To wciąż żywe wspomnienia i emocje

2013-12-13, Trzy pytania do...

Trzy pytania do dr. hab. Pawła Leszczyńskiego z PWSZ

- Jak słyszy hasło „13 grudnia”, to jakie myśli się panu wówczas nasuwają?

- Smutne, bo wiadomo, że chodzi o rocznicę stanu wojennego. Jest to więc skojarzenie z ważną datą z najnowszej historii Polski, która stanowi jedną z największych kontrowersji i budzi wielkie emocje. Także dlatego, że dotyka bardzo wielu indywidualnych biografii ludzi żyjących i cały czas jeszcze aktywnych. Jest to data i związane z nią wydarzenia, które wciąż czekają na wyjaśnienia i ostateczne oceny. Myślę, że będą jednak one możliwe po pełnym otwarciu i szerokim udostępnieniu rosyjskich archiwów, które skrywają wiele interesujących nas tajemnic.

- Jaki jest poziom wiedzy młodzieży akademickiej, z którą ma pan do czynienia, na ten temat?

- Zdaje się, że nie najlepszy. W ogóle u młodego pokolenia znajomość historii i ważnych dat nie jest dobra. Najlepiej udowodnił to rzecznik SLD, Dariusz Joński, który publicznie zapytany o rok powstania warszawskiego podał jako datę tego powstania 1899 rok. Jest więc tutaj bardzo wiele do zrobienia, szczególnie jeżeli chodzi o nauczanie historii. Nie chodzi nawet, żeby tej historii było w szkole więcej, ale o inne rozłożenie akcentów, by znajomość pewnych zjawisk i wydarzeń był większa. Historia XX wieku jest o tyle ważna, że wiąże się z totalitaryzmami i nauczanie o nich, pokazywanie ideologii, które doprowadziły do ich powstania winno mieć za zadanie impregnowanie następnych pokoleń na możliwość jakiekolwiek powtórki z historii.

- W jaki sposób zmienia się spojrzenie społeczeństwa polskiego na tamte wydarzenia?

- Trudno jednoznacznie powiedzieć na ile się zmienia, czy w ogóle się zmienia. W miarę upływu lat powinien być większy dystans do tamtych wydarzeń, ale nie wydaje się aby był większy. Właśnie ze względu na te kontrowersje, na wciąż żywe wspomnienia. Pewnym wskaźnikiem są tu sondaże, które pokazują, że rośnie liczba osób, które uznają, iż generał Jaruzelski ocalił Polskę przed radziecka interwencją. Z drugiej strony jednak wśród znawców historii narasta przekonanie, że generał jest chyba zbyt przesadnie uznawany za tego, który nie dopuścił do obcej interwencji.

J.D.