2025-02-01, Kalendarium
1945 r. (80 lat temu) – przerzucona przez Wartę w pobliżu Gorzowa 416 DP z 32 KPgw. nawiązała rano walkę z przeciwnikiem w rejonie Rudnicy i Wałdowic, w następstwie tego boju Wałdowice przestały istnieć.
1820 r. (205 lat temu) – władze rejencji frankfurckiej za zezwoleniem ministerstwa spraw wewnętrznych postanowiły, iż leżący w pow. gorzowskim i należący do Justiz-Ratha Empicha majątek szlachecki Viezzer Radung albo Neue Radung będzie nosić nazwę Radorf, po 1945 – Radogoszcz, dziś zach. część Witnicy.
1945 r. (80 lat temu) – przerzucona przez Wartę w pobliżu Gorzowa 416 DP z 32 KPgw. nawiązała rano walkę z przeciwnikiem w rejonie Rudnicy i Wałdowic, w następstwie tego boju Wałdowice przestały istnieć.
1945 r. (80 lat temu) po południu w Gorzowie znów wybuchły pożary; sowiecka komendantura wojenna wprowadziła zakaz wychodzenia na ulicę po godz. 17.
1945 r. (80 lat temu) – z inicjatywy grupy polskich robotników przymusowych przebywających w mieście powstał komitet do organizowania władzy polskiej, zw. też Komitetem Polskim; na jego czele stanął sędzia Sztremik ze Lwowa, w rzeczywistości Ignaz [Ignacy] Strömich (1889- przed 1984), Volksdeutsch, b. notariusz lwowski, w 1941-1944 sędzia na zlecenie w landsberskim Amtsgericht; sekretarzem został Stanisław Mochol (1913-1997), Eugeniusz Mikłasiewicz (* 1903) zorganizował milicję, która zajęła elektrownię, wodociągi, gazownię, piekarnię, rzeźnię i inne obiekty, a Ryszard Brych (1919-2013) zorganizował obóz dla Polaków wracających z niewoli. Ten swoisty pierwszy polski zarząd miasta funkcjonował do 12.02.1945, kiedy komendant wojenny nakazał Polakom opuścić Gorzów.
1945 r. (80 lat temu) – Rosjanie rozpoczęli budowę mostu pontonowego na lodzie przez Wartę.
1950 r. (75 lat temu) – dyrektorem Elektrowni Gorzów został inż. Piotr Łobacz († 2001?), który kierował gorzowską energetyką do 1953 r.
1960 r. (65 lat temu) – w Teatrze Miejskim otwarto wystawę „Akta i pamiątki placówek kulturalnych Gorzowa”; wystawiono m.in. obrazy Haliny Dębińskiej, Jana Korcza (1905-1984), Włodzimierza Korsaka (1886-1973) i Zofii Zaleskiej (1913-2006).
1970 r. (55 lat temu) –Szkoła Podstawowa nr 2 otrzymała imię „Szarych Szeregów”.
1970 r. (55 lat temu) – w Gorzowie odbyła się krajowa prapremiera 3-aktowej komedii muzycznej, a właściwie – musicalu big-beatowego „Gwałtu co się dzieje” wg Aleksandra Fredry, w adaptacji i reżyserii Lecha Komarnickiego, z muzyką Seweryna Krajewski i piosenkami Krzysztofa Dzikowskiego; gorzowska inscenizacja cieszyła się niezwykłą popularnością, wystawiano ją 40 razy dla 14.489 widzów, muzyczną wersję fredrowskiej komedii podchwyciły też inne sceny w kraju, jak Teatr Ziemi Krakowskiej w Tarnowie (20.06.1970), Teatr Klasyczny w Warszawie (17.10.1970), Teatr im. Jaracza w Łodzi (27.02.1971), Teatr im. Osterwy w Lublinie (13.01.1972).
