Echogorzowa logo

wiadomości z Gorzowa i regionu, publicystyka, wywiady, sport, żużel, felietony

Jesteś tutaj » Home » Kalendarium »
Belindy, Bronisza, Idziego , 1 września 2025

1 września

2025-09-01, Kalendarium

1899 r. – do mieszkań w Gorzowie popłynął pierwszy prąd elektryczny; doprowadzenie energii elektrycznej związane było z budową tramwaju elektrycznego w mieście...

Zdarzyło się:

1575 r. (450 lat temu) – Rada (miejska) wspólnie z ławnikami postanowiła rozebrać wodociąg z powodu jego dużego wysłużenia i kosztów utrzymania; zbudowany w 1561 r. drewniany rurociąg zasilał wodą z ujęcia za Bramą Santocką studnię (fontannę) na Rynku, ozdobioną postacią Rolanda; zamiast fontanny zbudowano zwykłą studnię.

1899 r. – do mieszkań w Gorzowie popłynął pierwszy prąd elektryczny; doprowadzenie energii elektrycznej związane było z budową tramwaju elektrycznego w mieście, toteż w pierwszej kolejności zelektryfikowane zostały domy wzdłuż linii tramwajowych, ale jeszcze przed I wojną światową rozpoczęła się elektryfikacja peryferii miasta i powiatu.

1945 r. (80 lat temu) Szkoła Powszechna nr 1 im. M. Konopnickiej rozpoczęła nowy rok szkolny w budynku przy ul. Mieszka 57, gdzie później mieściło się przedsiębiorstwo „Las”; we wrześniu szkoła liczyła już 745 uczniów w 15 oddziałach, oprócz kierowniczki Felicji Waliszko (1910-1993), nauczycieli Jadwigi Śpiewak (-Zasady) (1927-1996), Karola Hermy (1916-1985) i Edwarda Krzysztofowicza (1900-1985) kadrę szkoły stanowili także Anna Dobrowolska (1898-1984), Amalia Górecka (1904-1978), Bolesław Mazurkiewicz (1890-1968), Kazimiera Nawracałowa (1915-2008), Maria Owsińska (1914-2004), Zofia Rutkowska (1914-2000?), Ludwik Ziołek (1916-1988), ponadto Jan Anielski (1899-1976), Henryk Raczycki (1905-1995), Helena Wolffowa (Jarczyńska) (1914-1994) i Władysława Zienkowicz (1910-1993),

1945 r. (80 lat temu) powstało ognisko ZNP w Gorzowie; prezesem ogniska została Felicja Waliszko (1910-1993), przewodniczącym wydziału organizacyjnego Roman Zabilski (1910-1984), wydziału pedagogicznego Bolesław Mazurkiewicz (1890-1968), finansowego Jan Lisowski (1900-1985), społecznego Maria Owsińska (1914-2004); było to pierwsze ognisko w powiecie, ale nie w regionie, bo ZNP w Skwierzynie powstało już 7.07.1945, w 10.1945 gorzowskie ognisko liczyło już 35 członków, w 09.1946 – 83, w 06.1947 – 136, a 10.10.1949 – 220.

1945 r. (80 lat temu) Powiatowy Oddział Informacji i Propagandy zorganizował akademię z okazji 6. rocznicy hitlerowskiego najazdu na Polskę.

1945 r. (80 lat temu) Gorzów został oficjalnie wyłączony z powiatu.

1945 r. (80 lat temu) administrator apostolski ks. Edmund Nowicki (1900-1971) rozpoczął swe urzędowanie od wizytacji parafii zachodniopomorskich, jednocześnie wystosował „Orędzie do kapłanów” i „Orędzie do wiernych”; ks. Jan Zaręba (1910-1986), przyszły biskup włocławski, został mianowany kanclerzem Administracji Apostolskiej.

1945 r. (80 lat temu) Miejski Komitet Opieki Społecznej przejął od Zarządu Miejskiego przedszkole przy ul. Strzeleckiej 2 i „Dom sierot” przy ul. Borowskiego 37.

