3 października

2025-10-03, Kalendarium

1925 r. (100 lat temu) – otwarty został po remoncie Teatr Miejski w Gorzowie, który przybrał znany do dziś kształt; nad wejściem do budynku pojawił się napis: In schwerer Zeit der Kunst geweiht [= w trudnych czasach poświęcony sztuce]...

Zdarzyło się:

1925 r. (100 lat temu) – otwarty został po remoncie Teatr Miejski w Gorzowie, który przybrał znany do dziś kształt; nad wejściem do budynku pojawił się napis: In schwerer Zeit der Kunst geweiht [= w trudnych czasach poświęcony sztuce], w ramach modernizacji obiektu, którą kierował miejski radca budowlany Wilhelm Meyer (1880-1960), powstał kameralny teatr z nowoczesną, umożliwiającą śmiałe inscenizacje sceną, na widowni z balkonem, odmalowanej przez malarza kościelnego Roberta Sandforta (1880-1945), zainstalowano 550 amfiteatralnie ustawionych foteli ze składanym siedzeniem.

1945 r. (80 lat temu) – w Gorzowie powstało Towarzystwo Przyjaciół Żołnierza i Rodzin Poborowych, później LPŻ i LOK’ pierwszy zarząd tworzyli: prezes Lalita Kotowska (1915-1887), wiceprezes – Jerzy Nałęcz-Głowacki (1913-1981), sekretarz Jadwiga Streit (1911-1987), skarbnik Tadeusz Olasek (* 1907).

1945 r. (80 lat temu) – w budynku przy Alei Przemysława, dziś Wyszyńskiego 21-23 zainaugurowała działalność Publiczna Dokształcająca Szkoła Zawodowa, która dała początek gorzowskiemu szkolnictwu zawodowemu, zrazu społeczna i komunalna, w 1950 upaństwowiona, w 1952-1971 jako Zasadnicza Szkoła Zawodowa, jej tradycję kontynuowały Zespoły Szkół Elektrycznych i Mechanicznych, jak też Zespół Szkół Budowlanych i Samochodowych; organizatorem szkoły był Jan Anielski (1899-1976), mianowany już 20.08.1945, placówka przeznaczona była dla osób pracujących, uczniów podzielono na 3 klasy: przygotowawczą, ogólno-metalową i biurowo-handlową, prowadzono też kursy czeladnicze i mistrzowskie, zajęcia odbywały się po południu; pierwszą kadrę stanowili nauczyciele kontraktowi: Edward Krzysztofowicz (1900-1985), Henryk Raczycki (1905-1995), Antoni Maćkowiak (1903-1979) i Edward Pilarski (1913-2002).

1945 r. (80 lat temu) – do Gorzowa przybyli pierwsi oblaci: ks. Henryk Gocyła (1915-1956) i brat Albin Duda; p. Finiarz z ul. Brackiej przekazał o. Gocyle klucze do domu parafialnego i kościoła św. Józefa, odebrane niemieckim ojcom sercanom, opuszczającym Gorzów.

1980 r. (45 lat temu) – w ramach ogólnopolskiej akcji protestacyjnej „Solidarności” przeciwko niewypełnianiu porozumień sierpniowych w Gorzowie zastrajkowało 18 zakładów pracy, w tym 5 w całości, były to m.in. „Stilon”, „Stolbud”, Zakłady Mechaniczne „Gorzów”, „Silwana”, „Zremb”, „Gozamet”, „Gomad” i GKB.

1985 r. (40 lat temu) – Gorzów był gospodarzem Ogólnopolskiej Inauguracji Roku Kulturalnego i Sezonu Artystycznego; goście zwiedzili gorzowskie placówki kultury i wzięli udział w otwarciu pałacyku WDK przy ul. Wał Okrężny 36-37 po remoncie, które wykonały Pracownie Konserwacji Zabytków, z tej okazji sztandar szczecińskiego Oddziału PKZ został udekorowany odznakami „Za zasługi dla woj. gorzowskiego” i „Zasłużony działacz kultury”.

2013 r. – Archiwum Państwowe w Gorzowie wprowadziło się do nowoczesnego budynku przy ul. Mościckiego 7.

2014 r. – rozpoczęła się pierwsza „Furmanka” czyli 3-dniowy Ogólnopolski Festiwal Poetycki im. Kazimierza Furmana, zorganizowany przez MCK.

2016 r. – z udziałem premier Beaty Szydło i minister Elżbiety Rafalskiej odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego na Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie

Urodzili się:

1930 r. (95 lat temu) – Karol Nowakowski, b. ambasador Polski w Norwegii i Islandii, pionier gorzowskiego harcerstwa, harcerz XIII Męskiej Drużyny Harcerskiej im. płk. Lisa Kuli, zwanej „Czarną Trzynastką”, a także przyboczny w I Męskiej Drużynie Harcerskiej przy SP nr 1, zm. w 2016 r.

1935 r. (90 lat temu) – Stanisław Wojciechowicz, nauczyciel, działacz sportowy, pionier stilonowskiej siatkówki, pierwszy przewodniczący Wojewódzkiej Federacji Sportu, następnie urzędujący wiceprzewodniczący WFS, zm. w 2013 r.

Zmarli:

1885 r. (140 lat temu) – Christian Wilhelm Quilitz (83 l.), rodem z Ciecierzyc, założyciel gorzelni w Gorzowie i landsberskiej rodziny, eponim znanego banku.

2001 r. – Renata Krywuć (53 l.), dyrektorka KS „Stal”.

2002 r. – Lucyna Kotecka (50 l.), bibliotekarka gorzowska, b. wicedyrektorka (1985-1989, 1997-1999) i dyrektorka Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki w Gorzowie.

2005 r. (20 lat temu) – Stanisław Fedeczko (77 l.), główny mechanik w „Biowecie”, b. członek KM PZPR (1981-1983).

2009 r. – prof. dr hab. med. płk Leszek Cieciura (84 l.), ginekolog, pionier histochemii, b. lekarz wojskowy w Gorzowie (1952-1956).

2012 r. – Irena Bukian (89 l.), działaczka PAX, b. radna MRN (1984-1988),

2016 r. – Zenon Nowak (70 l.), nauczyciel, b. drukarz „Feniksa” i członek jawnej Rady Regionu „Solidarności” (1988).

2020 r. (5 lat temu) – Stanisław Kałasz (87 l.), b. dyrektor ZGM w Gorzowie (1990-1998), od 1991 współwłaściciel spółki „Domena”, która była pierwszą w mieście prywatną firmą oferującą usługi w zakresie zarządzania i administrowania nieruchomościami.

2020 r. (5 lat temu) – Artur Nowak „Pływak” (47 l.), przedsiębiorca i speleolog, członek klubu „Gawra”, pierwszy w mieście instruktor taternictwa jaskiniowego, zm. w czasie testowania sprzętu w jeziorze Głębokim k. Międzyrzecza przed kolejna wyprawą zagraniczną

2023 r. – Zbigniew Bodnar (68 l.), dziennikarz radiowy, cyklista, b. działacz struktur konspiracyjnych „Solidarności” w mieście i w „Stilonie”, zm. na szosie pod Skwierzyną podczas kolejnej wycieczki rowerowej.

2023 r. – Andrzej Pawliszak (55 l.), b. żużlowiec „Stali” (1986-1988),