12 października

2022-10-12, Kalendarium

1857 r. (165 lat temu) – uruchomiono linię kolejową Kostrzyn - Gorzów - Krzyż, stanowiącą fragment tzw. Kolei Wschodniej, wielkiej magistrali kolejowej między Berlinem a Królewcem...

Zdarzyło się:

1442 r. (580 lat temu) – wielki mistrz zakonu krzyżackiego Konrad von Erlichshausen w nagrodę za wierną służbę nadał w lenno Ottonowi von der Marwitz zamek Nowy Santok, czwartą część miasteczka, folwark w Gralewie oraz roczną rentę; santocki zameczek stał na miejscu dzisiejszej wieży widokowej, a Marwitz był jego komendantem jeszcze w 1460 r.

1857 r. (165 lat temu) – uruchomiono linię kolejową Kostrzyn - Gorzów - Krzyż, stanowiącą fragment tzw. Kolei Wschodniej, wielkiej magistrali kolejowej między Berlinem a Królewcem; otwarcia dworca w Gorzowie dokonał król Prus Fryderyk Wilhelm IV, który przybył z małżonką specjalnym pociągiem; jest to początek gorzowskiego węzła kolejowego.

1912 r. (110 lat temu) – założone przez Maxa Bahra (1848-1930) stowarzyszenie „Volkswohlfahrts-Aktiengesellschaft” zakupił posesję Knaaka przy ul. Drzymały, która sięgała ul. Dąbrowskiego, był to początek budowy domu społecznego „Volkswohlfahrtshaus”, który ostatnio zajmował Zespół Szkół Elektrycznych.

1947 r. (75 lat temu) – erygowane zostało Wyższe Seminarium Duchowne w Gorzowie, które do 1961 r. mieściło się przy ul. Warszawskiej 38-40, jego rektorem został ks. Gerard Domagała (1911-1969), do pierwszych wykładowców należeli także Antoni Baciński (1917-1987), Gerard Dogiel (1915-1992), Leon Świerczek (1900-1980, Izydor Zdziebło (1910-1959) – wszyscy ze Zgromadzenia Księży Wincentego á Paulo (CM), naukę podjęło 28 alumnów.

1947 r. (75 lat temu) – w 4. rocznicę bitwy pod Lenino poświęcony został i uroczyście otwarty Dom Żołnierza im. Bohaterów Warszawy przy ul. Drzymały 26; jak relacjonował „Głos Wielkopolski”, na uroczystość przybyli licznie przedstawiciele władz, urzędów, W.P., organizacyj społecznych i partyj politycznych, obiekt poświęcił kanclerz Kurii, ks. Jan Zaręba (1910-1986), następnie Wacław Krzywicki (1915-1975) pokrótce nakreślił cele i zadania Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza (TPŻ). W drugiej części poranku nastąpiła bogata część wokalna poprzedzona słowem wstępnym kierowniczki Domu Społecznego p. prof. Janiny Jaczewskiej (1900-1969), wykonawcami programu poświęconego rocznicy Powstania Warszawskiego w większości byli członkowie organizacji młodzieżowych, uczestnicy kursów maturalnych przy Domu Społecznym i zespół klubu „Czytelnika”. Wspomnieć wypada, że w akademii wzięły udział również dwie doskonałe orkiestry gorzowskiego Pułku Saperów i ZZK. W godzinach wieczornych odbył się „Wieczór towarzyski”, urozmaicony bogatą częścią koncertową, w wykonaniu członków i sympatyków Towarzystwa.

1957 r. (65 lat temu) – „Gazeta Gorzowska” opublikowała list otwarty, którego autor, Jan Kocot (1912-1977), dyrektor Zakładów Mechanicznych, dowodząc, iż Gorzów stać na utrzymanie zawodowego teatru, zaoferował pomoc finansową, na początek w wysokości 20 tys. zł.

1967 r. (55 lat temu) – na cmentarzu wojennym przy ul. Walczaka odsłonięto obelisk z Krzyżem Virtuti Militari i gwiazdą oraz napisem Poległym na polu chwały.

