2015-05-01, Kalendarium
Zdarzyło się:
1097 r. – odbyła się konsekracja katedry pw. Św. Wojciecha w Gnieźnie; w przededniu tej uroczystości Pomorzanie wdarli się do grodu w Santoku, ale uciekli na widok widma rycerza, którego współcześni utożsamili ze św. Wojciechem; pierwsza pisemna wzmianka o Santoku.
1945 r. (70 lat) – na stadionie miejskim przy ul. Myśliborskiej odbył się pierwszy po wojnie mecz piłkarski między kolejarzami a reprezentacją Armii Czerwonej, w barwach polskich zagrali: bramkarz Kazimierz Bagrowski, obrońcy: Alojzy Bauza (1916-2003) i Walenty Sobieralski (1915-1990), pomocnicy: Roman Maciejewski (1926-1996), Paweł Macierzewski (1917-1992) i Zdzisław Staszak (prawd. 1923-1972), napastnicy: Feliks Chojnacki, Stanisław Maciejewski (prawd. 1911-1968), Kazimierz Piasecki, Stefan Rębacz i Kazimierz Sztorch, w drugiej połowie na boisku pojawili się także Franciszek Niczka i Marian Wojtczak, sędziował Karol Lamprecht (1911-1984); kolejarze przegrali 1:2, a pierwszego gola zdobył Stanisław Maciejewski.
1945 r. (70 lat) – z Piły do Gorzowa przybyła 9-osobowa grupa operacyjna KERM.
1945 r. (70 lat) – powstał Inspektorat Szkolny zorganizowany przez Romana Ulatowskiego.
1946 r. – w Gorzowie odbył się pierwszy pochód; jego uczestnicy przemaszerowali ulicami Jagiełły (obecnie Kosynierów Gdyńskich), Mickiewicza, Mieszka I i Chrobrego, a następnie dotarli na Rynek, gdzie odbył się wiec, organizowany przez PPS i PPR; wzięło w nim udział zaledwie ok. 5 tys. osób, co traktowano jako porażkę.
1946 r. – Józef Prońko wygrał pierwsze zawody żużlowe w mieście.
1950 r. (65 lat) – na stadionie przy ul. Śląskiej rozegrano pierwsze piłkarskie derby Gorzowa pomiędzy Stalą a Włókniarzem.
1959 r. – w pochodzie 1-majowym po raz pierwszy wystąpiła orkiestra GZWS, dziś Gorzowska Orkiestra Dęta.
1960 r. (55 lat) – po przebudowie i zainstalowaniu nowej aparatury wznowiło działalność kino „Słońce”, w którym wyświetlono pierwsze filmy panoramiczne – „Milcząca Gwiazda” i „Mściciel z Laramie”.
1965 r. (50 lat) – Teatr im. Osterwy wystawił komedię Michała Bałuckiego „Klub kawalerów”, reżyseria Zbigniew Stok, choreografia Jerzy Karpiński, scenografia Bogna Lisowska i Michał Puklicz, opracowanie muzyczne – Jan Bukowski, wśród wykonawców m.in. Witold Andrzejewski (Piorunowicz), pełna lista obsady nie zachowała się.
1980 r. (35 lat) – w nowym amfiteatrze odbył się pierwszy koncert w wykonaniu orkiestry „Odeon” pod dyrekcją Szczepana Kaszyńskiego.
1980 r. (35 lat) – z rejestru przez Inspektorat Żeglugi Śródlądowej w Szczecinie wykreślony został statek „Sławomir”, pływający od 1966 po Warcie; jego wrak stał ostatnio na bulwarze przy ul. Fabrycznej.
1985 r. (30 lat) – w Bogdańcu oddano do użytku muszlę koncertową.
1990 r. (25 lat) – pierwsze po „okrągłym stole” obchody Święta Pracy zorganizowała jedynie Socjaldemokracja RP; w DK „Kolejarz” odbył się uroczysty koncert, wystąpił zespół „Buziaki” i orkiestra dęta kolejarzy; jedyną imprezą plenerową były występy orkiestr dętych w parku Wiosny Ludów; nad Wartą zainstalowało się „Wesołe miasteczko”.
1990 r. (25 lat) – w 7. kolejce, która kończyła pierwszą rundę DMP, w Gorzowie odbyły się 42. derby lubuskie, w których Stal pokonała Falubaz Zielona Góra 51:39; Piotr Świst zdobył ponownie komplet 15 p., Ryszard Franczyszyn – 14, Krzysztof Okupski – 9, Marek Hućko – 5, Jarosław Gała – 4, Piotr Paluch – 3, Cezary Owiżyc – 1, Andrzej Rzepka – 0.
