2023-05-01, Kalendarium
1933 r. (90 lat temu) – z okazji „dnia narodowej pracy” [Tag der nationalen Arbeit] przez udekorowane flagami ulice miasta przeszedł odświętny pochód; było to pierwsze nazistowskie święto pracy.
1933 r. (90 lat temu) – z okazji „dnia narodowej pracy” [Tag der nationalen Arbeit] przez udekorowane flagami ulice miasta przeszedł odświętny pochód; było to pierwsze nazistowskie święto pracy.
1948 r. (75 lat temu) – Gorzów po raz trzeci w powojennej historii, a po raz pierwszy uroczyście obchodził święto pierwszomajowe (dzień ten dopiero ustawą z 26.04.1950 stał się świętem państwowym, wolnym od pracy). Wg sprawozdawcy „Głosu Wielkopolskiego”, na Rynku, a chodziło o ówczesny Plac Jedności Robotniczej przy ul. Jagiełły, zebrało się ponad 15000 osób ze sztandarami i transparentami, [...] po odegraniu „Międzynarodówki” i „Czerwonego Sztandaru” uformował się pochód. Na czele pochodu prowadzonego przez sekretarza Pow. Rady Zw. Zawodowych Tad. Drzazgę kroczyli przedstawiciele władz, partyj robotniczych i Związków Zawodowych. Trwająca przeszło godzinę defilada miała przebieg wielce imponujący. Szczególnie serdecznie oklaskiwano młodzież należącą do O.P. „Służba Polsce”. Duży zachwyt budził korowód traktorów wyprodukowanych w tutejszych zakładach P.Z. Inż. nr 3 [czyli ZM „Gorzów”] i T.O.R-u [czyli Techniczna Obsługa Rolnictwa, przedsiębiorstwo przy ul. Kosynierów Gdyńskich, wchłonięte później przez „Gomad”]; był to pierwszy publiczny pokaz gorzowskich traktorów. Po południu odbywały się zabawy ludowe.
1953 r. (70 lat temu) – Teatr Miejski im. Juliusza Osterwy wznowił działalność premierą komedii „Modny magazyn” Iwana Kryłowa, sztukę w opracowaniu literackim Jerzego Borowskiego wyreżyserował Henryk Podkiewicz, muzykę opracował Janusz Maćkowiak, a scenografię Irena Pikiel; XIX-wieczna sztuka była przebojem sezonu teatralnego 1952/53 w Polsce i sukcesem kasowym, w kraju odnotowano wtedy co najmniej 7 premier, w Gorzowie spektakl grany był w piątki, soboty i niedziele, a w pozostałe dni w terenie.
1963 r. (60 lat temu) – Teatr im. Osterwy wystawił baśń Pawła Malarewskiego „Czarodziejska rzepka” w przekładzie i reżyserii Zbigniewa Bebaka (1930-2002), wśród wykonawców byli m.in. Barbara Bargiełowska (1934-2019), Z. Bebak, Witold Andrzejewski (1940-2015); sztuka grana była 22 razy dla 8242 widzów.
1973 r. 50 (lat temu) – Gorzowskie Zakłady Wyrobów Papierowych przy ul. Sikorskiego 30, będące już oddziałem Kostrzyńskich Zakładów Papierniczych, zostały postawione w stan likwidacji. obecnie obiekty te zajmuje Spółdzielnia Inwalidów „Warta”, która prowadzi podobną działalność gospodarczą.
1983 r. (40 lat temu) – ok. 2 godzin trwał pochód 1-majowy, który przeszedł nietradycyjną trasą: Dąbrowskiego, Krajowej Rady Narodowej [= Borowskiego], Mieszka I na pl. Grunwaldzki, gdzie po złożeniu kwiatów na płycie pomnika Braterstwa Broni uczestnicy pochodu rozchodzili się; trybuny nie było; doszło też do demonstracji zwolenników „Solidarności”.
1983 r. (40 lat temu) – w amfiteatrze po raz drugi zadebiutował zespół pieśni i tańca „Gorzowiacy”, prezentując m.in. krakowiaka, suitę tańców lubuskich oraz tańce górali łąckich, które przygotował choreograf Sławomir Pawliński z Poznania, zespołowi towarzyszyła 7-osobowa kapela pod kierownictwem Włodzimierza Kozłowskiego, muzykę opracował Kazimierz Budzik; zespół działał pod egidą WDK i Filii AWF, występowali studenci i uczniowie szkół średnich.