1945 r. (80 lat temu) uruchomiono placówkę pocztową w Lubiszynie pod kier. Wilhelminy Bartoszewskiej.

1950 r. (75 lat temu) rozpoczął się nowy rok szkolny, po raz pierwszy bez oficjalnego nabożeństwa szkolnego; Publiczna Szkoła Powszechna TPD, stała się Szkołą Ogólnokształcącą Rozwojową TPD, w której powstała pierwsza klasa VIII, tak narodziło się II LO.

1950 r. (75 lat temu) w sali gimnastycznej przy ul. Kosynierów Gdyńskich 8 odbyła się inauguracja Liceum Pedagogicznego, które istniało 20 lat; pierwszym dyrektorem był Edmund Ciesielski (1917-1969), do pracy w liceum zostało skierowanych troje wykwalifikowanych nauczycieli: Franciszek Czarnecki (1913-2004) (muzyka i śpiew), Janina Szyjkowska (biologia) i Zdzisław Słysz (j. rosyjski), za zgodą KOS zaangażowano także grupę absolwentów LP w Sulechowie: Alicja Klarecka (-Jodko) (1928-2003) i Elwira Markowska (-Dobkowicz) (1929-2017) (j. polski), Halina Niewiadomska (-Strzelecka) (historia), Bartłomiej Strzelecki (1928-1988) (matematyk), z Sulechowa przybył też Stanisław Czekała (fizyka), dołączyła do nich Anna Borzykowska (zajęcia praktyczne); trzy klasy pierwsze umieszczono w budynku Państwowej Szkoły Ogólnokształcącej przy Estkowskiego 13, klasę II i III – w budynku internatu przy Łokietka 24.

1955 r. (70 lat temu) rozpoczął się nowy rok szkolny; SP 5, korzystająca dotąd z budynku SP 1, przeniosła się do budynku przy ul. Żukowa 7 [= Dąbrowskiego 7].

1960 r. (65 lat temu) decyzją Prezydium PWRN w Zielonej Górze, za zgodą Ministerstwa Kultury i Sztuki, powołany został Teatr Państwowy im. Juliusza Osterwy w Gorzowie jako 117. scena państwowa w kraju i drugi teatr zawodowy w województwie; teatr finansowany był ze środków Prezydium MRN w Gorzowie, które na potrzeby aktorów oddało także 28 mieszkań, głównie w „samotniaku” przy ul. Hejmanowskiej 5; dyrektorem i kierownikiem artystycznym teatru został Zbigniew Szczerbowski (1902-1979); kierownikiem administracyjno-gospodarczym – Elżbieta Szczerbowska (* 1936), zapewne córka dyrektora, pracowali tu nadal Irena Dąbrowa (1926-1997), dot. kierowniczka administracyjno-gospodarcza, Aleksandra Zawiejska (1910-2008), zrazu jako kasjerka, Jadwiga Streit (1911-1987) – sekretarka, głównym księgowym był Edward Szymański (1919-1999?), do pierwszych pracowników technicznych teatru należeli Eugenia (1926-2002) i Mieczysław (1927-2017) Adamkiewiczowie, garderobiana i stolarz, Czesław Walkowiak – elektryk, Adam Asanowicz – maszynista, Józef Sałgut (1907-1987) – bileter.

1960 r. (65 lat temu) z nowym rokiem szkolnym powstało Państwowe Technikum Wodno-Melioracyjne i Liceum Położnych; Szkoła Specjalna (nr 14) rozpoczęła naukę w nowym budynku przy ul. Staszica [= Mościckiego].

1965 r. (60 lat temu) Zasadnicza Szkoła Włókiennicza GZPJ otrzymała siedzibę przy ul. Śląskiej 95.

