2021-10-09, Kalendarium
1876 r. (145 lat temu) – w kruchcie pod wieżą Kościoła Mariackiego zawieszono legendarny żyrandol z jeleniego poroża; poroże pochodziło od jelenia, który zimą 1599 r., uciekając przed głodnymi wilkami, wbiegł podczas nabożeństwa do Kościoła Mariackiego...
1876 r. (145 lat temu) – w kruchcie pod wieżą Kościoła Mariackiego zawieszono legendarny żyrandol z jeleniego poroża; poroże pochodziło od jelenia, który zimą 1599 r., uciekając przed głodnymi wilkami, wbiegł podczas nabożeństwa do Kościoła Mariackiego, padł przed ołtarzem i został pojmany, jego potężne rogi, oprawione w żelazny żyrandol, zostały zawieszone w kościele przed stallą dla rajców, gdzie wisiały co najmniej do końca XVII w.; powieszony w kruchcie żyrandol miał się tam znajdować do 1945, choć pominięty w inwentarzu z 1937, jego powojenny los nieznany.
1956 r. (65 lat temu) – z inicjatywy Stanisława Paterskiego (1906-1992), Witolda Karpyzy (1913-2009) i Henryka Przybylskiego (1911-1980) powstało Towarzystwo Przyjaciół Muzeum, pierwszym prezesem został Antoni Kantecki (1922-2008), a skarbnikiem Jan Lisowski (1900-1985); w 1970 r. TPM przekształciło się w oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego.
1966 r. (55 lat temu) – w Zielonej Górze rozegrano międzynarodowy turniej indywidualny z udziałem żużlowców szwedzkich, wygrał Andrzej Pogorzelski (1938-2020) – 15 p. przed Edmundem Migosiem (1937-2006) – 13 i Andrzejem Wyglendą (* 1941) – 13; 7. miejsce zajął Bronisław Rogal (1937-1994) – 9 p.
1966 r. (55 lat temu) – w Warszawie zakończył się III „Millenijny” Kongres Kultury Polskiej; delegatami z Gorzowa były m.in. Irena Byrska (1901-1997) i Maria Leszczyk (1917-1996); kongres nawiązywał do zjazdu grunwaldzkiego w 1910 r. w Krakowie, drugi – „antyfaszystowski” odbył się w 1936 we Lwowie, następne w 1981 i 2000.
1971 r. (50 lat temu) – Teatr im. Osterwy wystawił 2-aktową sztukę Aleksandra Ścibor-Rylskiego „Rodeo”, w reżyserii Celestyna Skołudy (1922-2006) i w scenografii Michała Puklicza (1934-2002), sztuka grana była 23 razy dla 7233 widzów.
1971 r. (50 lat temu) – w Gorzowie rozegrano pierwszy z pięciu meczów testowych reprezentacji młodzieżowych Polski i Szwecji; Polacy pokonali Szwedów 64:44, w drużynie polskiej startowali zawodnicy „Stali” i zielonogórskich „Zgrzeblarek”, które właśnie awansowały do I ligi, Edward Jancarz (1946-1992) w 6 biegach zdobył 17 p., Zbigniew Marcinkowski – 15, Ryszard Fabiszewski – 11, Zbigniew Filipiak (1950-2021) – 10, Zenon Plech (1953-2020) – 6, Paweł Protasiewicz – 5, Jan Ratajczyk i Bogusław Nowak – 0.
1971 r. (50 lat temu) – rozpoczęły się rozgrywki grupy północnej Centralnej Ligi Juniorów w sezonie 1971/72; w pierwszej rundzie juniorzy „Stilonu” przegrali na „Lodostilu” oba mecze z „Pomorzaninem” Toruń.
1996 r. (25 lat temu) – województwo gorzowskie zostało wyróżnione medalem – nominacją do Unii Europejskiej za największy awans województwa w ciągu 3 lat w kategorii generalnej rankingu ,,Życia Gospodarczego''
2001 r. (20 lat temu) – zarejestrowana została spółka Centrum Sportowo-Rehabilitacyjne „Słowianka”.
