Korzyści i obawy dotyczące skrócenia nazwy miasta

2024-07-25, Prosto z miasta

Za obecnymi konsultacjami społecznymi w sprawie skrócenia nazwy miasta stoi Komitet Obywatelski ,,Wybieram Gorzów’’, choć same konsultacje prowadzi zgodnie z prawem Miasto.

Fot. IMZ

Członkowie Komitetu przygotowali materiał, w którym wskazują korzyści płynące ze skrócenia nazwy miasta, ale przedstawili również obawy i wątpliwości, jakie towarzyszą części mieszkańców. Szczególnie jeśli chodzi o koszty, bo ten temat wzbudza najwięcej emocji, gdzieniegdzie padają astronomiczne kwoty brane często z kosmosu.

Prezentujemy przygotowany przez Komitet artykuł z nadzieją na dokładną jego analizę. Jednocześnie wyraźnie podkreślamy, że artykuł w całości został przygotowany przez Komitet Obywatelski ,,Wybieram Gorzów’’.

DLACZEGO WARTO zmienić (skrócić) nazwę miasta GORZÓW WIELKOPOLSKI na GORZÓW?

KORZYŚCI:

Wzmocnienie gorzowskiej tożsamości poprzez przywrócenie historycznej polskiej nazwy miasta.

Zmiana oznacza powrót do historycznego, pierwotnego polskiego brzmienia nazwy miasta z XIX (1838 r.) i pierwszych dziesięcioleci XX wieku - Gorzów, nazwy upowszechnionej w 1945 r. przez gorzowskich Pionierów.
Zmiana polega w istocie tylko na skróceniu urzędowej nazwy miasta.

Doprowadzenie do spójności nazwy miasta z historyczną i geograficzną tradycją.

Mieszkańcy w większości nie mają wiedzy, że w swojej blisko 800 letniej historii, Gorzów (Landsberg) nie leżał w Wielkopolsce i był tylko przez 5 lat (lata1945-1950) administracyjnie związany z województwem poznańskim.
Gorzów, w sensie geograficznym nie leży w Wielkopolsce i mieszkańcy miasta mają tego świadomość.
Jak wynika z badań z roku 1950 wśród Polaków zasiedlających Gorzów, 23 % mieszkańców przybyło do niego z Wielkopolski, zaś większość z innych regionów Polski oraz z utraconych Kresów Wschodnich.

Wzrost prestiżu miasta, gdyż w powszechnej świadomości społecznej przymiotniki dookreślające od nazw geograficznych posiadają mniejsze miasta i małe miejscowości, co też jest zgodne z zasadami onomastyki.

Drugi człon nazwy miasta, Wielkopolski obniża prestiż miasta sugerując prowincjonalny charakter miasta, a przecież Gorzów jest miastem wojewódzkim.
Spośród 16 miejscowości z przymiotnikiem Wielkopolski w swojej nazwie to, z wyjątkiem Gorzowa, są to małe miejscowości - wioski i miasteczka oraz trzy miasta powiatowe.
Nazwy żadnego z miast wojewódzkich nie zawierają przymiotnika dookreślającego - wyjątkiem jest Gorzów Wielkopolski.

Usunięcie niespójności nazwy miasta Gorzów Wielkopolski z jego administracyjną przynależnością – Województwo Lubuskie oraz urzędową rolą miasta Gorzów Wielkopolski – siedziba Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gorzowie Wielkopolskim/Wojewody Lubuskiego oraz lubuskich organów administracji rządowej, np. Lubuskiego Kuratora Oświaty, Lubuskiego Inspektora Sanitarnego.
Wyeliminowanie, podnoszonego przez ekspertów, problemu wadliwości prawnej aktów/decyzji administracyjnych urzędów i organów sądów, prokuratury, policji itd., wynikającej z używania nieprawidłowej nazwy miasta Gorzów Wlkp. w nazwach organów władz i urzędów.
Ujednolicenie potocznie stosowanej przez gorzowian nazwy miasta - Gorzów z jego nazwą urzędową, tzw. uzus językowy.

