Ostatni taki hodowca… Nie żyje Walenty Maćkowiak

2023-12-15, Prosto z miasta

Był przed laty Gorzów znaczącym w kraju ośrodkiem badań nad hodowlą roślin rolniczych, PINGW, IUNG, IHAR, tu powstały dziesiątki nowych odmian roślin hodowlanych, zbóż i innych traw.

Walenty Maćkowiak w 1994 roku w Niemczech For. Archiwum ze zbiorów autora

Przed 30 laty zlikwidowano ostatni taki instytut w Gorzowie, zniknęło środowisko naukowe, jedni badacze rozpierzchli się po kraju, inni spensjonowani dożywali tu swych dni.

Jednym z ostatnich takich badaczy, jeśli wręcz nie ostatnim, był dr inż. Walenty Maćkowiak, który przez 30 lat kierował Zakładem Doświadczalnym na Małyszynie. Zmarł 9 grudnia w wieku blisko 95 lat i właśnie w piątek został pochowany na gorzowskim cmentarzu. Niegdyś na świeczniku, był wszak w przeszłości nawet posłem na Sejm, odszedł w zupełnej ciszy, bo do tej pory nie ukazała się żadna najmniejsza wzmianka o jego śmierci, czy choćby najskromniejszy nekrolog. A przecież jego życiorys naukowy to niemal cała historia gorzowskiego środowiska naukowego.

Urodził się w 1929 r. w Otorowie pod Szamotułami, od 12. roku życia pracował w gospodarstwie niemieckim, w 1949 ukończył LO w Szamotułach, a w 1953 – WSR w Poznaniu z tytułem inżyniera, w 1963 obronił pracę magisterską, a w 1973 – rozprawę doktorską Reakcja kupkówki w siewie czystym i mieszanym z roślinami motylkowatymi na różne dawki azotu. Pracę zawodową zaczął w 1953 r. od stanowiska asystenta w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Małyszynie, w 1960-1967 był kierownikiem Działu Naukowego, w 1967-1998 – dyrektorem ZD UNG i ZD HAR, jeszcze w 1998-2000 jako emeryt pracował na części etatu głównego specjalisty ds. hodowli roślin.

Do 1972 r. zajmował się badaniami z zakresu uprawy i nawożenia, w ramach ZD HAR od podstaw zorganizował hodowlę pszenżyta a następnie rzepaku podwójnie ulepszonego, stając się współautorem 39 odmian pszenżyta i rzepaku, w tym 16 odmian pszenżyta ozimego, 9 odmian pszenżyta jarego, 11 odmian rzepaku ozimego, 3 odmian rzepaku jarego (na swym profilu FB informował o 52 odmianach pszenżyta i rzepaku podwójnie ulepszonego), był autorem lub współautorem 54 prac naukowych i 132 prac popularno-naukowych i popularnych głównie z zakresu agrotechniki i hodowli roślin.

Przez 4 kadencje był członkiem Rady Naukowej Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin (IHAR), a przez 3 kadencje – Gorzowskiego Towarzystwa Naukowego (GTN), należał do Związku Twórców Odmian Roślin Uprawnych, był członkiem Polskiego Towarzystwa Agrotechnicznego i Sekcji Nasiennej Wielkopolskiej Izby Rolniczej. W 1969 r. wybrany został do Powiatowej Rady Narodowej (PRN), w tej roli został zapewne powołany w 1975 r. do pierwszej Wojewódzkiej Rady Narodowej (WRN) w Gorzowie, gdzie zasiadał także w l. 1976-1984, był przewodniczącym Komisji Produkcji Rolnej i Gospodarki Żywnościowej. W l. 1985-1989 był posłem na Sejm PRL, kandydując do mandatu nr 2 dla bezpartyjnych otrzymał 252.319 głosów (96,98%); 1982-1988 był wiceprzewodniczącym Społecznej Rady Konsultacyjnej przy Wojewodzie Gorzowskim.

W 1979 został laureatem Nagrody Gorzowskiej w dziedzinie racjonalizacji za całokształt działalności naukowo-badawczej i gospodarczej, otrzymał także nagrodę zespołową II st. Komitetu Nagród Państwowych za wyhodowanie podwójnie ulepszonych odmian rzepaku ozimego, nagrodę Ministra Rolnictwa za udział w realizacji pracy nad opracowaniem i wdrożeniem nowej technologii uprawy traw jako wsiewek poplonowych, a w 2004 został laureatem nagrody zespołowej Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi za wytworzenie i wdrożenie do uprawy nowych typów odmian rzepaku ozimego-mieszańców złożonych.

Wyróżniony został tytułem „Zasłużonego rolnika PRL”, odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim OOP, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, odznakami „Za zasługi dla województwa gorzowskiego”, „Za zasługi dla województwa zielonogórskiego”, „Gryfa Pomorskiego”; „Zasłużony Pracownik Rolnictwa” (1977) i „Zasłużony Dla Rolnictwa (1997).

Pochowany został obok żony Alicji z d. Ostromęckiej (1937-2019), miał z nią trzy córki, doczekał się 8 wnucząt i dwóch prawnuków.

Prosto z miasta

Robert
Borowy

Dla wytrwałych będą dodatkowe nagrody

W sobotę, 26 kwietnia na terenie Gorzowskiego Rynku Hurtowego przy ul. Targowej czeka nas kolejna edycja znanej już wszystkim akcji ,,Wymień Odpady na Kulturalne Wypady’’.