Najpopularniejsza ozdoba choinkowa – bombka. Skąd się wzięła?

2013-12-20, Prosto z miasta

Choinka trafiła do Polski na przełomie XVIII i XIX wieku. A kiedy dołączyły do nich znane z dzisiejszych czasów ozdoby choinkowe? Czym są i jaka jest historia bombek?

W dzisiejszych czasach ozdoby choinkowe bywają naprawdę różne. Na choince może znaleźć się właściwie wszystko – bombki, łańcuchy, cukierki, ciastka, ale nawet takie rzeczy, jak ładnie udekorowane zdjęcia idoli czy ulubione, malutkie zabaweczki dzieci. Kiedyś jednak wybór ozdób choinkowych był ograniczony. Zasady ozdabiania choinki były wręcz sztywno określone.

Jak kiedyś ozdabiano choinki?

Choinka była niegdyś ozdabiana również wielobarwnie, jednak nie wyglądała tak bogato jak dziś. Niegdyś na choince znajdowały się odpowiednio dobrane przedmioty – cukierki, ciastka czy pierniczki, orzechy, wykonywane własnoręcznie ozdoby z papieru czy bibuły, wydmuszki, słoma, a nawet źdźbła trawy. Większość z tych rzeczy wciąż możemy odnaleźć na naszych świątecznych drzewkach, szczególnie w domach, gdzie przez lata pieczołowicie przechowuje się ozdoby zbierane przez kilka pokoleń. Co prawda świeczki, niegdyś stawiane na gałązkach drzewek zastąpiły lampki choinkowe, ale w wielu domach nadal choinka ubierana jest tradycyjnie. Najbardziej popularną, zachowaną do dziś tradycyjną ozdobą są figurki świętego Mikołaja, cukierki, ciastka w wymyślnych kształtach oraz niezastąpione bombki.

Jaka jest historia bombek?

Pierwsze bombki powstawały w Niemczech. Historia głosi, że ozdoby świąteczne tego typu stworzył Hans Greiner w swoim warsztacie w Niemczech. Natomiast w Polsce pojawiły się niedługo po tym, jak rozpowszechniła się u nas tradycja wystawiania świątecznego drzewka, bo w XIX wieku. Dziś bombki wykonywane są z cienkiego szkła, od środka posrebrzane i najczęściej malowane ręcznie (choć bywają też robione fabrycznie). Kiedyś również dmuchano je z cienkiego szkła i malowano ręcznie, co świadczy o tym, jak długą tradycją jest tworzenie bombek. Początkowo bombki imitowały owoce, orzechy, a nawet małe roślinki. Dopiero z czasem ludzie postanowili, by przybierały inne kształty, niekoniecznie kojarzące się ze świętami Bożego Narodzenia. W taki sposób powstawały ozdoby wyglądające jak buty, parasole czy zwierzęta.

Własnoręcznie zdobione bombki

Moda na indywidualizm i rękodzieło przeżywa swój renesans. Dość mamy proponowanych nam przez sklepy masowych produktów wyprodukowanych w Chinach. Szukamy unikatowej biżuterii, ubrań oraz przedmiotów mogących nadać niepowtarzalny charakter naszym czterem kątom. Wykonanie własnej indywidualnej bombki wcale nie musi być trudne i drogie. W specjalistycznych sklepach zajdziemy wszelkie potrzebne materiały.

Jednym ze sposobów jest zrobienie bombki karczochowej – czyli wstążkowej. Jak ją wykonać?

Do wykonania bombki wstążkowej, inaczej karczocha, potrzebne będą:

styropianowa kula
kolorowe wstążki (najłatwiej robi się z wstążek atłasowych)
szpilki (zwykłe, krawieckie)
nożyczki
naparstek

Przystępujemy do pracy:

Wstążki należy pociąć na kawałki o długości ok. 4 cm.
Najpierw przypinamy środek. Tu wystarczy mały kwadracik tasiemki i 4 szpilki.