Mieszkańcy, w zdecydowanej większości używają na co dzień tylko pierwszego członu nazwy miasta, tj. Gorzów.
W przestrzeni publicznej, w większości występuje nazwa Gorzów (w organizacjach kultury, sportu itp.), lub z wadliwym prawnie skrótem Wlkp., a nawet Wlk., zaś dodatek Wielkopolski występuje bardzo rzadko.
Już od bez mała trzydziestu lat, wszystkie kampanie promocyjne marki miasta zawierają jedynie nazwę Gorzów, bez przymiotnika Wielkopolski - Gorzów miasto przyjazne, Gorzów przystań, Gorzów w sam raz, Gorzów stąd jestem.

Zmiana nazwy to istotne uproszczenie, oszczędność i wygoda w codziennym życiu.

Codzienne posługiwanie się nazwą Gorzów (6 znaków) w mowie, a zwłaszcza w piśmie, w urzędowych formularzach jest wygodniejsze i angażuje mniej czasu niż nazwa Gorzów Wielkopolski ( 18 znaków).

Brak kosztów do poniesienia przez mieszkańców.

Wszystkie aktualne dokumenty, zachowują (w okresie, na jaki zostały wydane) swoją ważność - dowody osobiste, paszporty, prawa jazdy, dowody rejestracyjne, jak również legitymacje członkowskie, świadectwa szkolne i zawodowe, dyplomy, akty stanu cywilnego, akty notarialne itp.

Zaprzestanie wprowadzania w błąd przez człon Wielkopolski osób spoza regionu przez podświadomą, lecz błędną identyfikację lokalizacji położenia Gorzowa na terenie Wielkopolski.
Oszczędności finansowe – 6 liter w nazwie Gorzów zamiast 18 liter Gorzów Wielkopolski, oznacza oszczędności czasu na pisanie, oszczędności tuszu do drukarek, oszczędności energii elektrycznej zasilającej urządzania do pisania i druku, oszczędności papieru maszynowego, oszczędności energii serwerów przechowujących pliki – jeśli zważyć, że są to czynności ciągłe i od dnia skrócenia nazwy miasta „już na zawsze”, to choć trudne do oszacowania, oszczędności te, ze względu na efekt skali, bez wątpienia wielokrotnie (!) przewyższą jednorazowe koszty skrócenia nazwy miasta.
Ogólnopolska, praktycznie bezkosztowa, reklama i promocja miasta Gorzowa przez okres ponad dwóch lat. De facto od podjęcia inicjatywy Komitetu Obywatelskiego Gorzów w październiku 2023 r. ta promocja w mediach już trwa i jej wymierne korzyści będą znacznie wyższe od jednorazowych kosztów wymiany tablic i pieczątek w UM.
Skrócenie nazwy miasta to silny impuls pobudzający aktywność obywatelską mieszkańców oraz symboliczne otwarcie na istotne i oczekiwane przez społeczność Gorzowa zmiany prorozwojowe miasta, adekwatne do rangi miasta wojewódzkiego - ponad podziałami politycznymi i środowiskowymi. To także krok w stronę nazw np.: TVP Gorzów, PKP Gorzów Główny itp.
Zmiana ułatwi, uprości realizację przyszłych kampanii promocyjnych marki miasta, oraz ważnych przedsięwzięć gospodarczych, społecznych, kulturalnych, sportowych i turystycznych. Przymiotnik Wielkopolski jest z marketingowego punktu widzenia dużą przeszkodą, dlatego nie występuje w profesjonalnych kampaniach promocyjnych miasta.
Nazwa Gorzów będzie neutralna dla możliwych w przyszłości zmian regionalnego podziału administracyjnego kraju.

OBAWY i wątpliwości społeczne:

Błędne przekonanie części mieszkańców, że nazwa Gorzów Wielkopolski to historyczna polska nazwa naszego miasta.
Emocjonalny stosunek pewnej części mieszkańców do obecnej nazwy miasta, wynikający z traktowania przez nich przymiotnika Wielkopolski jako prestiżowego.
Przyzwyczajenie i psychologiczna niechęć części mieszkańców do zmian jako takich oraz obawa, w ich mniemaniu, o wysoki koszt zmiany.
Traktowanie przez część mieszkańców kwestii nazwy miasta jako nieistotnej obojętnej.
Nieuzasadniona obawa części mieszkańców, że temat ten powoduje skupienie się Urzędu Miasta na kwestii nazwy miasta, kosztem innych ważnych miejskich spraw.
Koszty finansowe - do poniesienia przez miasto, instytucje publiczne i przedsiębiorców, związane są głównie z wymianą tablic urzędowych, pieczątek i stempli urzędowych.

