym udziałem Andrzeja Łapickiego (1924-2012), reż. Andrzej Ziębiński (1931-1995); występ TR połączono z miejską inauguracją Dni Kultury, Oświaty, Książki i Prasy.
1996 r. (25 lat temu) – podczas uroczystości z okazji 205-lecia Konstytucji 3 Maja po raz ostatni wystąpiła publicznie gorzowska orkiestra garnizonowa.
2011 r. (10 lat temu) – w katedrze poświęcono nowy sztandar SP nr 5 im. Bohaterów 12 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty (SP 5), ufundowany przez b. żołnierzy 12 KPZ, członków Związku Żołnierzy WP, na sztandarze, który zaprojektował kpt Andrzej Rewieński, a wyhaftowały siostry klaryski z Pniew, znalazł się kaganek oświaty i odznaka 12 KPP oraz herby Gorzowa i Kołobrzegu; przekazanie sztandaru szkole odbyło się 10 dni później.
2018 r. – na przebudowanym i na nowo zaaranżowanym pl. Nieznanego Żołnierza, czyli „Kwadracie”, odbyła się pierwsza impreza plenerowa.
1916 r. (105 lat temu) – Stanisław Różański, pionier miasta, przedsiębiorca; członek pierwszej grupy wągrowieckiej, w 1948 został udziałowcem i eponimem firmy Lubuski Auto-Ruch St. Różański S-ka w Gorzowie, zm. w 1981 r.
1921 r. (100 lat temu) – Józef Kandyba, jeden z pionierów gorzowskiej PKS, b. kierownik dworca PKS przy ul. Strzeleckiej, zm. w 2010 r.
1931 r. (90 lat temu) – Bolesław Pernalski, b. żużlowiec Stali (1951-1955), zm. w 1990.
1931 r. (90 lat temu) – Helena Klockowska z d. Richter, siostra b. senator Stefanii Hejmanowskiej, działaczka podziemnego radia „Solidarność”, zm. w 2010 r.
1949 r. – Władysław Węgrzyn (52 l.), legionista, oficer rezerwy WP, kpt PSZ na Zachodzie, pracownik Ekspozytury UWP w Gorzowie.
1955 r. – Mikołaj Prokopiuk (50 l.), b. komisarz ziemski (1848-1951), od 1950 członek pierwszego Prezydium PRN.
1975 r. – ks. Cyryl Kowalski (47 l.), b. wikary w parafii Kłodawa z siedzibą w Różankach (1959-1964).
1976 r. (45 lat temu) – ppor. rez. WP Franciszek Chaszczewski (61 l.), kombatant, autor wspomnień wojennych z 1944-1945.
1987 r. – Jadwiga Streit (86 l.), nauczycielka, pionierka Gorzowa, zasłużona organizatorka życia muzycznego w mieście, b. kierowniczka Wydziału Kultury Prezydium MRN (1958-1960), honorowy członek GTK.
1989 r. – ppor. Michał Zimuk (69 l.), b. komendant powiatowy MO w Gorzowie (1945-1946).
1997 r. – Gabriel Staszak (79 l.), działacz sportowy, b. prezes KKS „Kolejarz” (1948) i KS „Unia” (1951-1952).
2002 r. – Jan Kołb (64 l.), dyrektor Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych w Gorzowie, b. komendant OHP, działacz PTTK.
2007 r. – dr Anna Peretiatkowicz-Alexander (82 l.), chirurg, od 1952 zatrudniona gorzowskim szpitalu.
2012 r. – ks. Mirosław Bachman (48 l.), proboszcz w Żarkach Wielkich, b. wikary w parafii pw. NSPJ w Gorzowie (1991-1996) i Kostrzynie (2004-2008).
2012 r. – płk Stanisław Żmijewski (89 l.), b. dowódca 12. Kołobrzeskiego PP w Gorzowie (1953-1955), sybirak.
86. – Florian Ratajczak, nauczyciel i działacz polityczny, b. I sekretarz KW PZPR w Gorzowie (1981-1986), później pracownik dyplomacji, b. wiceprezes GTK