1970 r. (55 lat temu) z nowym rokiem szkolnym na Osiedlu Słonecznym działalność podjęła powołana na nowo Szkoła Podstawowa nr 6, dla której wybudowano nowy budynek przy ul. Gwiaździstej 14, kierownikiem placówki została Sabina Gromiec (1932-2020); jednocześnie Technikum Elektro-Mechaniczne podzieliło się na Technikum Elektryczne pod dyrekcją mgr inż. Tadeusza Wróblewskiego i Technikum Mechaniczne, którego dyrektorem został Henryk Śmiglak (1929-2023).

1970 r. (55 lat temu) wieczornicą poświęconą rocznicy napaści hitlerowskiej na Polskę rozpoczęła działalność Świetlica RSM „Włókno” w Hotelu „Stilon”, późniejszy klub „Dolinki”; radą społeczna placówki kierował Henryk Nawrocki.

1970 r. (55 lat temu) – Krystyna Tyszarska (1931-2022) objęła dyrekcję Teatru im. Osterwy, pełniąc jednocześnie razem z mężem Celestynem Skołudą (1922-2006) funkcję kierownika artystycznego; było to trzecie, po Barwińskich i Byrskich, małżeństwo artystyczne na czele gorzowskiego teatru.

1975 r. (50 lat temu) dotychczasowe zespoły szkół zawodowych zostały przemianowane na Zespół Szkół Ekonomicznych, Zespół Szkół Elektrycznych, Zespół Szkół Gastronomicznych, Zespół Szkół Mechanicznych i Zespół Szkół Chemicznych.

1975 r. (50 lat temu) – uruchomione zostało Przedszkole Miejskie nr 10 im. Jasia i Małgosi przy Lelewela 1, pierwszą dyrektorką została Janina Karcz (1940-2009).

1980 r. (45 lat temu) rozpoczął się nowy rok szkolny 1980/81; wojewódzka inauguracja odbyła się w Zbiorczej Szkole Gminnej w Drezdenku.

1980 r. (45 lat temu) elektroenergetyk Zbigniew Zięba (1947-2005), przyszły przewodniczący RM, usiłował wywołać strajk w „Silwanie”.

1985 r. (40 lat temu) uruchomione zostało pierwsze połączenie Górczyna z Zawarciem, była to nowa linia autobusowa nr 125 z os. Zacisze na ul. Śląską, przystanek początkowy był przy SP 13, trasa wiodła ul. Walczaka, Dzieci Wrzesińskich [= Jagiełły], Chrobrego, Fabryczną i Towarową, autobusy jeździły co 11 minut, poza szczytem – co 22 min.

1990 r. (35 lat temu) – w wyniku przekształceń GPBP „Gobex” powstała spółka „Inter-Gobex”, później „Interbud-Gobex”, obecnie „Interbud-West”; na czele nowej spółki stanął Stanisław Guziewicz (1941-2004).

1990 r. (35 lat temu) rozpoczął się nowy rok szkolny, na mocy decyzji MEN do szkół wrócił nauka religii; w miejsce dotychczasowego Studium Nauczycielskiego (SN) powstał Zespół Szkół im. Tadeusza Kotarbińskiego, w skład którego wchodziły: 6-letnie Studium Wychowania Przedszkolnego, 2-letnie Studium Nauczania Początkowego, Zaoczne Studium Wychowania Przedszkolnego i Liceum Ogólnokształcące, dziś IV LO; rozpoczęła też działalność Państwowa Szkoła Muzyczna nr 2.

1995 r. – Zespół Szkół Odzieżowych otrzymał nowe pomieszczenia w zaadaptowanych obiektach dawnej „Silwany” przy ul. Śląskiej 64c.

2000 r. (25 lat temu) – podczas wojewódzkiej inauguracji roku szkolnego w Lipkach Wielkich otwarto nową szkołę, zbudowaną w ciągu 3 lata za 4,5 mln zł

2003 r. – na trasie Gorzów - Zbąszynek pojawił się pierwszy szynobus; lekki pojazd z 44 miejscami siedzącymi zakupiony został ze środków samorządu wojewódzkiego

2005 r. (20 lat temu) – zainaugurował działalność Zespół Szkół Sportowych, utworzony na bazie SP nr 11 przy ul. Stanisławskiego 2.