1988 r. (35 lat temu) – w Gorzowie po raz ostatni odbył się pochód 1-majowy, przeszedł on ul. Sikorskiego, trybunę ustawiono przy budynku Urzędu Miejskiego, wg oficjalnych szacunków w pochodzie wzięło udział 34 tys. osób; na wysokości poczty głównej, narożnik Sikorskiego i Marchlewskiego [= Pocztowa] do pochodu włączyli się działacz Rady Regionu „Solidarności”, a Stefania Hejmanowska (1937-2014) rozwinęła transparent z napisem Solidarność Gorzów, za nią do pochodu włączyli się inni działacze z transparentami o treści: Komunizm to nędza i poniżenie i Dość podwyżek cen. „Solidarność” Gorzów, rozsypywano także ulotki sygnowane przez Radę Regionu, przy katedrze do pochodu włączyła się grupa z WiP-u i RMN-u, z transparentem o treści Uwolnić więźniów sumienia, za katedrą opozycjonistów zaatakowało kilkunastu funkcjonariuszy SB po cywilnemu, którzy usiłowali wyrwać z rąk demonstrantów transparenty, tylko grupa WiP-u i RMN-u dotarła ze swoim transparentem przed trybunę honorową ustawioną koło Urzędu Miejskiego, gdzie zaatakowała ich kolejna grupa cywilów; zatrzymani zostali Stefania Hejmanowska, Jacek Hejmanowski, Maria Cieślak, Henryk Cieślak, Waldemar Mora, Barbara Hrybacz, Zbigniew Żmijski, Andrzej Wołyniec, Zbigniew Stępień i Julian Leśkiewicza, poturbowany został Bronisław Żurawiecki.
1988 r. (35 lat temu) – ok. 100 działaczy opozycji zebrało się po pochodzie przy gorzowskiej katedrze; wieczorem pod „białym krzyżem” przy ul. Żeromskiego odbyło się nabożeństwo majowe, zebrani wysłuchali m.in. montażu słowno-muzycznego w wykonaniu Elżbiety Kuczyńskiej (1949-2018); nad głowami wiernych rozwinięto transparenty z poparciem dla strajkujących hutników z Nowej Huty.
1878 r. (145 lat temu) – Ulrich Koepnick, aptekarz i wolnomularz, sukcesor rodzinnej apteki „am Mühlenplatz” przy placu Młyńskim 4, obecnie parking przy galerii „Park 111”, zm. w 1929 r.
1903 r. (120 lat temu) – Stanisława Kwiecień, nauczycielka gry na skrzypcach, pionierka miasta, jedna z najstarszych nauczycielek Miejskiej Szkoły Muzycznej, zm. w 1979 r.
1923 (100 lat temu) – Florian Gronowski, emerytowany sekretarz Kurii Biskupiej (1947-1982), pionier miasta, zm. w 2005 r.
1928 r. (95 lat temu) – Zygmunt Skwarczewski, jeden z pionierów „Stilonu”, od 1951 – I sekretarz POP PZPR, później sekretarz KZ, zm. w 2008 r.
1953 r. (70 lat temu) – Adelheid Brumbach (86 l.), żona Xavera, współwłaścicielka i szefowa landsberskiego Cyrku Brumbach.
1983 r. (40 lat temu) – Henryk Paczkowski (60 l.), gorzowski adwokat, działacz GTK, b. radny (1958-1961), członek komitetu budowy pomnika Adama Mickiewicza.
2018 r. (5 lat temu) – Stanisław Stachowiak (87 l.), b. dyrektor ZM „Gorzów” (1972-1990), b. prezes OW NOT, b. radny MRN (1958-1964) i WRN (1975-1980).
82. – inż. Bogusław Drzewiecki, b. działacz gospodarczy i partyjny, NOT i WKTiR, ostatnio syndyk i likwidator.
78. – Tadeusz Skrzeczko, biznesmen, b. sztangista i działacz sportowy. b. prezesem KS „Kolejarz”.
75. – ppłk w st. spoczynku Marek Bęzel, przedsiębiorca, b. sekretarz KM PZPR (1981-1990).
60. – Sławomir Kwiatkowski, b. adept gorzowskiego teatru, inspicjent i sufler (1982-1983).
1960 r. (65 lat temu) – zakończyła się przebudowa kina „Słońce”, które wyposażono w nową aparaturę do wyświetlania filmów panoramicznych, na inaugurację pokazano pierwsze filmy panoramiczne: polsko-NRD-wski film SF „Milcząca Gwiazda” i western amerykański „Mściciel z Laramie”.