2002 r. – Przedszkole Miejskie nr 7, dawniej zakładowe „Stilonu”, przy ul. Głowackiego 4, otrzymało imię „Bajkowy świat”.
2004 r. – przed budynkiem Park 111 odsłonięto pomnik Szymona Giętego, gorzowskiego oryginała; rzeźbę wykonał Andrzej Moskaluk.
Urodzili się:
1897 r. – Stanisław Szulc, powstaniec wielkopolski, zm. w 1979 r.
1903 r. – Stanisława Kwiecień, nauczycielka gry na skrzypcach, pionierka miasta, jedna z najstarszych nauczycielek Miejskiej Szkoły Muzycznej, zm. w 1979 r.
1907 r. – Romuald Kononowicz, artysta plastyk, pionier miasta, od 1950 w Nałęczowie, gdzie zm. w 1957.
1921 r. – inż. Henryk Welter, b. dyrektor „Stilonu” (1958-1963), zm. w 2004 r.
1922 – Jan Minorowicz, sybirak, b. radny gorzowski (1961-1984) i działacz społeczny, zm. w 2011 r.
1923 r. – Florian Gronowski, emerytowany sekretarz Kurii Biskupiej (1947-1982), pionier miasta, zm. w 2005 r.
1932 r. – ks. Edward Welzandt, b. kierownik Wydziału Duszpasterskiego Kurii Biskupiej w Gorzowie, od 1988 proboszcz i dziekan żarski. zm. w 1996 r.
1937 r. – Stefania Hejmanowska, b. senator (1989-1991), emerytowana pracownica socjalna, działaczka opozycyjna, uczestniczka „Okrągłego Stołu”, zm. w 2014.
Zmarli:
1810 r. (205 lat) – Johann Friedrich Rebentisch (38 l.), landsberski lekarz i botanik.
1892 r. – Willem Albert Scholten (72 l.), wielki przemysłowiec holenderski z Groningen, w 1873 wybudował on krochmalnię w podgorzowskich Wieprzycach, która w okresie międzywojennym należała do koncernu „Maizena”.
1953 r. – Adelheid Brumbach (86 l.), żona Xavera, współwłaścicielka i szefowa landsberskiego Cyrku Brumbach.
1975 r. (40 lat) – Tadeusz Łuczak (80 l.), b. aktor gorzowski (1960-1962).
1976 r. – ppłk MO Mieczysław Lemisiewicz (50 l.), b. zast. komendanta MiP MO ds. SB w Gorzowie.
1983 r. – Henryk Paczkowski (60 l.), gorzowski adwokat, działacz GTK, b. radny (1958-1961), członek komitetu budowy pomnika Adama Mickiewicza (1955-1957).
1990 r. (25 lat) – Roman Przygodzki (85 l.), b. więzień Buchenwaldu, pionier Gorzowa.
1994 r. – Ludwik Kotowski (84 l.), b. naczelnik Obwodowego Urzędu Likwidacyjnego w Gorzowie (1946-1950), b. oficer POS „Jerzyki” i AK, powstaniec warszawski.
1995 r. (20 lat) – dr n. wet. Alojzy Ryziński (85 l.), b. dyrektor „Biowetu” (1958-1963).
1999 r. – Zdzisław Białkowski (67 l.), gorzowski architekt i urbanista, od poł. l. 80 w Elblągu.
2000 r. (15 lat) – Irena Burke (77 l.), scenograf i kostiumograf, w 1962-1967 etatowy scenograf gorzowskiego teatru.
2001 r. – Edward Kassian (68 l.), znany gorzowski restaurator, b. bokser, trener piłkarski, ostatni kierownik restauracji „Sezam”.
Urodziny obchodzą:
74. – inż. Bogusław Drzewiecki, b. działacz gospodarczy i partyjny, NOT i WKTiR, ostatnio syndyk i likwidator.
70. – Tadeusz Skrzeczko, biznesmen, b. sztangista i działacz sportowy. b. prezesem KS „Kolejarz”.
67. – Marek Bęzel, ppłk w st. spoczynku, przedsiębiorca, b. sekretarz KM PZPR (1981-1990).
50. – Tomasz Jaśkowiak, nauczyciel i pedagog, ostatni dyrektor Domu Dziecka, b. dyrektor Pogotowia Opiekuńczego (2006-2009).
