Kaczmarczyk: Zwalcza stany zapalne, wirusy i bakterie

2025-02-03, Trzy pytania do...

Trzy pytania do Sabiny Kaczmarczyk z Zamiejscowego Wydziału Kultury Fizycznej w Gorzowie

Fot. Archiwum prywatne S. Kaczmarczyk

- Niedawno w wydawnictwie Uniwersytetu Cambridge ukazał się artykuł, którego jest pani współautorką. Dotyczył suplementacji aronii czarnej. Na czym polega wyjątkowość aronii dla zdrowia?

- Wspólnie z prof. Anną Skarpańską-Stejnborn, dr Joanną Ostapiuk-Karolczuk, dr Anną Kasperską, mgr Hanną Dziewiecką i mgr Martą Pasek dokonałyśmy systematycznego przeglądu i zebrałyśmy wszystkie dostępne artykuły naukowe, według których aronia wpływała na stan zapalny, stres oksydacyjny i parametry jelitowe. Kolejno analizowałyśmy wyniki oraz kierunek ich zmian, aby przedstawić, czy i jaka jest skuteczność aronii. Warto tutaj podkreślić, że stres oksydacyjny, stany zapalne, a według ostatnich doniesień również mikrobiom jelitowy, są ściśle związane z ogólnym samopoczuciem i zdrowiem populacji. Na czym polega wyjątkowość aronii dla zdrowia? Występuje w niej najwięcej związków aktywnych biologicznie, czyli antocyjanów. Związki antocyjanowe oprócz tego, że odpowiadają za ciemną barwę owoców i warzyw, są antyoksydantami. Oznacza to, że mają zdolność redukcji stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego, które towarzyszą każdej chorobie. U osób z zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak cukrzyca, otyłość i choroby układu krążenia, stres oksydacyjny i przewlekły stan zapalny są krytycznymi czynnikami przyczyniającymi się do progresji tych schorzeń. Badania wskazują, że suplementacja aronią może złagodzić te patologiczne procesy przez zmniejszenie markerów stresu oksydacyjnego i cytokin zapalnych, poprawiając w ten sposób parametry metaboliczne, takie jak profile lipidowe, poziom glukozy we krwi i wrażliwość na insulinę. Co więcej, aronia wykazuje również działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Ostatnie badania wykazały związek między jelitami a różnymi chorobami, w tym otyłością, cukrzycą, depresją i zespołem jelita drażliwego. Zakłócenie homeostazy w jelitach może prowadzić do skutków ogólnoustrojowych z powodu nieszczelności ściany nabłonka, umożliwiając endotoksynom i bakteriom przedostanie się do krążenia ogólnoustrojowego i wywołanie odpowiedzi zapalnych, co prowadzi do chorób. Związki zawarte w aronii wpływają na jelita poprawiając ich działanie. Ponadto, u zdrowych osób, zwłaszcza sportowców, wysiłek fizyczny o wysokiej intensywności związany z treningiem i zawodami prowadzi do zwiększonej produkcji reaktywnych form tlenu - ROS, co może skutkować oksydacyjnym uszkodzeniem komórek i tkanek. Zdolność przeciwutleniająca aronii może pomóc zneutralizować ROS, zmniejszając w ten sposób stres oksydacyjny wywołany wysiłkiem fizycznym. Może to potencjalnie poprawić regenerację, zmniejszyć uszkodzenia mięśni i poprawić ogólną wydajność sportową. Przeciwzapalne działanie aronii może również przyczynić się do szybszej regeneracji i zmniejszenia bolesności po wysiłku.

- Ile trwały badania nad suplementacją aronii i czy planujecie dalsze?

- W ramach mojej pracy doktorskiej badałam, czy aronia wspomaga regenerację po intensywnym wysiłku fizycznym u wioślarzy. Uczestnicy moich badań - Młodzieżowa Reprezentacja Polski w wioślarstwie przez osiem tygodni suplementowała w formie kapsułek aronię, która została wystandaryzowana na zawartość związków antocyjanowych. Standaryzacja suplementu umożliwiła znajomość dokładnej dawki związków antocyjanowych. Może warto tu wyjaśnić, że zawartość związków antocyjanowych w owocach aronii zależy od nasłonecznienia, gleby i ilości opadów. Aby dokładnie znać dawkę spożywanego suplementu, należało więc wystandaryzować produkt. W planach są dalsze badania. Aronia wykazuje też korzystny efekt na funkcję śródbłonka naczyń. Zespół badawczy Zakładu Nauk Biologicznych ZWKF w Gorzowie, do którego należę, planuje zatem sprawdzić, czy oraz jaka jest skuteczność aronii w poprawie przepływu krwi.

- Czy zakładacie badania nad innymi produktami ?

- Tak, w planach są badania z wykorzystaniem oleju z kryla, który wykazuje w badaniach naukowych korzystny wpływ między innymi na profil lipidowy. Co więcej, wykazano już korzystny wpływ oleju z kryla w chorobach metabolicznych, takich jak na przykład cukrzyca. Dlatego też zaplanowane na przyszłość badania nie tylko potwierdzą skuteczność suplementu, ale również pomogą wskazać dokładne mechanizmy działania oraz wyznaczyć odpowiednią dawkę i czas suplementacji, aby uzyskać korzyści zdrowotne.