Bez wątpienia, wymienić trzeba główne tablice urzędów oraz pieczęcie (metalowe tłoki pieczętne wykonywane wyłącznie przez Mennicę Państwową), a takich w zasadzie jest niewiele i poza urzędem miejskim, to instytucje rządowe: urząd skarbowy, notariusze, urząd stanu cywilnego, sądy, prokuratura, policja, SKO, Poczta Polska itp. instytucje, to razem ok. 100 szt. Koszt tablicy – 150 zł/szt., koszt pieczęci ok. 350 zł/szt. Zatem łączne koszty obligatoryjne można oszacować: 100 szt. x 500 zł = 50 tys. zł., przy czym tylko niewielka z tego część obciążała by budżet miasta.

W przypadku przedsiębiorców - zmiana może mieć niewielkie skutki kosztowe, jeśli przyjąć, że papier firmowy aktualizuje się na bieżąco w komputerach, człon Wielkopolski na pieczątkach można wyciąć, a na szyldach można zamalować (właśnie tak bardzo często postępowano w Stargardzie po pozbyciu się przymiotnika Szczeciński w nazwie miasta). Ponadto prawo nie nakłada obowiązku używania pieczątek firmowych - pieczątki w biznesie nie są obligatoryjne, a podstawą identyfikacji przedsiębiorców są: NIP, KRS, Regon.

Przy tym, z ok. 17 tys. podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w mieście, tylko niewielka część posiada tablice/szyldy firmowe z nazwą miasta, co gołym okiem widać z perspektywy gorzowskiej ulicy.

Koszt pieczątki to 20 zł., koszt wykonania tablicy urzędowej to 150 zł, a ponadto, nie ma obowiązku natychmiastowej wymiany tablic, lecz w sposób ciągły wraz z fizycznym zużyciem się starych tablic. Jeśli nawet przyjąć koszt wymiany tablicy firmowej – ma je niewiele firm – oraz 2 pieczątek firmowych, to koszt dla jednego przedsiębiorcy wyniósł by ok. 200 zł i byłby to wydatek obciążający koszty podatkowe działalności firmy.

W wydziałach Urzędu Miejskiego w szkołach, przedszkolach itp., przy podobnej racjonalnej postawie oszczędnościowej, skutki kosztowe będą stosunkowo niewielkie. Jeśli przyjąć, że jest 30 wydziałów UM, 30 przedszkoli i żłobków, 20 szkół podstawowych i 30 szkół ponadpodstawowych oraz, że koszt wymiany tablicy urzędowej na budynku (część szkół i przedszkoli i żłobków ma tablice wspólne ) oraz dwóch pieczątek w każdej w/w jednostce, to łączny koszt, przy oszczędnościowym podejściu, obciążający samorząd miasta Gorzowa, mógłby wynieść: 110 jednostek x 500 zł = 55 tys. zł.

Należy przy tym mieć na względzie, że zdecydowana większość tablic urzędowych – wydziały Urzędu Miasta, sądy, organy administracji samorządowej i rządowej, szkoły, policja, prokuratura, straż pożarna, kuratorium, itp. itd. zawiera niezgodną z prawem nazwę miasta - Gorzów Wlkp. – co i tak wymaga wymiany tych tablic na poprawne, nawet w przypadku pozostania przy dotychczasowej dwuczłonowej nazwie miasta. Ponadto koszty tych instytucji nie obciążają budżetu miasta ani jego mieszkańców. Warto przy tym pamiętać, że koszty miasta Stargard (prawie 80 tys. mieszkańców) związane ze skróceniem w 2016 r. nazwy Stargard Szczeciński wyniosły ok. 50 tys. zł

Przejściowe niezadowolenie społeczne będące wynikiem silnej sentymentalnej identyfikacji części społeczności gorzowskiej z drugim członem nazwy miasta.
Obawa niektórych osób, że skrócenie nazwy miasta może mylić w korespondencji Gorzów z miastami o podobnych nazwach, np. Chorzów, co jest nieuprawnione, gdyż podstawą identyfikacji miejscowości jest kod pocztowy.

Gorzów, 19.07.2024 r.

Komitet Obywatelski „Wybieram GORZÓW”