2 października

2025-10-02, Kalendarium

1945 r. (80 lat temu) – w budynku przy ul. Przemysłowej 22 powstała Publiczna Szkoła Powszechna nr 2, później SP nr 2 im. Szarych Szeregów.

Zdarzyło się:

1945 r. (80 lat temu) – w następstwie dożynkowego zjazdu gwiaździstego w Gorzowie zawiązał się Motoklub „Unia”, pierwszy w mieście i na Ziemi Lubuskiej klub motorowy i żużlowy, był bowiem sekcją poznańskiego klubu „Unia”, który już w latach międzywojennych uczestniczył w zawodach żużlowych, a pierwszym prezesem został Michał Nagengast (1906-1999), kierownik Powiatowego Urzędu Samochodowego, który od 1930 r. startował na żużlu, sekretarzem był Mieczysław Krzyżaniak (1919-1978), przyszły zawodnik i sędzia żużlowy, kapitanem sportowym – Władysław Dobek (1893-1969), członkami zarządu – Konrad Wieła (1918-1949), rajdowiec, dr Leon Andrejew (1911-1980) i dr Władysław Przybylski (1908-1974), jeden z pierwszych gorzowskich żużlowców.

1945 r. (80 lat temu) – w budynku przy ul. Przemysłowej 22 powstała Publiczna Szkoła Powszechna nr 2, później SP nr 2 im. Szarych Szeregów, istnieje do dziś z przerwą w 2005-2017, od 1968 we własnym obiekcie przy Zamenhofa 2a; organizatorem i pierwszym kierownikiem placówki był Henryk Raczycki (-Sieniawski) (1905-1995), a pierwszą kadrę stanowili Edward Krzysztofowicz (1900-1985), Maria Owsińska (1913-2004), Jadwiga Śpiewak (-Zasadowa) (1927-1996), Ludwik Ziołek (1916-1988), a także Emilia Drabowicz (1907-1990), Regina Łobodszińska (-Androchowicz) ( 1918-1984), Roman Zabilski (1910-1984).

1945 r. (80 lat temu) – w październiku powstała Pierwsza Męska Drużyna Harcerska przy SP nr 1, prowadzona przez uczniów Gimnazjum i Liceum; to najstarsza znana drużyna harcerska w mieście, liczyła 35 osób, nosiła jednolite mundury i granatowe chusty, czarne pończochy z białymi skarpetami. należała do najaktywniejszych w mieście, działała zapewne do 1949; organizatorem i pierwszym drużynowym był Bronisław Zasada (1926-1991), najbardziej znanym – Sławomir Szczap, maturzysta z 1950, przybocznym – Karol Nowakowski (1930-2016), zastępowymi – Jan Nowak, Zbigniew Klajn, który dopiero w 1946 został gimnazjalistą, oraz Leonard Miedziński.

1955 r. (70 lat temu) – w zaległym meczu „Stali” z „Włókniarzem” Częstochowa, przegranym 18:36, po raz ostatni w barwach „Stali” wystąpił Stanisław Kaiser (1935-2005), młodszy brat Mariana (1933-1991), też wychowanek i legenda „Stali”.

1960 r. (65 lat temu) – w nieistniejącym budynku dawnego hotelu przy ul. Strzeleckiej 9 otwarto pierwszy w Gorzowie dworzec autobusowy PKS z kasami i poczekalnią.

1975 r. (50 lat temu) – na zakończenie sezonu żużlowego w Gorzowie odbył się międzypaństwowy mecz towarzyski Polska-ZSRR, który wygrali Polacy 54:24, a punkty zdobywali: Jerzy Rembas – 12, Edward Jancarz (1945-1992) – 10, Bolesław Proch (1915-2012) z Zielonej Góry – 9, Mieczysław Woźniak i Bogusław Nowak (1952-2024) – po 6, Zbigniew Filipiak (1950-2021) z Zielonej Góry i Ryszard Fabiszewski – po 4, Zbigniew Marcinkowski z Zielonej Góry – 3.

1980 r. (45 lat temu) – w Muzeum Zakładowym „Stilonu” otwarta została wystawa wyrobów rzemiosła artystycznego z Kassel (RFN); na ekspozycję złożyło się ponad 200 przedmiotów, wykonanych przez 42 rzemieślników ze szkła, drewna, kamionki, fajansu, wikliny, złota, srebra w połączeniu z kością słoniową, drewnem mahoniowym i octowym i inne.

1985 r. (40 lat temu) – w Gorzowie zapowiedziano uroczysty pokaz nagrodzonego już na festiwalach w Moskwie i Gdańsku filmu Stanisława Różewicza „Kobieta w kapeluszu”; brak potwierdzenia tej imprezy, choć film ten rzeczywiście miał krajową premierę tego dnia.