1972 r. (50 lat temu) – płk Czesław Chmielewski (1924-2015) otworzył własną izbę pamięci w Witnicy, którą stała się prywatnym Muzeum Regionalnym Chwały Oręża Polskiego.

1977 r. (45 lat temu) – Jerzy Rembas zdobył siódmy „Złoty Kask” dla Gorzowa.

1982 r. (40 lat temu) – zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego utworzony został leśny rezerwat przyrody „Zdroiskie Buki”, rozciągający się na obszarze 75,57 ha pomiędzy Zdroiskiem w gm. Kłodawa i Górkami Noteckimi już w pow. strzelecko-drezdeneckim; sam rezerwat, charakteryzujący się przepięknym krajobrazem leśnym, ciągnie się wzdłuż doliny dolnej Santocznej pasem długości 5 km i szer. 50-370 m.

2007 r. (15 lat temu) – z inicjatywy b. żołnierzy JW. 1649, czyli 4. Łużyckiej Brygady Saperów i 4 Nadwarciańskiej Brygady Saperów w Gorzowie powstało Koło nr 20 Stowarzyszenia Saperów Polskich (SSP); pierwszym prezesem koła został Bogumił Wielkoszewski.

2015 r. – oddano do użytku nowo zbudowany 450-metrowy odcinek ul. Okulickiego.

2015 r. – w Parku Górczyńskim udostępniono pierwszy w mieście Street Workout Park, służący do ćwiczeń z wykorzystaniem własnej siły ciała.

Zmarli:

1997 r. (25 lat temu) – zm. Maria Banicka, jedna z najstarszych mieszkanek miasta, żyła 108 lat 1 miesiąc i 7 dni.

2001 r. – Wojciech Kurowski (45 l.), lekarz weterynarii, jeden z organizatorów prywatnej Kliniki dla Zwierząt.

2006 r. – Wenecjusz Cwojdziński (58 l.), działacz sportowy, b. dyrektor Miejskiego Ośrodka Sportu w Gorzowie.

2013 r. – hm. Sylwester Kuczyński (65 l.), działacz harcerski, turystyczny i żeglarski, pierwszy komandor Harcerskiego Klubu Żeglarski „Panta Rhei”, b. komendant hufca ZHP (1980-1985), b. kierownik Klubu Nauczycielskiego (1989-2012), b. radny 1984-1990); zginął w katastrofie śmigłowca k. Nowego Miasta n. Wartą.

2013 r. – dr Krystyna Zimna-Kołowrotkiewicz (84 l.), lekarz psychiatra i neurolog, b. lekarka szpitala psychiatrycznego w Gorzowie, później w Poznaniu.

2016 r. – Antoni Galiński (69 l.), działacz sportowy, b. piłkarz, był prezesem ZTKKF „Stilon”, b. dyrektor KS „Stal” (1982-1988, 1993-1997).

2016 r. – Czesław Rogoza (74 l.), znany głównie z występów w zespołach muzycznych, grał m.in. na klarnecie w pierwszym amatorskim zespole dixielendowym, który powstał w ZDK „Metalowiec”, a jesienią w 1962 wystąpił z koncertem w auli SN, później grał na saksofonie w zespołach działających w DK „Kolejarz”.

Urodziny obchodzą:

93. – Stanisław Samociak, działacz parafialny i kresowy, przewodnik na wieży katedralnej

85. – Kazimierz Kundzicz, b. prezes GSM.

65. – Krystyna Pławska, wójt Bogdańca.

60. – Andrzej „Kajtek” Beń”, gorzowski muzyk, kompozytor i pianista, a także maratończyk.

Kalendarium

Jaromir

2 maja

1950 r. (75 lat temu) – uruchomiono ponownie zakład mleczarski przy ul. Wyszyńskiego 38; wybudowany w 1939 r., w 1945 uznany za zdewastowany w 80% i rozgrabiony, funkcjonował do 1979 r.