1975 r. (50 lat temu) – oddano nowy odcinek torów na ul. Walczaka i nową, czwartą już w mieście pętlę tramwajową przy ul. Szarych Szeregów, jednocześnie przedłużono linię nr 1; pętla ta została zlikwidowana w 2020 r. w ramach przebudowy DK 22 i przedłużenia linii tramwajowej do ul. Fieldorfa-Nila.
1980 r. (45 lat temu) – podczas balu sportowca ogłoszono wyniki plebiscytu „Gazety Lubuskiej” i WKFiT UW w Gorzowie na 10 najlepszych sportowców woj. gorzowskiego w 1979, I miejsce zajął Lech Piasecki (Orlęta Gorzów – kolarstwo), II – Edward Jancarz (1946-1992) (Stal Gorzów – żużel), III – Piotr Diakonów (Stilon Gorzów – piłka wodna), IV – Andrzej Nuckowski (Orlęta Gorzów – łucznictwo), V – Marek Osiński (1956-2012) (Stilon Gorzów – piłka wodna), VI – Ireneusz Witkowski (AZS Gorzów – lekkoatletyka), VII – Małgorzata Zgórska (Orlęta Gorzów – łucznictwo), VIII – Grzegorz Hajkowicz (Orlęta Gorzów – zapasy), IX – Jerzy Górski (AZS Gorzów – piłka ręczna), X – Mieczysław Woźniak (Stal Gorzów – żużel); w piątce najpopularniejszych trenerów roku znaleźli się: Piotr Batkowski (Orlęta – zapasy), Ryszard Łuczak (Stilon – piłka wodna), Lech Macierzyński (MKK Choszczno – kajakarstwo), Gerard Nowak (1934-1999) (Orlęta – łucznictwo) i Józef Szymański (LKS POM Strzelce Kraj. – kolarstwo).
1980 r. (l45 at temu) – w Domu Towarowym „Rolnik” uruchomiono stoisko radiowo-telewizyjne, oferujące sprzęt za gotówkę i na raty; taka forma sprzedaży funkcjonowała zapewne krótko, bo niebawem zaczęła się inflacja...
1985 r. (40 lat temu) – w Małej Galerii BWA-GTF przy ul. Chrobrego 4. otwarto XXX Doroczną Wystawę GTF; podczas wernisażu ogłoszono wyniki konkursu fotograficznego i wręczono nagrody ufundowane przez Wydział Kultury i Sztuki UM: Grand Prix otrzymał Ryszard Tomczuk (1935-2002) za zestaw „Perspektywa”, I nagrodę oraz nagrodę im. Z. Łąckiego za portret przyznano Henrykowi Jarmołowiczowi, III nagrodę otrzymał Rafał Sobczak („Babcia”); jury przyznało też nagrody tematyczne, otrzymali je: Kazimierz Nowik (1923-2013) za zdjęcie architektury („Stary Gorzów”), Jarosław Biernacki za zestaw przeźroczy („Nepalczycy”) oraz Lucjan Lebiedź (1937-2010) za pejzaż i za reportaż („U kowala”); w salach Muzeum Zakładowego „Stilonu” zorganizowano retrospektywną wystawę „30 lat fotografii GTF”, na której znalazło się na niej kilkadziesiąt zdjęć różnie datowanych, nagrodzonych i wyróżnionych na poszczególnych dorocznych wystawach; towarzyszyła jej wystawa pt. „Jasność sprawy – wysoka wydajność” z Eberswalde-Finow (NRD).
1990 r. (35 lat temu) – zdrożały opłaty w komunikacji miejskiej: bilet jednorazowy kosztował 300 zł, pracowniczy bilet miesięczny – 10500, sieciówka – 25.500, opłata karna – 20-25 tys. zł.
2000 r. (25 lat temu) – uroczyście otwarto Dom Pomocy Społecznej nr 2 na terenie Szpitala Psychiatrycznego.