2017 r. – oddano do użytku drugą nitkę zachodniej obwodnicy Gorzowa w ciągu trasy S3, odcinek długości 11,6 km kosztował 289 mln zł, oficjalnie trasa ta została otwarta w 12.2017 r.
1866 r. (155 lat temu) – Felix Klemperer, syn landsberskiego rabina, lekarz-klinicysta, badacz gruźlicy, dyrektor szpitali w Berlinie, wydawca podręczników i czasopism lekarskich, zm. w 1932 r.
1881 r. (140 lat temu) – Victor Klemperer, syn landsberskiego rabina i brat Felixa, niem. filolog- romanista, wykładowca języków romańskich na politechnice drezdeńskiej (1920-1933), po wojnie profesor Uniwersytetu Humboldta w Berlinie, autor m.in. historii literatury francuskiej oraz „LTI. Zapisków filologa”' z lat 1933-45, zm. w 1960 r.
1901 r. (120 lat temu) – Irena Byrska, aktorka i reżyser teatralny, b. dyrektor gorzowskiego teatru, (1963-1966), zm. w 1997 r.
1916 r. (105 lat temu) – Jan Wajwod, b. strażak, pionier miasta, zm. w 2003 r.
1776 r. (245 lat temu) – Hans Bogisław von Wobeser (72 l.), właściciel Dzieduszyc i założyciel majątku Sosny, b. landrat pow. landsberskiego (1744-1776), współorganizator kolonizacji warciańskich błot.
1973 r. – Maria Janicka (61 l.), pionierka miasta i „Stilonu”, jedna z pierwszych działaczek PCK, współpracowniczka „Głosu Chemika” i radiowęzła miejskiego, organizatorka pierwszych wystaw psów w Gorzowie.
1980 r. – inż. Zbigniew Wiśniewski (53 l.), b. wicedyrektor Stilonu i wynalazca, b. członek „Szarych Szeregów” i powstaniec warszawski, b. prezes ZKS „Stilon”.
1990 r. – Mikołaj Dudarenko (82 l.), skrzypek i nauczyciel, pionier miasta, dyrygent orkiestry symfonicznej w Gorzowie, od 1948 r. – w Szczecinie.
1990 r. – Kazimierz Wąsowicz (63 l.), ślusarz w PKS, b. radny przez 3 kadencje (1961-1973).
1992 r. – Wiktor Kromuszczyński (65 l.), b. przewodniczący MKR PZPR w Gorzowie (1975-1981).
1999 r. – Roman Baran (77 l.), b. przewodniczący Prezydium MRN w Gorzowie (1956-1958).
2002 r. – Zbigniew Bebak (72 l.), b. aktor gorzowski (1962-1963), organizator Towarzystwa Przyjaciół Teatru i jego pierwszy prezes.
2005 r. – Piotr Filak (66 l.), b. kajakarz, trener i działacz KS „Znicz”, b. radny (1973-1978).
2009 r. – Stanisława Zdanowicz (98 l.), nauczycielka, pionierka miasta, jedna z ostatnich w regionie żyjących uczestniczek tajnego nauczania.
2009 r. – dr Izydor Możejko (83 l.), nauczyciel matematyki i śpiewu.
2010 r. – Jan Kaczor (86 l.), nauczyciel i rzemieślnik, b. radny (1984-1990), ostatni żyjący członek pierwszej wągrowieckiej grupy pionierów.
2017 r. – Teresa Boruk z d. Lamprecht (76 l.), b. nauczycielka matematyki w Technikum Budowlanym i w Zespole Szkół Ekonomicznych (1982-1994).
65. – Wojciech Thiel, b. działacz związkowy w WPHW, członek prezydium MKZ, delegat na WZD, internowany w stanie wojennym.