Karolina Fus, www.rekodzielo.blog.pl

Następnie, przygotowane wcześniej pocięte kawałki tasiemki składamy tak jak na zdjęciu, zagniatając brzegi palcami.
Trójkąciki złożone z kawałków wstążki przypinamy do kuli, każdy dwoma szpilkami. Trójkąciki wyrównujemy do środka przypiętego wcześniej kwadracika.
Następnie, przypinamy kolejne warstwy wstążkowych trójkątów. Ważne, aby wszystko robić bardzo dokładnie, każdy trójkąt wyrównywać do poprzedniego. Kolejna warstwa może być innego koloru
Ponieważ średnica kuli z każdą warstwą jest większa, może brakować trójkątów na obwodzie, tak aby całkiem pokryć styropianową kulę. Dlatego „dorabiamy” trójkątowy rząd pomiędzy każdym z dotychczasowych.
Będąc mniej więcej w połowie bombki, taki sam układ trójkątów przypinamy po jej drugiej stronie.
Miejsce łączenia owijamy dekoracyjną tasiemką.

Inną popularna metodą zdobienia bombek jest technika decoupage’u.

Aby ozdobić przedmiot techniką decoupage’u, wystarczy trochę zdolności manualnych oraz szczypta fantazji.

Do wykonania bombki będą nam potrzebne:

plastikowa bombka;
biała farba akrylowa do drewna i metalu;
farby akrylowe do barwienia farby bazowej: żółta ochra, siena palona;
klej do decoupage’u;
lakier akrylowy z połyskiem;
papier ryżowy z motywem przewodnim np. z twarzą kobiety;
papierowa serwetka z motywami róż na jasnym, najlepiej białym, tle oraz inne motywy serwetkowe (np. motyw nut), które chcemy umieścić na bombce;
gąbka do nanoszenia farby;
płaski pędzel do kleju;
miękki pędzel do lakieru.

Przystępujemy do pracy:

mieszamy białą farbę akrylową z żółtą ochrą oraz sieną paloną, aby uzyskać kolor zbliżony do koloru tła serwetki z różami oraz serwetki z nutami;
delikatnie uderzając gąbką (tapując), malujemy bombkę. Farbę nanosimy dwukrotnie cienką warstwą. Suszymy;
wycinamy motyw główny i przyklejamy go po obu stronach bombki, w centralnych miejscach. Suszymy;
wydzieramy różane motywy z serwetki. Po rozwarstwieniu (pamiętamy, że serwetka ma trzy warstwy, a my przyklejamy tylko wierzchnią z nadrukiem) przyklejamy róże w wybranych miejscach, nanosząc klej bezpośrednio na serwetkę. Klej nanosimy od środka serwetki na zewnątrz, długimi pociągnięciami pędzla;
w wybranych miejscach przyklejamy również motywy nut;
po wyschnięciu kleju, wielokrotnie lakierujemy naszą bombkę, susząc każdą z warstw przed kolejnym lakierowaniem;
wielokrotne lakierowanie pozwoli nam ukryć marszczenia papieru, które są nieuniknione przy przyklejaniu papieru na obłej powierzchni, jak również doprowadzi naszą bombkę do połysku.

O ile zrobienie karczochowej bombki nie wymaga większego instruktarzu, tak sztuka decoupage’u ma to do siebie, że trzeba ją z kimś przetestować. Bardzo polecam „świeżakom” w sztuce zdobniczej pójść na warsztaty, gdzie można uzyskać fachową pomoc. Długie zimowe wieczory to dobry czas na zabawę w decoupage. Warsztaty odbywają się w piątkowe wieczory w „Szkatułce – pasji tworzenia” przy ulicy Łokietka 21. Byłam, widziałam i szczerze polecam.

Edyta Florczyk, strywaldbliskociebie.pl

Prosto z miasta

Robert
Borowy

Gorzowskie szkoły wyróżnione w prestiżowym rankingu

IV Liceum Ogólnoszktałcące okazało się najlepszym gorzowskim liceum w rankingu olimpiad społeczno-historycznych. Do Gorzowa trafily jeszcze trzy tytuły w tej ,,rywalizacji".