Ujście Warty – przyrodnicza perełka naszego regionu

2014-07-26, Na szlaku

Czas letnich wakacji, to znakomita okazja do wypoczynku i turystycznych wypraw bardzo daleko, ale i całkiem blisko.

Tym razem zachęcamy do odwiedzenia Parku Narodowego Ujście Warty, o którym większość z nas słyszała, ale wielu tam nie było. Takiej przyrodniczej perełki, awansowanej do miana parku narodowego, bliżej już nie znajdziecie.

Park Narodowy „Ujście Warty” powstał w 2001 r. i zajmuje powierzchnię 8074 ha. Położony jest przy zachodniej granicy Polski, w części Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej, zwanej Kotliną Gorzowską. Płaskie, rozległe obszary Parku znajdują się w obrębie terasy niskiej rzeki Warty.

Przepływająca przez środek Parku Warta stanowi naturalną granicę między dwoma obszarami: Polderem Północnym oraz terenem zalewowym.

Obszar zalewowy, to teren półnaturalny, na którym wahania poziomu wody dochodzą nawet do 4 m w skali roku, osiągając najwyższe wartości w miesiącach wiosennych: marcu - kwietniu. Polder Północny oddzielony jest od bezpośredniego wpływu wód Warty wałem przeciwpowodziowym zbudowanym równolegle do koryta rzeki. Poziom wód jest tam więc znacznie niższy niż na lewym brzegu Warty i stosunkowo stabilny.

Obecny krajobraz Parku to mozaika łąk, pastwisk, turzycowisk i trzcinowisk. Istniejące tu aktualnie zbiorowiska roślinne są typowe dla zagospodarowanych rolniczo dolin dużych rzek nizinnych. Do pierwotnego charakteru roślinności nawiązują zarośla wierzbowe, wykształcające się wtórnie przy korycie Warty zbiorowiska lasów łęgowych, a także pojedyncze, okazałe wierzby i wiązy.

Na obszarze Parku Narodowego „Ujście Warty” zaobserwowano ponad 270 gatunków ptaków, z czego lęgi stwierdzono u więcej niż 170 gatunków. Kilkanaście z nich figuruje w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, np.: bączek, ohar, cyraneczka, mewa mała, kulik wielki.
Wiele, z bytujących w Parku, ptaków uznano za „gatunki specjalnej troski” zgodnie z tzw. Dyrektywą Ptasią - jednym z dwóch dokumentów, na których opiera się europejska sieć obszarów chronionych NATURA 2000. Spośród 190 gatunków ptaków wymienionych w Dyrektywie, w Parku stwierdzono 78. Są to zarówno ptaki lęgowe na tym obszarze, np.: bąk, ślepowron, derkacz, kropiatka, rybitwa czarna, rybitwa białoczelna, wodniczka; jak i przebywające tu w okresie migracji: siewka złota, błotniak zbożowy, czy zimowania: łabędź krzykliwy, łabędź czarnodzioby.

Rozlewiska i łąki Parku Narodowego „Ujście Warty” to znaczące na mapie Europy miejsce dla ptaków - nie tylko w sezonie lęgowym, ale również w innych okresach: podczas pierzowiska, w trakcie migracji. Zatrzymują się tu liczne ptaki siewkowe, np.: łęczaki, brodźce śniade, bataliony. Jesienią nadwarciańskie łąki obejmują we władanie gęsi, których jest wówczas zwykle 60 - 80 tys. (a maksymalnie nawet 200 tys.). W stadach arktycznych gęsi dominują gęsi zbożowe (ptak uznany za symbol Parku, znajdujący się w logo). Park to również ważne miejsce zimowania wielu gatunków np.: łabędzi krzykliwych i niemych, bielików.
Tak nieprawdopodobnie dużej ilości i różnorodności ptaków nie spotyka się w zbyt wielu zakątkach naszego kraju. Niekiedy, w ciągu jednego dnia odnotowywano tu 250 tys. ptaków. Nic więc dziwnego, że nadwarciańskie rozlewiska objęte są ochroną w ramach Konwencji Ramsar.
Walory przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe Parku Narodowego „Ujście Warty” powodują, że jest on doskonałym miejscem do uprawiania różnych form ekoturystyki. Nadwarciańskie rozlewiska są szczególnie chętnie odwiedzane przez obserwatorów ptaków i innych miłośników przyrody. Z uwagi na stosunkowo niewielkie natężenie ruchu turystycznego, teren ten przyciąga również amatorów rozległych przestrzeni, ciszy i spokoju.

Park można zwiedzać przez cały rok, od świtu do zmierzchu, wyłącznie po udostępnionych do tego celu drogach. Część z nich jest udostępniona do ruchu samochodowego, inne do pieszego i rowerowego. Przed wejściem do Parku, warto zapoznać się z regulaminem udostępniania, który znajduje się m.in. na wszystkich głównych drogach prowadzących do Parku. Wstęp lub wjazd na drogi jest możliwy dopiero po zejściu z nich wody! W przypadku grup zorganizowanych (powyżej 20 osób) istnieje obowiązek zgłaszania pobytu w Parku (w siedzibie Parku lub u konserwatorów obwodów ochronnych tel. 095 752 40 26; 752 40 27). Istnieją również ograniczenia dotyczące biwakowania, filmowania i nagrywania przyrody, dlatego też najlepiej przed wizytą zapoznać się szczegółowo z regulaminem. http://www.pnujsciewarty.gov.pl/76,wybrane-zarzadzenia-i-regulaminy.html

Korzystając z walorów przyrodniczych Parku, pamiętajmy, że najważniejszym celem powołania i istnienia Parku jest ochrona jego przyrody. Wszelkie inne formy udostępniania: turystyka, edukacja, badania naukowe muszą być podporządkowane ochronie przyrody.

Więcej na oficjalnej stronie Parku Narodowego Ujście Warty.

źródło: pnujsciewarty.gow.pl

Od redakcji: Przy okazji polecamy książkę „Ujście Warty” Piotra Chary, który jest znakomitym przewodnikiem po parku oraz bliższych i dalszych okolicach. Jej omówienie znaleźć można na naszym portalu w zakładce Czytaj ze mną Krystyny Kamińskiej.

Na szlaku

Stary Szwed, Nosferatu i czerwona cegła

Już nie tylko Mostek Świń jest warty tego, aby zajechać do Wismaru. Bo jak już się tam jest, to co kawałek zachwyt. Malutkie miasto nad Morzem Bałtyckim czaruje i uwodzi.