1985 r. (40 lat temu) – w nowo uruchomionym domu kultury w Eberswalde otwarto gorzowską wystawę fotografiki amatorskiej „Konfrontacje ‘85”; w inauguracji wzięli udział Józef Czerniewicz (1920-1997), Jerzy Szalbierz (1947-1997), Marian Łazarski i tłumaczka Maria Wojdyłło (1918-2018).

1985 r. (40 lat temu) – goście przybyli na Ogólnopolską Inaugurację Roku Kulturalnego i Sezonu Artystycznego obejrzeli w Teatrze im. Osterwy sztukę Witkacego „Wariat i zakonnica”; po spektaklu minister Kultury i Sztuki prof. Kazimierz Żygulski (1919-2012) wręczył teatrowi dyplom w dowód uznania kulturotwórczej roli placówki.

2011 r. – zajmując III miejsce w ekstraklasie żużlowcy „Stali” Gorzów zostali po raz pierwszy od 11 lat medalistami DMP.

Urodzili się:

1925 r. (100 lat temu) – ks. prałat Edward Jagodziński, b. kanclerz kurii gorzowskiej (1965-1978) i b. proboszcz w Witnicy (1978-1991), ostatnio rezydent w Szczecinie, zm. w 2017 r.

1925 r. (100 lat temu) – prof. dr Władysław Magnuszewski, b. nauczyciel w I LO (1952-1970), następnie pracownik naukowy WSN i WSP w Zielonej Górze, badacz literatury staropolskiej, zm. w 1996 r.

1935 r. (90 lat temu) – Tadeusz Ciejka, b. nauczyciel w ZSZ i Zespole Szkół Chemicznych, następnie kierownik działu personalnego w „Stilonie”, założyciel firmy „Fast Protektor”, która zajmowała się m.in. opryskami w mieście, zm. w 2021 r.

Zmarli:

1950 r. (75 lat temu) – Jan Henryk Burdziąg (44 l.), b. więzień Mauthausen i pionier Gorzowa, działacz PPS, pierwszy kierownik administracyjny Państwowego Instytutu Weterynaryjnego w Gorzowie (1945-1947), zdemaskowany jako fałszywy naukowiec.

2000 r. (25 lat temu) – Grzegorz Tarasko (27 l.), młody dziennikarz gorzowski, pasjonat sportu, pracował w Radiu GO, następnie w GTV, współpracował z „Gazetą Zachodnią”, „Przeglądem Sportowym”, „Ziemią Gorzowską”.

2001 r. – inż. Leon Żurko (57 l.), b. wiceprezydent Gorzowa (1982-1984).

2004 r. – Stanisław Kopydłowski (81 l.), pionier Gorzowa, b. dyrektor MHD, b. przewodniczący PRN (1948-1950) i b. radny MRN (1958-1961)

2009 r. – Edward Głogoza (76 l.), b. dyrektor GPBP „Gobex” w Gorzowie (1976-1980), ostatnio przedsiębiorca budowlany w Międzyrzeczu.

2011 r. – Andrzej Filoda (59 l.), gorzowianin, muzyk i kompozytor, warszawski nauczyciel, pochowany w Gorzowie.

2013 r. – prof. dr hab. Bernard Woltmann (81 l.), historyk kultury fizycznej, b. prodziekan (1971-1982) i b. prorektor AWF w Gorzowie (1987-1990, 1993-1999), b. dziekan ZWWF (1984-1987) i b. dyrektor IKF (1999-2003).

Urodziny obchodzą:

82. – Zenon Głodek, profesor nauk ekonomicznych Uniwersytetu Szczecińskiego, b. kierownik Punktu Konsultacyjnego w Gorzowie i pierwszy rektor Gorzowskiej Wyższej Szkoły Zawodowej, obecnie wykładowca AJP.

79. – Waldemar Wspaniały, b. siatkarz i trener siatkówki, selekcjoner pierwszej reprezentacji Polski seniorów (2001-2003), b. trener siatkarzy „Stilonu” (1995-1999) i GTPS (2004-2005).

45. – Tomasz Rafalski, b. piłkarz ręczny.

Kalendarium

Jaromir

3 października

1925 r. (100 lat temu) – otwarty został po remoncie Teatr Miejski w Gorzowie, który przybrał znany do dziś kształt; nad wejściem do budynku pojawił się napis: In schwerer Zeit der Kunst geweiht [= w trudnych czasach poświęcony sztuce]...