2021 r. – o godz. 7 w odnowionej po pożarze katedrze odprawiona została pierwsza od 1311 dni msza, która odprawił bp Tadeusz Lityński; z powodu ograniczeń pandemicznych mogło w niej uczestniczyć tylko 50 osób.
1840 r. (175 lat temu) – Kunibert Alard Böning, właściciel majątku w Chwalęcicach, działacz towarzystwa gospodarczego w Gorzowie, deputowany powiatowy, poseł do landtagu i Reichstagu, zm. w 1909 r.
1875 r. (150 lat temu) – Willi Kewitsch, córka landsberskiego nauczyciela, niem. pieśniarka, nauczycielka śpiewu, kompozytorka i publicystka, zm. w 1970 r.
1920 r. (105 lat temu) – Jan Zabłocki, sybirak, b. kierownik witnickiej „Kaflarni” (1956-1984), zm. w 1992 r.
1925 r. (100 lat temu) – Edward Makowiecki, pierwszy dyrektor Izby Skarbowej w Gorzowie (1983-1991), zm. w 1998
1935 r. (90 lat temu) – Jerzy Gawacki, b. piłkarz, lewoskrzydłowy Unii (1959-1960), z którą wywalczył awans do II ligi, zm. w 1996 r.
1895 r. (130 lat temu) – Wilhelm Bruchmüller (72 l.), b. proboszcz w Pyrzanach (1858-1862) i Jenińcu [Genninsch-Warthebruch] (1862-1875).
1985 r. (40 lat temu) – Ignacy Wołyński (89 l.), organizator kontroli skarbowej w Gorzowie, powstaniec wielkopolski i pionier miasta
2002 r. – Henryk Bejnar-Bejnarowicz (79 l.), ślusarz, pionier miasta i ZM „Gorzów”.
2004 r. – Jan Chuchla (57 l.), gorzowski adwokat.
2005 r. (20 lat temu) – Janina Dudzik (80 l.), długoletnia radna, działaczka SD i Ligi Kobiet, b. wicedyrektor Państwowego Domu Pomocy Społecznej w Gorzowie.
2010 r. (15 lat temu) – Janina Tokarz (82 l.), tłumaczka przysięgła j. niemieckiego, pionierka miasta.
2011 r. – Hanna Krzewska-Lis (82 l.), artystka-malarz, w 1960-1975 związana z Gorzowem, uczestniczka „Stolika nr 1”.
2012 r. – Bogdan Mulke (60 l.), b. nauczyciel w Zespole Szkół Mechanicznych (1981-1994).
2013 r. – Roman Kupiec (59 l.), gorzowski filmowiec i fotografik.
2019 r. – Jan Żukowski (68 l.), przedsiębiorca, b. prezes Izby Rzemiosła i Przedsiębiorców w Gorzowie (2004-2011).
2021 r. – Andrzej Wachowiak (65 l.), sędzia i działacz piłkarski, członek Kolegium Sędziów i wiceprzewodniczący Wydziału Gier OZPN w Gorzowie
2021 r. – Edward Kolanowski (67 l.), b. szef marketingu w Browarze Witnica, działacz piłkarski, b. wiceprezes MKS „Czarni Browar” Witnica (1993-2011, 2014-2021), współorganizator Lubuskiego Towarzystwa Miłośników Browarnictwa.
2023 r. – Tadeusz Gałężewski (75 l.), zegarmistrz, syn i sukcesor Józefa Gałężewskiego (1921-2017, jednego z pierwszych gorzowskich zegarmistrzów.
60. – Przemysław Kapsa, aktor, od 1997 związany z gorzowskim teatrem.
Jaromir
1420 r. (605 lat temu) – wojewoda poznański Sędziwój Ostroróg i wojewoda kaliski Maciej z Ujścia wysłali list do wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego, by jego poddani z Gorzowa i Drezdenka [homines vestri de Dredzen et Landzberg] nie zamykali Polakom z Czarnkowa drogi wodnej Notecią do Szczecina.