2015 r. (10 lat temu) wieczorem przez północną częścią województwa i Gorzów przeszła nawałnica, w ciągu 39 minut między 20.16 a 20.55 spadło 31,7 mm deszczu, wiał wiatr szybkością 21 m/s (75,6), najbardziej intensywny deszcz i wichura trwały tylko kilka minut; powalone drzewa uwięziły pod Dobiegniewem pociąg z Poznania do Szczecina, wichura zerwała lub uszkodziła dachu m.in. w Niwicy, Czechowie i innych podgorzowskich wsiach, w Santoku zawalił się stary budynek gospodarczy, w Gorzowie ulewa zalała m.in. ul. Jagiełły i Grobla, zwalona wierzba spadła na samochód w rejonie ul. Fabrycznej i Wawrzyniaka, powalone drzewa zniszczyły sygnalizację świetlną przy ul. Przemysłowej, przystanek autobusowy na Grobli; ponad 20 tys. gospodarstw w okolicy miasta pozbawionych było prądu.

2015 r. (10 lat temu) – po 35 latach zamknięta została Izba Wytrzeźwień, obecnie jest to Ośrodek Pomocy Osobom Nietrzeźwym, prowadzone przez Towarzystwo Pomocy im Brata Alberta.

2015 r. (10 lat temu) przy Chrobrego 28 otwarta została świetlica środowiskowa „Ćhavorytko”, prowadzona przez gorzowski oddział Związku Romów Polskich.

2016 r. – rozpoczęła działalność Akademia im. Jakuba z Paradyża, powstała w miejsce PWSZ.

2021 r. – rozpoczęło działalność Centrum Edukacji Zawodowej i Biznesu, utworzone na bazie Zespołu Szkół Mechanicznych, Zespołu Szkół Budowlanych i Samochodowych oraz Centrum Kształcenia Zawodowego; dla potrzeb CEZiB zaadaptowano kompleks budynków dawnego szpitala miejskiego przy ul. Warszawskiej.

Urodzili się:

1855 r. (170 lat temu) – Karl Seyfarth, profesor landsberskiego gimnazjum, współzałożyciel i prezes towarzystwa historycznego (VfGdN), zm. w 1931 r.

1940 r. (85 lat temu) – ks. Stanisław Grudzień, b. proboszcz w Lubnie (1996-2002), zm. w 2019 r.

Zmarli:

2003 r. Aleksander Kowalczyk (53 l.), scenograf; w l. 1973-2002 pracował w pracowni plastycznej Teatru Osterwy,

2003 r.Wirgiliusz Barzycki (72 l.), klejarz w tkalni pneumatycznej w „Silwanie”, b działacza partyjny w „Silwanie”, b. członek KM PZPR (1981-1983) i Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej (1981-1983).

2006 r. – Janusz Pastor (69 l.), b. piłkarz „Unii” Gorzów grał (1956).

2008 r. – Janusz Wacławek (73 l.), b. dyrektor GKB w Gorzowie (1975-1984).

2021 r. – dr hab. prof. AJP Tadeusz Rynkiewicz (68 l.), pracownik naukowy i trener kajakarstwa.

Urodziny obchodzą:

75. – Mieczysław Kokociński, b. działacz związkowy w WUT, współpracownik radia „Solidarność”.

X

Napisz do nas!

wpisz kod z obrazka

W celu zapewnienia poprawnego działania, a także w celach statystycznych i na potrzeby wtyczek portali społecznościowych, serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu wyrażasz zgodę na przechowywanie cookies na Twoim komputerze. Zasady dotyczące obsługi cookies można w dowolnej chwili zmienić w ustawieniach przeglądarki.
Zrozumiałem, nie pokazuj ponownie tego okna.
x